2 Рента муносабатлари 3

Ўзбекистон Республикаси иқтисодиётида қишлоқ хўжалиги тармоғининг тутган ўрни (ҳақиқий нархларда, млрд. сўм)

Кўрсаткичлар	Йиллар
	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Ялпи ички маҳсулот	4925,3	7450,2	9844,0	12261,0	15210,4	20759,3	28186,2	36839,4
Шу жумладан: қишлоқ хўжалиги ялпи маҳсулоти	1476,3	2244,2	2801,8	3242,3	3801,6	5757,9	6109,1	7134,6
Қишлоқ хўжалигининг ЯИМдаги салмоғи, фоизда	30,0	30,1	28,4	26,4	25,0	24,1	21,7	19,4
Иқтисодиётда банд бўлган аҳоли сони, минг киши	9136,0	9333,0	9589,0	9910,0	10196,3	10467,0	10735,4	11035,4
Шу жумладан: қишлоқ хўжалигида бандлар	3054,0	3038,3	3055,0	3035,2	2967,4	2963,5	2961,1	2958,7
Қишлоқ хўжалиги салмоғи, фоизда	33,4	32,6	31,9	30,6	29,1	28,3	27,6	26,8

Ўзбекистонда аграр ислоҳотларнинг негизини ерга бўлган мулкчилик масаласи ташкил этади.

• Республика Конституциясида ер хусусий мулк қилиб сотилиши мумкин эмаслиги, балки уни узоқ муддатли ижара шартлари билан топшириш мумкинлиги таъкидланган.

Қишлоқ хўжалигини ислоҳ қилиш жараёнида қўлланилган муҳим йўналишлардан бири

• – бу шахсий томорқаларни кенгайтириш, янги суғориладиган ерларни шахсий хўжаликлар ва боғ-дала ҳовли участкаларига ажратиб бериш йўли билан аҳолини ер билан таъминлашдан иборатдир.

• қишлоқ жойларда ишсизликнинг кучайиб бориш хавфини барҳам топтиришга,

биринчидан,

• аҳолининг реал даромадларини оширишга,

иккинчидан,

• аҳолини ҳаётий муҳим озиқ-овқат маҳсулотлари билан таъминлашдаги кескинликка барҳам беришга ва

учинчидан,

• якка тартибда уй-жой қурилиш кўламини анча кенгайтиришга муваффақ бўлинди.

тўртинчидан,
Шу кўрилган чора-тадбирлар ҳисобига,
Ўзбекистонда аграр ислоҳотларни чуқурлаштиришнинг навбатдаги йўналиши

• барча давлат ва ширкат қишлоқ хўжалик корхоналарини (биринчи навбатда зарар кўриб ишлаётганларини) фермер хўжаликларига айлантиришдан иборат бўлди.

Ҳозирги даврда аграр ислоҳотни тубдан ҳал этишни тақозо қилаётган ғоят муҳим йўналиш

• – қишлоқ хўжалигида банд бўлган ортиқча ишчи кучини бўшатиб олиш ва уларни иқтисодиётнинг бошқа тармоқларига (саноат, хизмат кўрсатиш соҳаларига) жалб этишдан иборатдир. Бунда қишлоқ жойларда фаолият шаклини тез ўзгартира олувчи, замонавий технологияга эга бўлган, қишлоқ хўжалик хомашёсини қайта ишлайдиган, касаначилик ва халқ ҳунармандчилигига асосланган кичик корхоналарни очиш устувор вазифа ҳисобланади.

Ўзбекистонда суғориладиган ерлар 4.2 млн гектар. Лалми ерлар 700 минг гектарни ташкил этади.