1. Nazariy qism

4.4. Mahsulot tan narxining kalkulyatsiyasini hisoblash.
1tonna ruda uchun kalkulkyatsiya fabrika analogi bo’yicha qabul qilinib, bir xil sifatdagi xom-ashyo, material va energoresurslarni o’z ichiga oladi.
Xom ashyo uchun xarajatlar miqdori diplomning texnologik qismidagi material hisob kitoblarga asoslangan holda olinadi. Yordamchi dastgohlarning umumiy material, yoqilg’I va energiya istemol qilinishi zavodnikiga o’xshash qilib olinadi.
Jadval – Ishlab chiqarish hajmini tan narxini kalkulyatsiyasini hisoblash.

Xarajatlarning nomlanishi	1t ruda uchun			Barcha chiqadigan mahsulot uchun
	miqdor,t	Sumasi,so’m.	Miqdor,t		Sumasi,so’m.
Ruda transport xarajatlari, t	28000000	6000	28000000		168000000000
Yordamchi materiallar va texnik talablar uchun	195633	12,287	195633		2403744000
Transport lentasi, m.	0,001	298,610	1680		50166400
Futerofka po’latdan, kg	0,032	7,875	103440		81459000
Po’lat sharlar, kg	5,000	1,592	3934800		626420100
Oxaktosh, kg	0,300	0,347	255000		8848500
Natriy sianid, kg	0,850	0,850	722500		61412500
Ishqor, kg	12,040	9,385	625440		586975400
Qatron, kg	0,212	168,000	73200		1229760000
Kislorod, kg	1,700	4,993	1152600		575493100
Yoqilg’i, kg	1,388	0,450	1886024		84871100
Toza suv, m^3	0,001	0,039	1682536		65618400
Texnik suv,m^3	5,290	0,570	1075920		61327400
Aylanma suv, m^3	0,338	0,002	1574944		3149800
Ishchilarni ish haqi,so’m.	-	-	-		1314887500
Sot.ajratma(26,2)	-	-	-		344500525
Dastgohlarni ishlatish xarajatlari	-	-	-		21076900507
Sex xarajatlari	-	-	-		17183114288
Zavod umumiy xarajatlari	-	-	-		153111866490
Zavoddan tashqari xarajatlar	-	-	-		17107611260
Umumiy tannarx	-	-	-		383978000000

4.5. Loyihaning iqtisodiy samaradorligi.
Bu bo’limda barcha hisob-kitoblarning yig’indisi chiqariladi va natijada loyihaning iqtisodiy unumdorligi baholanadi. Loyixaning asosiy iqtisodiy samaradorligning belgilovchi ko’rsatgichlari bular loyixani o’zini qoplash muddati, kapital qo’yilmalar va zavodning foydalilik darajasi.
Foyda (II) tayyor mahsulot miqdorini ko’tarasiga sotgan narxiga ko’paytmasidan tan narxni ayirmasiga tengdir.
P_umum = A × s – S
Bunda s— tayyor mahsulot narxi, ming so’m;
S —yillik i/ch hajmining tannarxi, ming so’m;
A — tayyor mahsulot yillik hajmi, t.
P = 79,38 × 100000000 – 383978000,000 = 7554022000 ming so’m. = 75540220000 so’m
Sof foyda soliqlarni inobatga olgan holda quyidagi formuladan topiladi:
P_ch = P× 0,76
P_ch = 75540220000 57385400000 × 0,76 = 57410567200 so’m.
O’z-o’zini qoplashi T, formuladan aniqlanadi kapital qo’yilmaning foyda o’sishiga bo’linmasidan topiladi, ya’ni fabrika ishi natijasida hosil bo’ladi.
T = K:P_ch
Bunda T — Loyihaning o’z o’zini qoplashi, yilda.

T = 64110219640 : 57410567200 = 1,11 yil.

Mahsulotning rentabelli ekanligi R quyidagi formuladan aniqlanadi:

R = (P_ch : S) × 100 %

R =(57410567200 : 383978000000) × 100 % = 15 %.

4.6. Texnik iqtisodiy ko’rsatkichlar.

Ko’rstkichlar nomlanishi	Loyiha ma’lumotlari
Ruda bo’yicha yillik i/ch unumdorlik, t/yil.	28000000
Kapital qo’yilma, so’m.	641102196400
Mehnat qiluvchilar soni.	230
Asosiy ishchilar.	126
Yordamchi ishchilar	51
ITX	38
Xizmatchilar	11
MOP	5
Tan narx, so’m.	383978000000
Sof foyda so’m.	57410567200
Loyihani o’zini qoplashi, yil.	1,11
Mahsulot rentabelligi, %.	15%

Xulosa
Diplom loyixasida oltin ajratib oluvchi fabrika desorbsiyalash sexining loyixasi ishlab chiqilgan. Amalda mavjud texnalogiya asosan solishtirish yo’li bilan oltintarkibli kvarsli rudalarni qayta ishlashning mukammal texnologik jarayonlar sxemasi ishlab chiqildi. Loyixada texnik va texnologik hisob kitoblar olib borildi, asosiy va yordamchi dastgoxlar tanlandi va hisoblandi, shuningdek loyixaning umumiy reja hajmi hisob kitobi ishlab chiqildi va ular loyixani iqtisodiy jihatdan samaradorligini va ekologik jihatdan xavfsizligini ko’rsatadi.

Qurilishning texnik iqtisodiy ko’rsatgichlari shuni ko’rsatdiki ayni loyixani joriy qilish uchun investitsiya o’zini 1,2 yilda qoplaydi. Mahsulotning rentabelligi 15% ni tashkil qildi. Asosiy texnik iqtisodiy ko’rsatkichlar loyixani iqtisodiy jihatdan samaradorli deb ko’rsatadi va investitsiya kiritishga munosib sanaladi.

Foydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   SH. Mirziyoyev O’zbekiston Respublikasini “2017-2021 yillarda RIVOJLANTIRISH STRATEGIYASI” Toshkent 2017y.
   
2. 
   Xasanov A.S., Canoqulov Q.S., A.A. Yusupxodjaev “Rangli metallar metallurgiyasi” . Toshkent 2010.
   
3. 
   Strijko L.S. Metallurgiya zoloto i serebra. – M.: MISiS, 2001.
   
4. 
   Masleniskiy I.N., Chugaev L.V, Borbat V.F. Metallurgiya blagorodnыx metallov. – M: Metallurgiya, 1987.
   
5. 
   Barchenkov A.V. Osnovы sorbsionnoy texnologii izvlecheniya zolota i serebra iz rud. – M.: Metallurgiya, 1982.
   
6. 
   Doniyarov N.A., Voxidov B.R. «Nodir metallar metallurgiya» fanidan ma’ruzalar matni. Navoiy, NDKI. 2013y.
   
7. 
   Doniyarov N.A., Voxidov B.R. «Nodir metallar metallurgiya» fanidan ma’ruzalar matni. Navoiy, NDKI. 2013y.
   
8. 
   Hasanov A.S. Sanaqulov , Q.S. Rangli metallar metallurgiyasi Toshkent 2010 yil.
   
9. 
   Meretukov M.A. Razvitie protsessa intensivnogo sianirovaniya zolotosoderjaщix gravitatsionnыx konsentratov // svetnaya metallurgiya. – 2004. №4.
   
10. 
    Shivrin G.N. Texnologicheskie raschetы protsessov i oborudovaniya zolotoizvlekatelnыx zavodov. – Krasnoyarsk, 1976.
    
11. 
    Abduraxmonov S.A., Qayumova M. Metallurgiyaning izoxli lugati. Navoiy 2000y.
    
12. 
    SN-245-71. Sanitarnыe normы proektirovaniya promыshlennыx predpriyatiy. – Pereizd. 1999M.:Stroyizdat, 1999.
    
13. 
    Uchebnoe posobie № 1123. Oxrana truda i okrujayuщey sredы: Uchebnoe posobie dlya diplomnogo proektirovaniya / V.N. Brinza, N.V. Manuev, A.F. Morin. Pod red. V.N. Brinza. – M.:MISiS, 1985.
    
14. 
    GOST 12.0.003-74. Sistema standartov bezopasnost truda. Opasnыe i vrednыe proizvodstvennыe faktorы. Klassifikatsiya. –Pereizd. Sentabr 1999s izm. 1. –M.:IPK izdatelstvo standartov, 1999.
    
15. 
    Uchebnoe posobie № 216. Bezopasnost jiznedeyatelnosti: Uchebnoe posobie dlya vыpolneniya domashnego zadaniya / Ye.P. Potoskiy, N.V. Gritsenko, N.V. Manuev i dr. Pod red. L.S.Strijko. –M.:MISiS.
    
16. 
    GOST 12.1.005-88. Sistema standartov bezopasnosti truda. Obщie sanitarno-gigienicheskie trebovanie k vozduxu rabochey zonы. – M.: Izdatelstvo standartov, 1989.
    
17. 
    SNiP 23-05-95. Yestestvennoe i iskusstvennoe osveщenie. Normы proektirovaniya. –M.: Stroyizdat, 1995.
    
18. 
    Uchebnoe posobie № 86. Oxrana truda i okrujayuщiy sredы / V.N. Brinza, B.S. Vekshin, N.V. Manuev i dr. Pod red. V.N. Brinzы. – M.: MISiS, 1985.