1. Aylanma kapital: mazmuni, tarkibiy tuzilmasi va foydalanish samaradorligi. Startaplarni va kichik biznesni moliyalashtirishning farqli va o’hshash jihatlari javob: 1

Startap investorlar va ishlab chiquvchilar uchun nimasi bilan qiziqarli?
G‘oya muallifi ham, uni ro‘yobga chiqarishga ko‘maklashadigan investor ham
startapning moliyaviy muvaffaqiyatidan birdek manfaatdor. Muvaffaqiyatga
erishilgan taqdirda, ularning har biri o‘z foydasiga ega bo‘ladi. To‘g‘ri, bunda
investor ko‘proq tavakkal qiladi. Ammo keyinchalik uning foydasi ham startap
foydasidan ko‘ra salmoqliroq bo‘ladi.
Ishlab chiquvchi manfaati. Startapga bor kuch-g‘ayratini sarflar ekan, ishlab
chiquvchi o‘z g‘oyalarini ro‘yobga chiqarishga, muvaffaqiyat va e’tirofga
erishishga intiladi, shuningdek, u shunchaki sevimli ishi bilan shug‘ullanadi va
uning sa’y-harakatlari taqdirlanishiga umid qiladi. Ayrim hollarda shunday bo‘ladi
ham.
Investor manfaati. Investor, tabiiyki, startapni biroz boshqacha qabul qiladi.
Uning uchun eng muhimi kapitalni ko‘paytirish hisoblanadi. Uning oldida ikkita yo‘l
bor: rivojlanayotgan biznesga mablag‘ kiritish, keyin esa bu vaqtda kelib qimmat
turadigan o‘z ulushini sotish yoki uni o‘zida qoldirish va undan passiv daromad olish.
Startaper va investor loyihani amalga oshirishdan daromadlarni qay tarzda
bo‘lishish haqida oldindan kelishib olishadi. Odatda, investor foydaning ko‘proq
qismini oladi va bu tamomila adolatli, axir aynan u moliyaviy qo‘llab-quvvatlashni
ta’minlaydi hamda loyiha omadsizlikka uchrasa, riskka duchor bo‘ladi. Ishlab
chiquvchi foydaning o‘rtacha 5 dan 10 foizgachasini oladi, lekin agar bu jon
kuydirishga arziydigan ish bo‘lib chiqsa, u holda bu pullar unga betashvish hayotni
kafolatlaydi.
Garchi innovatsion kompaniyalarning istiqbollarini quvonarli deb aytish
amrimahol bo‘lsa-da, bugungi kunda ishbilarmon va investorlarning startap yaratishga
bo‘lgan qiziqishi tobora o‘sib bormoqda. Axir, barcha loyihalarning ko‘pi bilan 10 foizi
risoladagidek rivojlanishga erishmoqda, xolos.
Kelgusi bir necha yil mobaynida moliyaviy xizmatlar, ekologiya texnologiyalari,
tibbiyot uskunalari, biofarmatsevtika, media loyihalari, ijtimoiy tarmoqlar,
telekommunikatsiyalar, yarimo‘tkazgichlar, sihat-salomatlik, iste’mol tovarlari va
xizmatlar kabi yo‘nalishlar faol rivojlanadi.