Energetika tizimi, boshqaruv shakllari va energetika vazirligi

Energetika tizimi, boshqaruv shakllari va energetika vazirligi

Energetika o’zi nima?
Energetika — energiyaning har xil turlarini hosil qilish, ularni bir turdan ikkinchi turga oʻzgartirish, muayyan masofaga uzatish va yetkazib berish, ulardan barcha sohalarda foydalanishni hamda shular bilan bogʻliq nazariy va amaliy muammolarni hal qilishni oʻz ichiga olgan xalq xoʻjaligi, fan va texnika sohasi. Insoniyat taraqqiyotida kishilarning turli energiya manbalariga boʻlgan ehtiyojlari ularni tabiiy manbalar — oʻtin, koʻmir, torf va boshqalar yoqilgʻilardan, shamol, suv oqimi energiyasi (mas, shamol va suv tegirmonlari) dan foydalanishga majbur qildi.

Ma'lum bo‘lishicha, energotizim bo‘yicha ilk qadam bundan rosa 110 yil muqaddam, 1909 yilda qo‘yilgan. Toshkentning Dizelnaya ko‘chasi bo‘ylab qatnovchi tramvay uchun 135 kVt.soatli dizel elektronstansiya ishga tushirilgan. Mustaqillikdan keyin ishga tushirilgan Tolimarjon AESi yillik 900 megavatt quvvati bo‘yicha Markaziy Osiyoda tengi yo‘q hisoblanadi va MDH davlatlari orasida uchta shunday GES bor.

Ma'lum bo‘lishicha, energotizim bo‘yicha ilk qadam bundan rosa 110 yil muqaddam, 1909 yilda qo‘yilgan. Toshkentning Dizelnaya ko‘chasi bo‘ylab qatnovchi tramvay uchun 135 kVt.soatli dizel elektronstansiya ishga tushirilgan. Mustaqillikdan keyin ishga tushirilgan Tolimarjon AESi yillik 900 megavatt quvvati bo‘yicha Markaziy Osiyoda tengi yo‘q hisoblanadi va MDH davlatlari orasida uchta shunday GES bor.

Respublikaning eneretika tizimidagi 49 tashkilotda 45 mingdan ortiq kishi mehnat qiladi. Elektr energiyasi ishlab chiqarishda 80 foiz gaz, 6 foiz ko‘mir, 2-2,5 foiz mazut kabi yoqilg‘ilardan foydalaniladi.

Sohaning yillik aylanma mablag‘i 13 trln so‘m atrofida bo‘lgani holda 2019 yilda 783 mlrd so‘m ta'mirlash ishlariga sarflanadi. Xorijda umumiy tushumning kamida 10 foizi ta'mirlashga sarflanishi kerak, bizda bu ko‘rsatkich 6-7 foizni tashkil qiladi. 2019 yilda 4 mlrd dollarlik modernizatsiya ishlari rejalashtirilgan bo‘lsa, hozirga qadar 2,7 mlrd dollarlik ishlar bajarilgan. Kelajakda, 2021 yilga qadar barcha iste'molchilarni ASKUE tizimi orqali to‘lovga o‘tkazish rejalashtirilgan.