3-Mavzu. Suvning kimyoviy va biologik xislatlari, undagi ekologik guruhlar

Kislotali muhit – bu muhitda [H⁺] ionlarining konsentratsiyasi [OH^-] ionlarining konsentratsiyasidan katta bo’ladi.

Neytral muhit – bu muhitda [H⁺] va [OH^-] ionlari konsentratsiyalari bir xil bo’lgan muhitdir.

Ishqoriy muhit – bu muhitda [H⁺] ionlarining konsentratsiyasi [OH^-] ionlarining konsentratsiyasidan kichik bo’ladi.

Ammo, suvli eritmalarda muhitni xarakterlash uchun undagi vodorod yoki gidroksil ionlarining konsentratsiyalari qiymatlaridan foydalanmasdan vodorod ko’rsatkich pH deb nomlanadigan kattalikdan foydalaniladi.
Eritmaning vodorod ko’rsatkichi (pH) ayni eritmadagi vodorod ionlarining konsentratsiyalarining manfiy o’nli logarifmiga son jihatdan tengdir.

Masalan, agar [H-] ionlarining konsentratsiyasi bo’lsa, u holda va eritma muhiti kislotali bo’ladi, agar [H-] ionlarining konsentratsiyasi bo’lsa, u holda va eritma muhiti ishqoriy bo’ladi. suvli eritmalarda pH qiymati 0 dan 14 gacha bo’lgan oraliqda bo’ladi.
Eritma muhiti:
Kislotali, agar , pH<7 va pH qiymati qanchalik kichik bo’lsa, eritma kislotaliligi shunchalik katta bo’ladi.
Neytral, agar , pH=7.
Ishqoriy, agar , pH>7 va pH qiymati qanchalik katta bo’lsa, eritmaning ishqoriyliligi shunchalik katta bo’ladi.
[H⁺] ionlarining konsentratsiyasi bilan pH qiymati va eritma muhiti orasidagi bog’liqlik jadvalda keltirilgan.


10⁰ 10^-1 10^-2 10^-3 10^-4 10^-5 10^-6 10^-7 10^-8 10^-9 10^-10 10^-11 10^-12 10^-13 10^-14

Kislotalikning ortishi Ishqoriylikning ortishi

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
pH neytral
kuchli kislota kuchsiz kislota ishqoriy kuchli ishqoriy

Elektrolitlarning suvdagi eritmalaridagi va reaksiya muhitini sifatiy jihatdan indikatorlar yordamida aniqlanadi.