Topshiriq: Tahrir haqidagi matnni o`qing, matn mazmunidan kelib

Topshiriq:  Tahrir  haqidagi  matnni  o`qing,  matn  mazmunidan  kelib 
chiqib 6 ta savol  tuzing. 
  Tahrir  ma’naviyat,  madaniyat  va  ma’rifatga  bevosita  daxldor  jarayondir. 
Respublikamizda  tahrir  ishlariga  alohida  ahamiyat  berilgan    hamda  nashriyot, 
matbuot haqidagi qonunlar  va qarorlar e’lon qilingan. 
  Tahrirning  shakllanishi  bosmaxonalar  va  nashriyotlar  faoliyati  bilan 
bevosita bog‘liq. Nashr va noshir tushunchalari bir-biriga bog‘liq. Nashr turlari va 
xillari rang barangdir va ularning tahririda o‘ziga xos talab, muammolar mavjud. 
Siyosiy,  ijtimoiy-ommaviy,  adabiyotlarning  matnini  tahriridagi  asosiy 
mezonlar  –  ishonarlilik,  dalillanganlik,  asoslanganlikdir.  Quruq  bayonchilik  va 
safsatabozlikdan, yuzaki va sayoz sharhlardan, ko‘chirma (sitata)bozlikdan qochish 
zarur.  
Ijtimoiy-siyosiy  nashrlar  matn  qurilishidagi  o‘ziga  xoslik-  tashviqot  va 
targ‘ibot bo`lib, lisoniy-uslubiy vositalarni tanlash va qo‘llash tamoyillariga e’tibor 
beriladi. Siyosiy-mafkuraviy atamalarni qo‘llashning o‘ziga  xosligi  – ommaviylik 
va tushunarlilik, ta’sirchanlik  ta’minlovchi  omillarga asoslanadi. Ijtimoiy- siyosiy 
nashrlar tahririda rasmiy nutq uslubi maromlariga asoslanish lozim. 

Ilmiy  va  texnikaviy  nashrlar  oldiga  qo‘yiladigan  talablar  juda  jiddiydir  va 
nashrning  kimga  mo‘ljallanganliga  bog‘liq.  Ilmiy  adabiyotning  janr  turlari  va 
ularning  lisoniy-uslubiy,  matniy  o‘ziga  xos  bo‘lilb,  ularning  turlari  va  ularning 
bayon qilish tarzi, matn qurilishi turlichadir. Ilmiy–texnikaviy adabiyotlarda milliy 
atamalardan, ko‘chirmalardan foydalaniladi, manbalarga havola qilinadi. 
Ilmiy  nashr  matnida  ilmiy  uslub  marom  va  mezonlarga  asoslaniladi: 
bayonning  xosliligi,  mantiqiyligi,  isbotlanganligi,  tasvirlash,  ta’riflash,  tahlil  va 
muhokama  yuritishning  lisoniy-uslubiy  o‘ziga  xosligi.  Ilmiy  matnlarda  turli  xil 
ishoralar,  chizma  va  formulalar,  hisob-kitoblarni  berish  usullari  va  tartiblaridan 
foydalaniladi. Ilmiy adabiyotlarni ruknlash va sarlavha tanlash muammosi alohida 
ahamiyatga ega.