Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi harbiy-tibbiyot fakulteti

asoslangan qarorlar qabul qilish. 
Fazoviy ma‟lumotlar bilan bog„liq har qanday hodisa haqidagi hisobotni 
tahlil qilish va qurish jarayonining avtomatlashtirilishi qaror qabul qilish 
jarayonining samaradorligini oshiradi.
Xarita tuzish uchun qulay vosita. 
Geoaxborot tizimi kosmik va aerofotosuratlarni o„qish (tanish) jarayonini 
o‟timallashtiradi va tuzib bo„lingan joy plani, sxemalar, chizmalardan 
foydalanadi. GIS xaritalar bilan ishlash jarayonini avtomatlashtirib, sarf 

---

396 
etiladigan vaqtni sezilarli darajada tejaydi va joyning uch o„lchamli modelini 
yaratadi. 
O„zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari Birlashgan shtabi boshlig„ining 
2006 
yil 
26 
apreldagi 
84-sonli 
buyrug„i bilan Elektron raqamli 
topografikxaritalar tuzish va O„zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarida 
ulardan foydalanishda «Panorama» Geoaxborot tizimidan foydalanish faoliyati 
joriy etildi. 
Harbiy ahamiyatdagi geoaxborot tizimga qo„yilgan asosiy talablar 
qo„shinlarni boshqarish organlarida va qurollarni o„rganish vaziyatida tahlil 
qilish va baholash, operatsiyalarni rejalashtirish, nishonlarni ko„rsatish va uchish 
vazifalarini tayyorlash jarayonida qo„llash uchun qulay ko„rinishdagi katta 
hajmdagi turli ko„rinishdagi koordinata-vaqt ma‟lumotlarini qayta tuzish 
(o„zgartirish), yoki ko„rsatishdan iboratdir. Bunday ma‟lumotlarning aniqlovchi 
ko„rinishi elektron raqamli topografikxaritalar hisoblanadi. GISda xaritalarga 
maxsus joy ajratilgan. GISda xarita tuzish jarayoni qo„l bilan, yoki avtomatik 
kartografiyaning an‟anaviy usullariga nisbatan juda oson va qulay.
Boshlang„ich ma‟lumotlar manbasi sifatida oddiy qog„ozdagi xaritaning 
raqamlangan ko„rinishidan foydalansa bo„ladi. GISga asoslangan kartografik 
ma‟lumotlar bazasi uzluksiz (alohida varaqlar va hududlarga bo„linmagan) va 
muayyan masshtabga bog„liq bo„lmagan bo„lishi mumkin. Bu ko„rinishdagi 
ma‟lumotlar bazasi asosida istalgan hudud uchun, istalgan masshtabda kerakli 
vazifani yuklash, zarur shartli belgilar bilan ajratish va tasvirlash (elektron 
ko„rinishda, yoki qog„ozda) mumkin. Ma‟lumotlar bazasi istalgan vaqtda yangi 
ma‟lumotlar bilan to„ldirilishi (masalan, boshqa ma‟lumotlar bazasidan olib), 
unda mavjud ma‟lumotlar esa, zarur bo„lganda tuzatilishi mumkin. 
Elektron raqamli topografikxaritalar O„zbekiston Respublikasi Qurolli 
Kuchlari topografiya xizmati qismlari tomonidan tuziladi, shuningdek, ko„p 
maqsadli mo„ljallanishini hisobga olganda bu qismlar kartografik asosni tuzish 
va yangilash ishlari bilan ham shug„ullanishadi. 

---

397 
Elektron raqamli topografikxaritalardan qo„shinlarni boshqarish tizimida 
qo„shinlarni boshqarish hujjatlarini ishlab chiqish, yig„inlar tashkil etilishining 
safarbarlik rejalarini tuzish, vaziyatning tezkor ma‟lumotlarini aks ettirish 
uchun, shuningdek, jangni tashkil qilish va olib borishda joyning taktik 
xususiyatlari ta‟sirini (o„tish sharoiti, orientirlanish, kuzatish, qo„shinlar 
himoyasi va maskirovkasi) baholash, vositalarni jangovar qo„llashda hisoblarni 
bajarish, nishonlarni ko„rsatish va taqsimlash, jangovar harakatlar modelini 
ishlab chiqish bo„yicha vazifalarni yechishda axborot ta‟minotining asosi 
sifatida foydalaniladi.