Ibrohimova Hulkaroy

Fizika o‘qitish metodikasining tadqiqot metodlari.
- o‘rta ta’lim umumiy masalalarining tahlili va ularni hal etishda fizikaning o‘quv
-ilg‘or pedagogik tajribalarni o‘rganish va umumlashtirish;
-fizik ta’lim va pedagogik amaliyot mamsalalarini qiyosiy tahlil
qilish;
-fizika o‘qitish tarixini tahlil qilish;
-dasturlarni, darliklarni, qo‘llanmalarni o‘quvchilar bilimlarini qiyosiy tahlil qilish asosida boshqa mamlmkatlarda fizika o‘qitish metodikasi rivojlanish tendensiyalari va qonuniyatlarini aniqlash.

1.3 “Fizika” kursining boshqa o‘quv predmetlari bilan o‘zaro aloqasi

Fizikani o‘rganish o‘quvchilarning fizikadan olgan oldingi bilimlarigagina tayanib qolmasdan, shu bilan birga ijtimoiy va tabiiy fanlardan olgan bilimlariga ham tayanadi. Masalan, mexanika, tebranish va to‘lqinlarni o‘rganish uchun matematika kursidan trigonometrik funksiyalar, elektroliz hodisasini, atom va yadro fizikasini o‘rganishda kimyo kursidan olgan bilimlarga, issiqlik va elektr haqidagi ta’limotlarni tushuntirishda XIX asrdagi sanoat talablari haqidagi tarix kursidan olgan ma’lumotlar, atmosfera, konvensiya, er magnetizm hodisalarini o‘rganishda geografiyadan olgan bilimlardan foydalaniladi.
Fizika kursini boshqa o‘quv predmetlari bilan bog‘lanishini amalga oshirish quyidagi maqsadlarni ko‘zlaydi:
- Tabiiy ilmiy bilimlarning dialektik birligi asosida tabiat haqida yagona qarashni shakllantirish;
- bilimlarni sistemalashtirishni tashkil etish;
- o‘quvchilarda tabiat hodisalari, tushunchalar, nazariyalar orasida har tomonlama bog‘lanish borligini o‘rnata olish ko‘nikmasini shakllantirish;
- bu bog‘lanishlar bilimlarni chuqurlashtirishga yordam beruvchi sabab ekanini tushuntirishni ta’minlash;
- o‘qitishni politexnik yo‘nalishini kuchaytirish;
- o‘quchilar bilimini generalizatsiyalash va boshqalar.
Fanlararo bog‘lanishni amalga oshirish ikki moslashtirish orqali amalga oshiriladi:

1. 
   vaqt bo‘yicha
   
2. 
   tushunchalar bo‘yicha.
   

Vaqt bo‘yicha moslashtirish deganda, biror tushuncha, aytaylik vektor tushunchasi matematikada o‘rganilib bo‘lingach fizikada vektor kattaliklar, ular ustidagi amallar bajariladi yoki trigonometrik funksiyalar matematikada o‘rganilgach uni fizikada qo‘llash, fizik asoslari o‘rganiladi va bulardan astronomiyani o‘qitishda foydalaniladi.
Tushunchalar bo‘yicha moslashtirishga molekula, atom va modda tuzilishini olish mumkin. Bu tushunchalar fizikada ham kimyoda ham o‘rganiladi. O‘quvchilarda bu tushunchalar bo‘yicha yagona tasavvur hosil bo‘lishi uchun ularni izohlashda, tushuntirishda fizika va kimyoni o‘rganishda yagona yondoshuv zarur, aks holda o‘quvchilarni chag‘itishimiz, ularda modda tuzilishi, atom va yadro haqida bir-biriga zid qarashlarni shakllanishi, oqibat natijada ularda yagona tasavvur hosil bo‘lmasligi mumkin.
Fanlararo bog‘lanishni amalga oshirish uchun avvalom predmetlarning o‘quv dasturlarini, darsliklar va qo‘llanmalarni yaratishda hisobga olish zarur.
Fizika kursini boshqa o‘quv predmetlari bilan bog‘lanishini amalga oshirish quyidagi maqsadlarni ko‘zlaydi Fizika kursini o‘quv predmetlari bilan bog‘lanishini amalga oshirishdan asosiy maqsadi:
- bilimning sistemaliligini ta’minlash;
-tabiat xodisalari va ularning bir-biri bilan bog‘langanligi haqidagi tasavvurlarni o‘quvchilar ongida shakllantirish;
-o‘quvchilarda xodisalar, tushunchalar va nazariyalar orasidagi bog‘lanishlarni o‘rnata olish maxoratini shakllantirish;
-o‘qitishning politexnik yo‘nalishini kuchaytirish;
-o‘quvchilarda asosiy tabiat qonunlarining umumiyligi va tabiiy bilimlarning turli sohalardagi ahamiyati haqidagi tasavvurlarni hosil qilish.