Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti X. X. Muratov, R. R. Jabbarov

4–rasm. Farg‘ona viloyati Yaypan 
shahridagi choyxona.
 
foydalanishga topshirilayotgan yoki qayta ta'mirdan chiqarilayotgan ko‘plab diniy va 
dunyoviy xarakterdagi inshootlarda o‘z aksini topib kelmoqda. «Usto» birlashmasi 
a'zolari tomonidan so‘nggi yillarda ko‘plab yirik ob'ektlar qurilib, binolarning eshigi, 
darvozasi va ustunlari yog‘och o‘ymakorligi san'atining eng so‘nggi yutuqlaridan 
keng–ko‘lamda foydalanilgan holda go‘zal va jozibador qilib bezatmoqdalar. 
Masalan, 1989–92–yillarda Rossiyaning Voronij va Moskva shaharlaridagi
«O‘zbekiston» va «Namangan» savdo majmualari; 1993–yilda O‘zbekiston Tashqi 
ishlar vazirligining qabullar uyi, Bekobod shahridagi metallurgiya kombinatining 
oromgohi; 1994–yilda «Yunusobod tennis» 
korti, 
«Turkiston» konsert zali va 
«Algoritm» 
zavodi; 
1995–yilda 
O‘zbekiston Ichki ishlar vazirligi binosi; 
1996–yilda 
Temuriylar 
tarixi 
Davlat 
muzeyi 
(1–rasm); 
1997–yilda 
Oliy 
Majlisning yangi binosi, «Guliston» sport 
majmuasi; 
1996–98–yillarda 
Toshkent 
shahar 
hokimligining 
yangi 
binosi, 
O‘zbekiston 
Prezidenti 
Apparatining 
Matbuot 
markazi; 
1998–99–yillarda 
O‘zbekiston Prezidentining «Oq saroy» 
qarorgohi, 
Davlat 
«Sirk»i binosining 
eshigi, «Xotira va Qadrlash maydoni» (2–
rasm) 
va 
«Shaxidlar maydoni» va 
«Qatag‘on qurbonlari muzey» majmualari (3–rasm), «Sheroton–Toshkent» 
mehmonxonasi; 2000–yilda O‘zbekiston Banklar Assotsiatsiyasi binosi, O‘zbekiston 
Respublikasining Hindiston, Germaniya, Malayziya (1993–yilda) davlatlaridagi 
elchixonalarining binolari, shuningdek, Toshkent shahri Saylgoh ko‘chasidagi 
choyxona ayvoni, Samarqand shahridagi Imom al–Moturudiy majmuasini, Chelak 
tumanidagi Imom al–Buxoriy majmuasini, Bulung‘ur tumanidagi Juma masjidini, 

---

19 
Farg‘ona viloyatidagi Ahmad al–Farg‘oniy majmuasi, Yaypan shahridagi 
choyxonalari (4–rasm) shular jumlasidandir»
4
. 
O‘quv yurtlarini badiiy bezashda dekorativ–amaliy san'at turlaridan 
naqqoshlik ko‘proq uchraydi. Naqqoshlik ishi yetakchi rol o‘ynovchi mustaqil 
vazifaga ega emas. U faqat badiiy bezash ishlarining badiiy sifatini boyitadigan, 
bo‘rttiradigan omil bo‘lib xizmat qilishi lozim. 
Badiiy bezash ishlarida qo‘llaniladigan naqqoshlik san'ati ham ta'lim–
tarbiyaviy ahamiyatga ega. Unda ishtirok etadigan elementlar tabiat ne'matlari (paxta, 
barg, gul, g‘uncha, anor, bodom, nok, olma, lola, kurtak va hokazolar)ning 
stilizatsiyalashtirilgan shaklidir. 
Bir qarashda dekorativ–amaliy san'at alohida emasdek tuyulsa–da, usiz 
intererni tasavvur qilish qiyin. Misol uchun, metallarga badiiy ishlov berish, 
payvandlash, bukish, chekanka qilish, qirqish, bo‘yash va loklash orqali intererning 
turli burchaklarida turadigan gullarga taglik, eshik va derazalarga panjara, to‘siq va 
yoritgich kabi boshqa bezaklar yasash mumkin. 
Bundan tashqari, badiiy bezash ishlarida kulolchilikdan ham keng 
foydalaniladi. Dekorativ laganlar, turli pannolar, rel'eflar, gultuvaklar, vazalar va 
hokazolar eng avvallo talabalarning estetik tarbiyasini takomillashtirishda katta 
yordam beradi.