B. M. Mamatkulov, X. E. Rustamova jamoada hamshiralik

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

12 
II - bob. CHET DAVLATLARDA SOG‘LIQNI SAQLASH VA 
XALQARO XAMKORLIK ASOSLARI 
 
2.1. Butun jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) va strukturasi
 
JSST - bu yirik halqaro tibbiy tashkilot. Uning faoliyatining asosiy 
maqsadi - hamma xalqlar orasida yuqori darajadagi salomatlikka 
erishish. JSST ustavida birinchi marotaba halqaro darajada har bir 
insonning salomatlikka huquqi e’lon qilindi, xukumatning o‘z halqi 
salomatligiga javobgarlik prinsipi tasdiqlandi, hamda salomatlik halqaro 
havfsizlik, ilmni mustahkamlash salomatlik o’rtasidagi ajralmas 
bog‘liqlik borligi ta’kidlandi.
JSST ikkinchi jahon urushidan keyin, dunyo mamlakatlarining 
hayotida siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy o‘zgarishlar yuz berayotganda 
tashkil qilindi. Kuchlarning hammasi urushdan keyin buzilgan joylarni 
tiklash va halqni shoshilinch tibbiy yordam bilan taminlashga qaratilgan 
edi. Bu esa dunyoda yagona halqaro sog‘liqni saqlash markazini tashkil 
qilishni talab qildi. Shunga asosan 1946 yil Nyu-Yorkda Birlashgan 
Millatlar Tashkiloti (BMT)da Iqtisodiy va Ijtimoiy kengashlarning 
qarori bo‘yicha BMT qoshida halqaro sog‘liqni saqlash bo‘yicha 
konferensiyasi chaqirildi, unga 51 mamlakatdan vakillar, halqaro 
tashkilotlar vakillari, shu jumladan Jamoat gigienasi halqaro byurosi, 
Halqaro Qizil Xoch, Halqaro mehnat byurosi va boshqa delegatlar
qatnashdi. Konferensiyada JSST ustavi ishlab chiqildi va u 1948 yil 7 
aprelda kuchga kirdi. Bu kun har yili Halqaro salomatlik kuni sifatida 
nishonlandi. 
JSST - bu BMTning o‘z tarkibi buyicha eng keng ixtisoslashgan 
muassasalaridan biri. JSST tasischi-mamlakatlar ichida, uning ustavini 
ishlab chiqishda faol ishtirok etgan Sovet Ittifoqi edi, bu tashkilotga 
O’zbekiston Respublikasi ham a’zo. Boshidan JSST haqiqatan ham 
butun dunyo tashkiloti kabi tashkil qilingan edi: u davlatlarning ijtimoiy 
rivojlanish darajasida ijtimoiy-siyosiy tuzilishidan qat’iy nazar, hamma 
davlat uning tarkibiga kirishi mumkin. JSST a’zolari bo‘lgan hamma 
davlatlar teng huquqga ega. Hozirgi kunda bu yirik va obro‘li halqaro 
tashkilotlardan biri, u dunyoning 200ga yaqin davlatlarini (191 to‘liq 
huquqli va 2ta assotsiatsiyalashgan a’zo) birlashtiradi. Tashkilot 
o‘zining rasmiy tili sifatida butun dunyoda keng taralgan olti tildan 
foydalanadi, shular ichida ingliz, fransuz, nemis, rus tillarida JSST 

---

13 
axborotnomalari, to‘plamlari chop etiladi va halqaro kengashlar shu 
tillarda o‘tkaziladi.