«Bank ishi» fani. «Bank ishi» kafedrasi. TMI-2015. Tel:+(998)71 234-43-42, email:
kbni@tfi.uz
garovi
3
Kafillik
(kafolat)
1.
kafillik haqida
yozma bitim
2.
kam xarajatlar
javobgarlikda 2-shaxsning
ishtiroki
Kafilning kreditga
layoqatliligini
tekshirishda
muammo bo‗lishi
mumkin
2
Kafilning
kreditga
layoqatliligiga
ko‗ra 100%
gacha
Kredit ta‘minoti
shakli
YUtuqlar
Kamchiliklar
Sifat
reytingi
ballda
Kreditning
maksimal
summasi
ta‘mingotga
nisbatan
%
4
O‗immatli
qog‗ozlar garovi
1.
kam xarajatlar
2.
narxlar o‗zgarishiini
nazorat
qilishni qulayligi
3.
realizatsiyanig
osonligi
Bozor narxi
tusatdan tushib
ketishi mumkin
2
Aksiyalar 50-
60% ishonchli
foiz keltiradigan
qimmatli
qog‗ozlar 70-
80%
5
Mol etkazish
yoki xizmatlar
ko‗rsatish
bo‗yicha
talablarni
o‗tkazish
1.
kam xarajatlar
2.
ochiq sessiyada tez
foydalanish
a.
nazoratning
intensivligi
b.
soliq bilan
bog‗liq
muammolar
1
20-40%
6
Mulkka egalik
qilish
huquqini
o‗tkazish
1.
kam xarajatlar
2.
likvidligi yuqori
bo‗lganda–tez sotilishi
mumkinligi.
a.
baholash
muammolari
b.
nazorat qilish
muammolari
c.
sudga
murojaat qilishdan
foylanish
1
20-50%
YUqori samaradorlikni anglatadigan eng yuqori ballga ega bo‗lgan ta‘minot
shakllari ipoteka va depozit quyilmalarining garovi hisoblanadi
Bu holatlarda
kreditning maksimal chegarasi ham yuqori
SHu
bilan birga, ipotekani
baholashning qiyinligi kreditning maksimal summasini biroz tushishiga sabab
bo‗ladi
Kafillik (kafolat) va qimmatli qog‗ozlar garoviga nisbatan past ball olingan
Kafilning kreditga layoqatliligi yuqori bo‗lganda kredit summasi 100%
shubhali
bo‗lganda esa kafillik shartnomasi yoki kafolat xatidagi summaga nisbatan kamroq
belgilanishi mumkin
O‗zbekiston Respublikasining ―Banklar va bank faoliyati to‗g‗risida‖gi
O‗onunida ko‗rsatib o‗tilganidek
tijorat banklari jismoniy va huquqiy shaxslarning
mablag‗larini haq to‗lash asosida turli omonatlar va depozitlarga jalb qilishlari
«Bank ishi» fani. «Bank ishi» kafedrasi. TMI-2015. Tel:+(998)71 234-43-42, email:
kbni@tfi.uz
omonat va depozitlar uchun to‗lanadigan foizlarning o‗rnini qoplash uchun ularni
kreditlarga
qimmatli qog‗ozlarga va investitsiyalarga joylashtirishlari
hamda
daromad olishlari kerak
Kredit berish chog‗ida banklar ta‘minlanganlik
haq
to‗lash
aniq maqsadga qaratilganlik
qaytarib berish
muddatlilik qoidalariga amal
qilishlari shart
Eng avvalo
ta‘minlanganlik asosida kreditning berilishi kreditning
bankka qaytib kelishi uchun sharoit yaratish mumkinligini e‘tiborga
olmoq lozim
Moliyaviy jihatdan eng barqaror
xizmat ko‗rsatadigan bank bilan ishonchli
munosabatlarga erishgan xo‗jalik yurituvchi sub‘ektlarga beriladigan ishonchli
kredit bu hisobga kirmaydi
Ta‘minlashning asosiy turlari mol-mulkni va
qimmatbaho qog‗ozlarni garovga qo‗yish hamda kafolatlardan iboratdir
Kredit
bo‗yicha olingan ta‘minlanganlik (garov
mol-mulk va boshqalar) kredit summasi
va u bo‗yicha foiz stavkalarini to‗lashga etarli bo‗lgandagina kredit ta‘minlangan
deb
baholanishi mumkin
Olingan kredit mablag‗lari korxonada ishlab chiqarish
zahirasi
tugallanmagan ishlab chiqarish yoki tayyor mahsulot hamda mavjud
moddiy boyliklarni ta‘minlash uchun beriladi
Garov sharti bilan beriladigan
kreditni rasmiylashtiradigan vaqtida tijorat banki qarz oluvchi bilan yozma
shartnoma tuzadi
SHartnomada
garov turi va uning bahosi
mohiyati
miqdori va
garov bilan ta‘minlanadigan majburiyatning bajarilish muddati
hamda mol-mulk
taraflarning kaysi birida ekanligini ko‗rsatilishi shart
Bu shartnoma notarial
tasdiklangan va adliya idoralarida ruyxatga olingan bo‗lishi kerak
Mol-mulkni
garovga qo‗yish qarz oluvchi mablag‗lari hisobidan sug‗urta idoralarida
sug‗urtalab quyilishi shart
Agar kredit oluvchi kreditni o‗z vaqtida qaytara olmasa
u holda garovni
sotish choralari ko‗riladi
kredit miqdori odatda garovga qo‗yiladigan mulk
qiymatining 50 %idan 80 foizigacha
miqdorida beriladi
SHu o‗rinda ta‘minotining asosiy turlarini kayd etish lozimdir
YA‘ni ular:
15.
O‗immatli qog‗ozlar va mol-mulk garovi;
16.
Uchinchi shaxsning kafilligi;
«Bank ishi» fani. «Bank ishi» kafedrasi. TMI-2015. Tel:+(998)71 234-43-42, email:
kbni@tfi.uz
17.
―O‗zbekinvest‖
―O‗zagrosug‗urta‖
―Kafolat‖ va ―Madad‖ sug‗urta
kompaniyalari
―O‗zgosstraxnadzor‖ litsenziyasiga ega bo‗lgan kreditni
to‗lay olmaslik riskini sug‗urta qiladigan sug‗urta polislaridir
Hozirgi paytda tijorat banklari garov
kafillik yoki sug‗urta shartnomalarini
kredit shartnomasini tuzgandan keyin rasmiylashtiradilar
Lekin shartnomani kredit
qaytishini kafolatlovchi hujjatlar taqdim etilganidan keyingina kuchga kirishi
maqsadga muvofiq deb hisoblanishi mumkin
O‗uyidagi jadval orqali garovni baholash prinsiplarini ko‗rishimiz mumkin
Do'stlaringiz bilan baham: 
