Toshkent kimyo-texnologiya instituti yangiyer filiali Noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi fakulteti Ixtisoslik fanlar kafedrasi

1928 yilda olim Aleksandr Fleming ta'tilda bo'lganida bakteriyalar madaniyatini ochib tashlaganida tasodifan penitsillinni topdi Mikrobiologiya jamiyati . Petri idishlarida mog'or paydo bo'lib, ularni o'ldirdiu o'rganayotgan bakteriyalar. Flemingning unutuvchanligi birinchi bo'lib ommaviy ravishda ishlab chiqarilgan antibiotik yoki bakteriyalarni o'ldirishga olib keldi, buning uchun u a Fiziologiya yoki tibbiyot bo'yicha Nobel mukofoti , boshqa ikki olim bilan birga, 1945 yilda. Antibiotiklar - bu bakteriyalarni yo'q qilish yoki uni ko'payishini oldini olish orqali infektsiyalarga qarshi kurashish uchun buyurilgan hayotni saqlaydigan dorilar, deb tushuntiradi Milliy tibbiyot kutubxonasi MedlinePlus . Antibiotiklar ko'plab jiddiy bakterial infeksiyalarni davolash uchun ishlatilsa-da, ular oddiy shamollash yoki gripp kabi virusli infektsiyalarda talab qilinmaydi yoki samarali bo'lmaydi.

Boshka bir kagor Antibiotiklar mikrob hujayrasida oqsillar va nuklein kislotalar biosintezining maxsus bosqichlariga aralashadi. Antibiotiklar stafilokokk va streptokokklar paydo qiladigan septik kasalliklar, zotiljam, ich terlama, toshmali terlama, vabo, sil kabi turli yukumli kasalliklarni davolash va oddini olish uchun kuchli vositadir. Ular ayniqsa nafas yoʻllari, me’da, ichak, siydik yoʻli va jinsiy a’zolar kasalliklarini davolashda yaxshi naf beradi. Ba’zi Antibiotiklar parranda, choʻchqa va buzoqlar oʻsishini tezlatish, ovqatning oʻzlashtirilishini orttirish maqsadida ularning asosiy ovqatiga qoʻshimcha qilib beriladi. Antibiotiklar hujayraga tanlab tormozlovchi ta’sir koʻrsatganidan biokimyoviy jarayonlarning ayrim bosqichlarini, hujayra oʻsishini ta’minlaydigan DNK, RNK, oqsillar va hujayra devori sintezi hamda funksiyasi orasidagi munosabatlarni aniqlashda muhim ahamiyatga ega. Ulardan oziq-ovqat sanoatida (konservalash) ham keng foydalaniladi.

Qishloq xoʻjaligida – oʻsimliklarni zamburugʻli va bakterial kasalliklardan himoya qilish uchun ishlatiladi (qarang Mikrobiologik himoya usuli). Kasallik qoʻzgʻatuvchilarga ta’sir qilish tarziga qarab Antibiotiklar bevosita ta’sir etuvchi Antibiotiklar; kasallik qoʻzgʻatuvchilar ajratgan toksinlarni neytrallovchi Antibiotiklar; xoʻjayin oʻsimlikka ta’sir etuvchi Antibiotiklar; oʻsimlik tanasida yuqori faol moddalarga aylanadigan va oʻsimliklarning kasalliklarga chidamliligini oshiradigan (bilvosita ta’sirga ega) Antibiotiklarga boʻlinadi. Streptomitsin, terramitsin, digidrostreptomisin, grizeofulvin (grizovin), anizomitsin, omfoterpsin, filitsin va boshqa samarali Antibiotiklarga kiradi. Trixodermin gʻoʻzaning vertitsillyoz vilti va qishloq xoʻjaligi ekinlarining kasalliklari: himoyalangan tuproqsa bodring, pomidor ildiz chirishi, kartoshka rizoktoniozi, bugʻdoy gelmintosporiozi, makkajoʻxori qorakuyasi va boshqa qarshi kurashda ishlatiladi. Trixodermaning Toshkent shtammi asosida trixodermin olish texnologiya si ishlab chiqilgan.