Toshkent davlat sharqshunoslik instituti mikro makro iqtisodiyot

4.O‘zbekistonda monopoliyadan chiqarish

va raqobatni rivojlantirish holati

O‘zbekistonda 2009 yilda respublika iqtisodiyotining monopollashuv darajasi ancha pasayganligi kuzatildi. 2010 yil boshidagi holatga ko‘ra Monopolist korxonalar davlat reestrida 162 turdagi mahsulot va xizmatlar ishlab chiqarish bo‘yicha 211 ta xo‘jalik yurituvchi subyekt bor edi, yil oxiriga kelib ularning soni 183 taga tushirildi.

Ayni vaqtda bir qator tarmoqlarda monopolizm hali ham saqlanib qolmoqda. Masalan, neft kimyosi bozorida 19 ta, oziq-ovqat tovarlari bozorlarida 13 ta, qurilish materiallari bozorida 17 ta korxona monopolistdir³.

Monopollashuvning yuqori darajada saqlanib qolayotganligining obyektiv sabablari:

• 
  Ishlab chiqarishning kapital sig‘imi kattaligi;
  
• 
  Katta quvvatga ega bo‘lgan agregatlardan foydalanilishi;
  
• 
  Texnologiya jarayonlarining uzluksizligi.
  

Bular ushbu tarmoqlarda raqobatning rivojlanishini qiyinlashtirib qo‘ymoqda.