1-§. Masala qanday yechiladi? Biz masala bilan tanishamiz

1-§. Masala qanday yechiladi?
Biz masala bilan tanishamiz
Nimadan boshlashim kerak? Masalaning formulirovkasidan boshlang. Nima qilishim mumkin? Siz masalani shunday tasavvur qilingki, u,
iloji boricha, to‘liq, aniq, ravshan bo‘lsin. Hozircha detallariga e’tibor
qilmang.
Bu bilan men nimaga erishaman? Masalaga e’tiboringizni qaratib,
sizga nima foydali ekanligiga, undan qanday natijalar kelib chiqishiga
o‘z xotirangizni tayyorlaysiz.
1.1. Biz masalani tushunib yetamiz
Men nimadan boshlashim kerak? Yana masalaning formulirovkasidan boshlang. Shunday boshlangki, bu paytda masala sizning shu qadar
ongingizda mustahkam o‘rnashgan bo‘lsin va siz vaqtinchalik undan
uzoqlashishingiz, hech qanday qiyinchiliksiz uni unutishingiz mumkin.
Nima qilishim mumkin? Masalani bosh elementlarga ajrating.
Bosh elementlar boshlang‘ich va oxirgi shartlarni ko‘rsatsa (ifodalasa)
“isbotlanadiganlar, masalalar, noma’lumlar, berilganlar hamda shartlarni
ko‘rsatadigan bosh elementlar topiladigan masalalar”. Masalangizdagi
bosh elementlarni o‘rganing, ularni alohida-alohida qarab chiqing, undan keyin birini boshqasi orqali ketma-ket, keyin esa xilma-xil tarzda,
har detalni boshqa bir detal orqali ko‘rib chiqib, butun masalani idrok
etamiz.
Bu bilan nimaga erishaman? Siz masalaning detallarini tushunib
olasiz, bu detallar keyinroq masalani yechish davomida muhim rol o‘ynaydi.
1.2 Biz samarali (foydali) g‘oyalar izlaymiz
Nimadan boshlashim kerak? Bosh elementlarni qarab chiqishdan
boshlang. Shunday boshlangki, bajariladigan ishning natijasida sizning
bu ishni yaxshi tushunishingiz va uni bir aniq sistemaga solib olganingiz
ko‘rinsin. Shu vaqtda boshlangki, unda sizning xotirangiz deyarli aniq
va sizga bo‘ysunadugan bo‘lsin.
Nima qilishim mumkin? Siz egallagan bilimlar bilan bu masalaning tutashadigan nuqtalarini aniqlang. Har xil elementlarni tekshiring, bitta detalni bir necha marta tekshiring, ammo har xil nuqtayi nazardan
tk-shiring, detallarni har xil solishtiring, ularga turli tomondan yondashing. Masalani butunligicha yangicha talqin qiling.
Bunda men nimaga tayanishim mumkin? Samarali, foydali g‘oyaga, bu biz maqsadga erishishimiz uchun yo‘l ko‘rsatadigan hal qiluvchi g‘oya bo‘lishi ham mumkin.
G‘oyaning samaradorligi nimadan tashkil topgan bo‘lishi mumkin?
Bunday g‘oya sizga butun yo‘lni yoki uning qismini ko‘rsatadi, u sizga
ko‘proq yoki kamroq aniqlikda, qanday harakat qilish kerakligini ko‘rsatadi. G‘oyalar, odatda, deyarli to‘liq yoki to‘liqmas bo‘ladi. Siz omadlisiz, agarda sizda, hech bo‘lmaganda, qandaydir g‘oya bo‘lsa.
To‘liqmas g‘oya bilan nima qlilishim mumkin? Uni ko‘rib chiqish
kerak. Agar u qandaydir ma’noda foydaliroq ekanligini bilsangiz, u holda mukammal qarab chiqish lozim. Agar sizga unga ishonish mumkinday tuyulsa, siz uning yordami bilan nimalarga ega bo‘lishingiz mumkinligini tekshirib ko‘rishingiz kerak. Sizda endi foydali g‘oya borligidan, sharoit o‘zgaradi. Sodir bo‘lgan holatni har tomondan qarab chiqing
va uning o‘zingizdagi bilim va oldin egallagan bilimlaringiz bilan
to‘qnashadigan nuqtalarni aniqlang. Shunga o‘xshash holatlarda sizga
nima yordam berganini eslashga harakat qiling.
Bu bilan nimaga erishaman? Sizga omad kulishi mumkin, siz yana
yangi g‘oyaga duch kelib qolishingiz mumkin. Balki, keyingi g‘oya sizni to‘g‘ri yechim sari olib borar, balki, sizga yana bir necha omadli g‘oyalar kerak bo‘lib qolar. Nima bo‘lganda ham, siz barcha yangi g‘oyalardan minnatdor bo‘lishingiz kerak, shu qatorda oddiy, yordam bergan
aniqlashtirgan va uncha omadli bo‘lmagan g‘oyalardan ham. Hozir sizga, balkim, qandaydir bebaho yangi g‘oya duch kelmagandir, lekin siz
masalaning to‘liqroq, bog‘liqroq, asosiyroq qismiga o‘ta boshlaganingizdan qoniqishingiz lozim.