Vektorlar algebrasi


Elektromagnit maydon uchun ta’sir integrali



Download 115,04 Kb.
bet18/33
Sana05.09.2021
Hajmi115,04 Kb.
#165470
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   33
Bog'liq
ELEKTIRODINAMIKA(1)

Elektromagnit maydon uchun ta’sir integrali. Nisbiylik nazariyasida erkin zarracha uchun ta’sir integrali 5-ma’ruza (7) ifoda bilan aniqlanadi. Zarrachalar sistemasi uchun unu quyidagi ko’rinishda yozamiz: . (1) Bitta zaryadlangan zarrachaning elektromagnit maydon bilan ta’sirini aniqlovchi 7-ma’ruza (3) ifoda bilan aniqlanadi. Bu ifodani zaryadlar sistemasi uchun yozamiz: . (2) Bu ikkala ifodada yig’indi ko’rilayotgan sohadagi barcha zaryadlar bo’yicha olinadi. Qulaylik uchun zaryadlarning tartib raqamini ko’rsatuvchi indekslar yozilmasi. (2) ifodani uzluksiz taqsimlangan zaryadlar uchun yozamiz. Bunda oldingi mavzu nati-jalaridan foydalanamiz: (3) yoki 4-tok zichligi orqali quyidagi ko’rinishda yozish mumkin: = (4) Bu yerda = dV cdt - 4-o’lchovli hajm elementi. Zaryad va maydondan tashkil topgan sistemani to’liq aniqlash uchun quyidagi ikki ta’sir integraliga maydonni aniqlovchi ta’sir integrali ni qo’shish kerak, ya’ni S = . (5) Maydon uchun ta’sir integralini umumiy prinsiplar asosida yozamiz. Birinchidan, ta’sir integrali ostidagi kattalik faqat elektromagnit maydonga tegishli bo’lib, maydonni yagona tarzda aniqlanishi, ikkinchidan, maydon uchun yozilgan tenglamalarning chiziqliligini ta’minlashi va nihoyat u invariant bo’lishi kerak. Bularning har birini alohida va shu bilan birga bir-biriga bog’liq holda ko’rib chiqamiz. Agar ta’sir integralini yozishda maydon potensiallari bevosita ishtirok etsa, turli kalibrovka bilan aniqlangan potensiallar orqali yozilgan ta’sir integrali turlicha bo’lib, maydonni yagona tarzda aniqlamaydi. Bunga asosan ta’sir integrali ifodasida faqat elektromagnit maydon kuchlanganliklari ishtirok etadi. Elektromagnit maydonni aniqlovchi tenglamalarning chiziqli bo’lishi, elektromagnit maydon superpozitsiya prinsipiga bo’ysunishini ta’minlab beradi. Bu prinsipga ko’ra, zaryadlar sistemasi hosil qilayotgan maydon, alohida olingan zaryadlar hosil qilayotgan maydonlar yig’indisiga teng bo’lishi kerak: E = E1 + E2 + + EN = , H = H1 + H2 + + HN = . Agar zaryadlar uzluksiz taqsimlangan bo’lsa, yig’indi integral bilan almashtiriladi. Bu prinsip o’rinli bo’lishi, maydonni aniqlovchi tenglamalar c h i z i q l i bo’lishini ta’minlab beradi. Haqiqatan ham matematikadan ma’lumki, chiziqli differensial tenglamalarning o’zaro bog’liq bo’lmagan yechimlarining yig’indisi yana shu tenglamaning yechimi bo’ladi. Bu qoida fizikadagi superpozitsiya prinsipining aynan o’zidir. Maydon uchun tenglamalar ta’sir integralini variatsiyalash yo’li bilan olinadi. Bunda variatsiyalanayotgan o’zgaruvchining darajasi bittaga kamayadi. Demak, ta’sir integralida maydon kuchlanganliklarining ikkinchi darajalari ishtirok etishi lozim.


Download 115,04 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish