K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va audit o‘quv qo‘llanma toshkent «O‘qituvchi» -2004

Pul mablag‘lari – kassadagi, yo‘ldagi va banklardagi milliy va chet el valyutalari.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

17

23. 
    Pul ekvivalentlari – pulli cheklar, yo‘llanmalar, chiptalar, talonlar, markalar va boshqalar.
    

23. 
    Olinadigan schyotlar - boshqa yuridik va jismoniy shaxslarning korxona oldidagi debitorlik qarzlari.
    

Barcha xo‘jalik aktivlar korxonada yuritiladigan buxgalteriya hisobining muhim ob’ektlari hisoblanadi, ularni har birining holati, ko‘payishi va kamayishi buxgalteriya hisobida hujjatli asosda aks ettiriladi. Buxgalteriya hisobi ma’lumotlari asosida korxona aktivlari boshqariladi, tahlil etiladi va nazorat qilinadi.


Xo‘jalik aktivlarining manbalari. Korxona ixtiyoridagi barcha aktivlar ikki manbadan tashkil topadi:

23. 
    Xususiy kapital
    

23. 
    Majburiyatlar
    

Mulkga egalik qilish huquqiga muvofiq aktivlar va ularning manbalari quyidagi tenglik ko‘rinishida ifodalanadi:

AKTIV = XUSUSIY KAPITAL + MAJBURIYATLAR


A = XK + M


Xususiy kapital – bu korxonaning majburiyatlarini chegirib tashlagandan so‘ng qoladigan aktivlaridir. Yuqoridagi tenglikga muvofiq:


XUSUSIY KAPITAL = AKTIV - MAJBURIYATLAR


XK = A - M

Korxonalarning xususiy kapitalini shakllanishining asosiy manbalari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi:

256. 
     Ustav kapitali (UK) – bu korxonaga uning ta’sischilari tomonidan kiritilgan mablag‘lar majmuasi.
     
257.