Mavzu: ichki sekretsiya bezlari Reja: Tashqi sekretsiya bezlari; Ichki sekretsiya bezlari

Qalqon orqa bezi. Bu bez to`rtta bo`lib, qalqonsimon bezning orqa yuzasiga yopishib turadi. Ularning umumiy og`irligi 100—150 mg ni tashkil qiladi.

Qalqon orqa bezlaridan paratireoidin yoki paratgormon ishlanib chiqadi. Bu gormon odam organizmida kalsiy-fosfor almashinuvini tartibga solib turadi. Gormon kam ishlab chiqarilsa, nerv-muskul tizimining qo`zg`aluvchanligi ortib, odamning qovoqlari, lablari pirpirab uchadi, qo`Uari qaltiraydi. Gormon juda kamayib ketsa, soch to`kiladi, suyaklar yumshab, egiluvchan, mo`rt bo`lib qoladi, nerv-muskul tizimining qo`zg`aluvchanligi ortib ketib, odam tanasining umumiy qaltirashi, ya’ni tutqanoq (tetaniya) holati yuzaga keladi.

Qalqon orqa bezlarining funksiyasi ortib, paratgormon ishlab chiqarilishi ko`paysa, nerv-muskul tizimining qo`zg`aluvchanligi pasayib, tana muskullari bo`shashib qoladi, odam umumiy holsizlanadi, tez charchaydi.

Ayrisimon bez. Bu bez to`sh suyagining orqa yuzasida joylashgan. Uning massasi chaqaloqlarda 12 g bo`lib, to balog`atga yetish davrigacha, ya’ni 14—15 yoshgacha kattalashib, 30—40 g ga yetadi. So`ngra bezning hajmi asta-sekin kichiklasha boradi.

Ayrisimon bez timozin gormonini ishlab chiqaradi. U bolalarning o`sishiga ijobiy ta’sir ko`rsatadi, jinsiy bezlar funksiyasini pasaytirib, bolaning balog`atga yetishini susaytiradi. Bundan tashqari, timozin limfotsitlar hosil bo`lishini kuchaytirib, organizmning immunitet xususiyatini oshiradi.