Узбекистон тарихининг урта асрлар даври


Энг ^адимги даврни даврлаштириш. Палеолит даври



Download 1,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/13
Sana21.02.2022
Hajmi1,1 Mb.
#42949
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
китоб-2

3. Энг ^адимги даврни даврлаштириш. Палеолит даври
Илмий тад^иь^отларда тарихимизнинг энг цадимги даври тари­
хий ясихатдан иккита йирик даврга: ибтидоий туда ва уругчилик 
жамоаси даврига булинади. Уругчилик жамоаси, уз навбатида, икки 
бос^ичга: матриархат (она уруги) ва патриархат (ота уруги)га аж- 
ратилади. Археологик жи^атдан эса энг кадимги давр ме^нат курол- 
ларининг тайёрланиши ва такомиллашувига ^араб палеолит, мезо­
лит, неолит, энеолит, бронза ва илк темир даврларига булинади.
Палеолит (юнонча «палайос» - ^адимги, «литое» - тош) - инсо­
ният тарихининг энг ^адимги даври булиб, унинг бошланиш санаси 
тахминан бундан 3 млн. йил илгариги давр билан белгиланади. Бу 
давр асосан тош ^у^Ьллар даври эди. Инсоният минглаб йиллар да­
вомида яшаш зарурияти туфайли тошга ишлов бериш техникасини 
такомиллаштириб ва ривожлантириб борган, турмуш тарзи хамда 
яшаш шароитини яхшилашга харакат ьр-шган. Палеолит даври архе-


ологик нуктаи назаридан уч боскичда: илк, урта ва сунгги бос^ич- 
ларга булиб урганилади. Ушбу бос^ичлар археологик даврлаштириш- 
га мансуб булиб, у факат ибтидоий жамиятдаги iy/роллар ясаш хом 
ашёсига, уни ишлаш техникасига ь^араб булинган. Шунинг учун хам 
бу даврлаштириш ижтимоий муносабатлар эволюциясини билднр- 
майди ва белгиламайди.
Илк палеолитнинг дастлабки даврида (1,5-2 млн. йил илгари) 
Жанубий ва Урта Европада и^лим субтропик, Жанубий Осиё ва 
Африкада тропик булиб, иссвщсевар хайвонлар кенг тар^алган. Ми- 
сол учун, Европада филлар, бегемотлар, ёввойи отлар, Осиёда ибти­
доий хукизлар, каркидонлар, отлар, зебралар пайдо булган. Бу ХУДУД- 
ларда иссиь;севар усимликлар кенг тар^алган.
Я^ин йилларга ^адар Узбекистон худудлари энг ^адимги одамлар 
томонидан 100 минг йиллар илгари узлапггирилган деб хисобланиб 
келинар эди. Купчилик тадь^щотчилар Урта Осиё палеолити хав^ида- 
ги ба^сларда бу лсараённи асосан Европа палеолити билан боглаб 
келар эдилар. Аммо сунгги йилларда Узбекистон археологлари то­
монидан олиб борилган купгина т а д в ^ о тл а р бу масалага анча ой- 
динлик киритди.
Утган асрнинг 80-йилларида археолог У.Исломов бонгчилигида- 
ги тад^икотчилар Фаргона водийсидаги Селунгур (Сух тумани) гори- 
дан палеолит даври маконини очишга муваффа^ булдилар. Сунгги 
тадки^отлар натилсаларига Караганда, Селунгур илк палеолит дав- 
рига оид булиб, ^алинлиги 30 см дан 1 метргача булган 5 та маданий 
в^атламдан иборат. Бу катламлардан табиий лшнс парчалари ва си- 
ншутаридан тайёрланган 
1
$ л чопкиси, тумтов; болталар, пичо^симон 
ва тишли хамда ^уш тумшугига $Ь<шаш в^уроллар топилган. Шунинг­
дек, маданий катламлардан 32 турдаги сут эмизувчи хайвонларга те- 
гишли булган 5 тингдан ортик су як ^олдшргари тадки^ этилиб, Се- 
ленгур хайвонот дунёси малсмуаси кайта тикланган.
Бу катламлардан лсуда куплаб ибтидоий тош ^уроллар топилган. 
Бу ^уроллар куп холларда Олдувой ^уролларига ухшаб кетади. Тад- 
кив^отчиларнинг фикрларига Караганда, Селунгур топилмаларининг 
ёши 1 млн. йилдан зиёдрокдир. Селунгур топилмалари орасидан энг 
ахамиятлиси ^адимги одам жаг суяклари, тишлари ва елка суяклари- 
дир. Фанда «Фаргона одами» - «Фергантроп» деб номланган бу ^азил- 
ма одам в^олдив^лари энг ^адимги одам ха^идаги тасаввурларимизни

Download 1,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish