Kafedra: Ximiya Ózbetinshe júmisi

Molyal koncentratsiya
Molyarlik menen bir qatarda, ximikler payda bolǵan eritpe muǵdarına emes, bálki isletiletuǵın eritiwshi muǵdarına tiykarlanǵan molyallik yamasa molyal konsentraciyadan paydalanadı. Molyar konsentraciya 1 kg eritiwshidegi erigen elementtıń buyımları sanı (eritpe emes!). Molyarlik mol/kg de ańlatpalanadı hám kishi m hárıbi menen belgilenedi. Molyal kontsentratsiyanı esaplaw formulası

• 
  m = n/m
  

yaǵiny 1kg--------x
Eritiwshi zat (suw)-------erigen zat massasi
Búl jerde n-erigen elementtıń moldaǵi muǵdarı, m – eritiwshiniń kg dagi massası.

Oqıwshı Ízleniwshilik metodı ózbetinshe islew, ǵárezsiz izertlewdiń bir túri bolıp

teoriyalıq bilimler tuwrılıǵın ámelde sınap kóredi. Mısalı,eksperimental máseleler sheshiwde bul metoddan paydalanıladı.


Molyal konsentratsiya boyinsha maseleler sheshiw
1) Molyalliǵi 0,8 bólgan eritpede 5 l suw bolsa, erigen zattiń molin tawiń.
Sheshiliwi:
Demek, bul jerde bizler proportsiya usilinan paydalanamiz
(Bul jerde suwdin tigizligi (p) har dayim 1ge teń boladi)
M=0.8 ,V=5 0.8M-----1kg x= =4
V= M=pV=1*5=5 kg eritpe x---------5kg J=4

2) 0,9 molyalli eritpede 2,7 mol zat erigen. Suwdiń massasin kg tawiń.
Sheshiliwi:
Bizlerge eritpe moli- 2,7 ham eritpe molyalligin-0,9 berip qoyipti demek:
Molyalliq degenimiz 1kg da erigen zattiń moli esapalanadi
1kg-------0,9
x----------2,7mol (erigen zat moli) demek suwdiń massai 3kg. J=3
3) 480 gr 26,25% li HNO₃ eritpesiniń molyalligin tawiń.
Sheshiliwi:
Bul jerde bizge eritpe massasi ham protsentin berip qoyipti , biz molyalliqti tawiwimiz ushin en aldi menen eritiwshi ham erigen zattin molin tawiwimiz kerek.
Uliwma eritpe massasin 100% dep alsaq bizge erigen zat (26,26)% in berip qoyipti Uliwma eritpe % in ergen zat protsentin alip taslasaq eritiwshi payizi kelip shigadi;

1. 
   100%-26,25%=73,75%
   
2. 
   480gr-----100% 480------100%
   

X1-------26,25% X2-----73,75%
X1=126 erigen zat massasi X2=354gr eritiwshiniń massasi

3. 
   Bul jerde bizde erigen zat HNO₃ moli kerek boladi sonin ushin:
   

126/63=2mol 1kg-----x= 5,65M
354/1000= 0,354 0,354kg----2mol erigen zat J=5,65M