“Tizimli Dasturiy Taminot” fanidan

“O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI TRANSPORT VAZIRLIGI”
TOSHKENT DAVLAT TRANSPORT UNIVERSITETI
“Transportda axborot tizimlari va texnologiyalari” kafedrasi

“Tizimli Dasturiy Taminot” fanidan

MUSTAQIL ISHI

BAJARDI: AT-3 guruh talabasi
Nashirov Sehronbek
QA’BUL QILDI: Aliyev M.M

1. 
   Savol. Kompyuterning dasturiy taminoti va ularga izox ?
   

Dasturiy ta’minotni asosiy kategoriyalari.

Dasturiy ta’minotni asosiy kategoriyalari to‘g‘risida to‘xtab o‘tamiz.

1. Tizimli dasturlar, turli yordamchi funksiyalarni bajaradilar va ularni quyidagilarga bo‘lish mumkin:

• 
  kompyuter resurslarini boshqarish;
  
• 
  foydalanilayotgan axborot nusxasini yaratish;
  
• 
  kompyuter qurilmalarini ishlash qobiliyatini tekshirish;
  
• 
  kompyuter faoliyati to‘g‘risida ma’lumotli axborotni berish va boshqalar.
  

2. Uskunaviy dasturiy ta’minot – kompyuterda foydalanuvchilar uchun yangi dasturlar tuzish jarayonini yengillashtiradi.
3. Amaliy dasturiy ta’minot – operatsion tizim tomonidan quvvatlanadigan ofis dasturlari yordamida foydalanuvchining zarur ishlarini bajarishni ta’minlaydi.


Dasturiy ta'minot klassifikatsiyalari.

DT klassifikatsiyasida hisoblash texnikasining rivoji va ularning qo’llanish sohalarini kengayishi dasturiy ta’minotning evolyutsiya etish jarayonini juda ham tezlashtirdi.

Avval DT ning asosiy kategoriyalarini barmoq bilan sanash mumkin bo‘lsa – operatsion tizim, tarjimonlar, amaliy dasturlar to‘plami kabilar bo‘lgan bo‘lsa, hozirda esa bu holat tubdan o‘zgardi.
DT rivojlanishi “eniga va uzunligiga” chuqurlashib ketdi (operatsion tizimlarni yaratish, yuqori darajadagi dasturlash tillari va boshqalarga nisbatan yangicha yondashuv paydo bo‘ldi, amaliy dasturlar amaliy bo‘lishdan to‘xtadi va o‘zining qiymatiga ega bo‘ldi).
DT “bozorida” mavjud bo‘lgan va zarur dasturiy mahsulotlar o‘rtasidagi o‘zaro munosabat juda tez o‘zgarmoqda. Hattoki klassik dasturiy mahsulotlar ham, operatsion tizim kabilar, uzluksiz rivojlanmoqda va intellektual funksiyalarga ega bo‘lib bormoqda, shulardan ko‘plari avval faqat inson intellektining qobiliyatlarigagina tegishli bo‘lgan xolos.
Bundan tashqari, noan’ananaviy dasturlar paydo bo‘ldi. Bu o’z vaqtida mavjud mezonlar bo‘yicha DTni klassifikasiya qilish juda qiyin bo‘lmoqda, misol uchun, elektron suxbatdosh dasturlari.
Bugungi kunda dasturiy ta’minotni quyidagi guruhlarga bo‘lishimiz mumkin:

• 
  Operatsion tizim va qobiqlar;
  
• 
  dasturlash tizimlari (translyatorlar, dasturosti kutubxonalar, sozlovchi (otladchiklar) va boshqalar);
  
• 
  uskunaviy tizimlar;
  
• 
  integrallashgan dastur paketlari;
  
• 
  dinamik elektron jadvallar;
  
• 
  mashina grafigi tizimi;
  
• 
  ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT);
  
• 
  amaliy dasturiy ta’minot.