Ilg’or materiallar 107-20 guruh talabasi

Ilg’or materiallar

107-20 guruh talabasi

Asrorova Mavjudaxon

Materiallar - Toʻrtinchi sanoat inqilobida innovatsiya uchun qurilish bloklari hisoblanadi. Keyingi 20 yil ichida manipulyatsiya qilish qobiliyati, shu jumladan atom darajasida, materiallarni tashkil etuvchi asosiy elementlar koʻplab dolzarb global muammolarni hal qilishga yordam beradi. Innovatsiyalar qayta aloqa tizimi ta’siri ostida vujudga keladi ya’ni materialshunoslikdagi yutuqlar hisoblash texnologiyalarida yuksalishlarni amalga oshirishga yordam beradi, bu esa oʻz navbatida olimlarga yangi mahsulotlar - sintetik organizmlardan tortib grafenli batareyalarni yaratishga yordam beradi.

9 Bob. Ilgʻor materiallar

Biroq, yangi materiallar va nanotexnologiyalar nafaqat foyda keltirishi mumkin, balkim barcha koinotga aks ta’siri bo’lishi ham mumkin. Nano-ifloslanish ekologiyaga juda katta zarar yetkazishi hamda nanodatchiklar shaxsiylikka va xavfsizlikka katta tahdid solishi va ilg’or materiallar yanada kuchli portlovchi moddalar va kimyoviy qurollarni yaratish uchun foydalanilishi mumkin. Agar biz moddiy dunyoni boshqarishning yangi usullarini biznes, jamiyat va atrof-muhit uchun maksimal foyda olishga qaratsak ko’zlangan natijaga erishishimiz mumkin.

Текст слайда

Ilgʻor materiallarning ishlab chiqarilishi Toʻrtinchi sanoat inqilobining katta qismiga taʼsir qiladi. Jumladan: transport sohasi, mobil aloqa tizimlariga, barcha texnika sohalariga shu jumladan ishlab chiqarish sohasiga va bozor iqtisodiga. Hozirgi vaqtda umumjahon bo’ylab ilg’or materiallarning samaradorliligini oshirish , uninga kam harajatli bo’lishi ustida turli ishlar olib borilmoqda.

Shuningdek bu sohadagi yutuqlar energiya ishlab chiqarish, saqlash va uzatish, suvni tozalash va maishiy elektronika yaratish kabi turli sohalarda texnologiyalarni rivojlantirish uchun juda zarurdir.

Eʼtibor talab qiladigan yana bir muammo - bu yangi texnologiyalarning serdaromadligi. Materiallarni ommaviy ishlab chiqarish uchun yuqori samaradorlik va past xarajatlar ko’rsatgichlarini talab etadi. Masalan, insoniyat hech qachon korxonalarni boshqarish uchun zarur boʻlgan hajmda energiya saqlamagan. Qayta tiklanadigan energiya manbalariga oʻtish uchun ularning beqarorligi sababli terravatt hajmini saqlash (ya’ni batareyalar) joyi kerak boʻladi. Energiyani tejash xarajatlarini kamaytirishi mumkin boʻlgan innovatsiyalardan biri bu batareyalardir. Bular istiqbolli energiya yigʻish moslamalari, ammo ular koʻpgina energiya bozorlarida raqobatbardosh boʻlishi uchun yuqori mahsuldor membranalarning narxi 50% ga kamaytirilishi kerak

Yangi materiallarni kashf qilish, ishlab chiqish va amalga tadbiq etish uchun har doim katta mablagʻlarni talab qilgan. Bundan tashqari, bu jarayonlar uzoq vaqt talab etadi: odatda yangi moddiy texnologiyalar bozorga 10 yoki 20 yillik fundamental va amaliy tadqiqotlardan soʻng kirib keladi.

Yangi materiallar va nanotexnologiyalar kollektiv foyda keltirishi uchun umumiy harakat talab etiladi. Zamonaviy materiallarni integratsiyalash, ishlab chiqarish va tadbiq etish bilan shugʻullanuvchi intizomiy guruhni shakllantirish uchun akademik hamjamiyat, hukumat va biznesning qoʻllab-quvvatlashini talab etiladi. Kun tartibidagi ilgʻor materiallarga bog’liq bo’lgan savollarni hal etish uchun xalqaro tashkilotlar zarur. Yangi materiallarni topish va tadbiq etishni tezlashtirish uchun kimyo sanoati allaqachon boshqa sohalarning innovatsion modellaridan foydalanmoqda. Masalan, dasturiy taʼminotni ishlab chiqishda yirik sanoat oʻyinchilarining tadbirkorlik kapitali va boshlangʻich ekotizimi bilan birlashishi samarali rivojlanish va rivojlanish siklini yaratdi. Ushbu sohadagi investitsiyalarning uzoq muddatli qaytishini tushunadigan investorlar ham uning imkoniyatlaridan xabardor boʻlishlari kerak. Tegishli qoʻllab-quvvatlash natijasida yosh kompaniyalar tegishli transmilliy mexanizmlar va madaniyatga rioya qilgan holda koʻp millatli konsortsiumlar bilan birgalikda yashash imkoniyatiga ega boʻladilar.Bunday rivojlanish muhiti barcha manfaatdor tomonlarga inqilobiy oʻzgarishlarni va yangi texnologiyalar va sanoat uchun asos boʻladigan materiallar yaratishni taʼminlash orqali foyda keltirishi mumkin.

Ilgʻor materiallar va nanotexnologiyalar qoʼllanilishi mumkin boʻlgan sohalar turli boʻlganligi tufayli universal normativ-huquqiy chegaralar yaratish qiyin. Xatarlarni boshqarish va innovatsion materiallarni ishlab chiqishga motivatsiya topish uchun barcha manfaatdor tomonlar quyidagi masalalarni hal qilish uchun kuchlarni birlashtirishi kerak:

• Texnologiyalar yordamida ham, xulq-atvor oʻzgarishi va ragʻbatlantiruvchi tuzilmalar yordamida ham hal qilinishi mumkin boʻlgan masalalar boʻyicha yakdillik yoʻqligi. Turli mamlakatlar rivojlanishning turli bosqichlarida ekanliklarini va iqtisodiy manfaatlarni koʻzlashda paydo boʻladigan xavflarni boshqarish uchun har xil tayyorlik darajalariga ega ekanliklarini hisobga olsak, xalqaro darajadagi ustuvor yoʻnalishlar bo'yicha kelishib olish zarur. Manfaatdor tomonlar xalqaro aloqalar va umumiy boshqaruv tizimini oʻrnatish uchun hamkorlikni tashkil etishlari kerak;
• Yangi materiallar va nanotexnologiyalarning atrof-muhitga va inson salomatligiga taʼsiri toʻgʻrisida bilimlarning yetishmasligi standartlashtirilgan siyosat ishlab chiqishni qiyinlashtirmoqda. Nanotexnologiyalarning potentsial zarari haqidagi qoʻrquvni bartaraf etish uchun inson salomatligi va ekologik xavfsizligini birinchi oʻringa qoʻyadigan har tomonlama uzoq muddatli tadqiqotlar va institutsional tamoyillar talab etiladi.

Etiboringiz uchun rahmat!