Laboratoriya tadqiqotlarining umumiy qonuniyatlari. (membranaviy preparatlar va to‘qimalar ustida ishlash).Laboratoriyaviy asbob qurilmalardan foydalanish
Laboratoriyada ishlash qoidasi va texnika xavfsizligi
Biologik laboratoriyalarda umumiy qoida va intizomga rioya qilish kerak, chunki ularning buzilishi baxtsiz xodisalarga olib kelishi mumkin. Tajribalarni bajarish jarayonida tinchlik, tartib va tozalikni saqlash lozim. Amaliy mashg`ulotlarni aniq, puxta, tez, tartib bilan bajarish zarur. Laboratoriyada bir kishining ishlashi taqiqlanadi.
Amaliy mashg`ulotni muallimning ruxsatisiz bajarishga kirishilmaydi. Ishni bajarish oq xalatda va belgilangan joyda olib boriladi. Hamma kuzatishlarning natijalari har qaysi tajribadan so`ng maxsus mashg`ulot daftariga yozib boriladi.
Har bir talaba o‘ziga ko`rsatilgan joyda ishlashi zarur. Ish joyida kerakli buyumlar (kitob, daftar, ruchka, chizg`ich) gina bo`lishi zarur. Hamma buyumlar aniq tartibda, olish uchun qulay holda joylashtirilishi kerak. Ish joyida har doim latta va sochiq bo`lishi kerak.
Tajriba ishini bajarish tartibi, tartib va qoidalarga rioya qilingan holda bajarilishi kerak. Gaz hidini aniqlash chog`ida gaz chiqayotgan idish chetroqda ushlanib, bug‘ yoki gaz qo`l bilan yelpib yuzga yaqinlashtiriladi va hidlab ko`riladi. Reaksiya mahsulotlari sachrab ketishi sababli ro`y berishi mumkin bo`lgan baxtsiz hodisalarning oldini olish maqsadida probirka yoki kolbalarga yuqoridan qarash man etiladi.
Tajriba bajarilgach, ishlatilgan kimyoviy moddalar o`z o`rniga qo`yilishi kerak, ularni qopqoqsiz ochiq, qoldirish man etiladi. Asbob, idish va kimyoviy moddalarni laboratoriyadan olib chiqish, yuvilmagan idish bilan ishlash va ularni yuvmasdan qoldirish man etiladi. Gaz, suv, elektr quvvati va kimyoviy moddalar tejab ishlatilishi kerak.
Qimmatbaho va zaharli kimyoviy moddalar (masalan, kumush, simob kabi elementlar tutgan birikmalar) bilan ishlagandan so`ng ular laboratoriyadagi maxsus idishlarga yig`iladi.
Spirt lampalari va elektr asboblari bilan tajriba o`tkazilganda ehtiyot choralari ko`rilishi zarur. Yonib turgan spirt lampalarini tez alangalanuvchi moddalar yaqinida qoldirish, zich berkitilgan shisha idishlarni yuqori haroratda qizdirish man etiladi. Probirkadagi eritma qizdirilganda, uning og`zi tajribalarni bajarayotgan o`rtog`ingiz tomon qaratilmasin. Yong`in chiqgudek bo`lsa, dastlab yaqin atrofdagi spirt lampalarini o`chiring, so`ng yong`inni o’chirishga kirishing.
Qog`oz, gugurt qoldiqlari va singan shisha idishlarni maxsus joyga tashlang.
Biologik laboratoriyada chekish va ovqatlanish man etiladi.
Tajribani bajarib bo`lgach, har kim o`z ish joyini tartibga keltirishi, ishlatgan idishlarni yuvishi, kimyoviy moddalarni o`z o`rniga qo`yishi, suv, gaz va elektr asboblarini o`chirishi kerak. Navbatchi laboratoriyadagi tozalik va umumiy tartibning saqlanishini nazorat qiladi. Laboratoriyada albatta texnika xavfsizligi qoidalariga amal qilish lozim. Tajribalarni aniq va to`g`ri bajarish sizni har qanday baxtsiz xodisalardan saqlaydi.
Laboratoriya o‘quv xonasida ishlatiladigan idish va qurilmalar
Laboratoriya mashg`ulotlarni bajarishda maxsus asboblar, shisha, chinni, metall, plastmassa yoki boshqa ashyolardan tayyorlangan idishlardan foydalaniladi. Ularning ayrimlariga qisqacha ta’rif beramiz. Agarli sifonlar ulardan faydalangandan keyin ularni distirlangan suv bilan yuvib qo‘yish kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |