Mavzu-Qo’shiq kuylash jarayonida o’quvchilarda nafosat tarbiyasini shakllantirishning o’ziga xos hususiyatlari

  

 

                                                To‟lqin Toshmatov 

          

O‟zbekistonda  xizmat  ko‟rsatgan  artist,  g‟ijjakchi,  datsent,  kompozitor 

To‟lqin  Toshmatov  200  dan  ortiq  qo‟shiqlar  hamda  boshqa  janr  va  shakllarda 

musiqa  asarlarini  yaratib,  ijro  jamoalarining  repertuarlarini  boyitib,  muhlislar 

olqishlariga sazovor bo‟lmoqda. 

         To‟lqin  Toshmatov

 

  1934  –  yil  30  –  dekabrda  Toshkent  shahrida  ishchi 

oilasida  tug‟ildi.  U  bolalik  chog‟idan  o‟zbek  xalq  cholg‟u  asboblarini  chalishga 

qiziqdi. 1944 – yili R. Glier nomidagi maxsus musiqa maktab – internatida o‟qidi. 

---

Maskur  maktabni  g‟ijjak  sinfi  bo‟yicha  bitirdi.  1955  –  yili  Toshkent  Davlat 

konservatoriyasida o‟zbek xalq cholg‟u asboblari fakultetining g‟ijjak sinfida Ya. 

Sabzanovdan  tehsil  oldi.  1969  –  yili  o‟qishni  muoffaqiyatli  bitirdi. 

Konservatoriyada  o‟qib  yurgan  paytlarida  musiqa  bastalashga  ham  qiziqdi  va  

1961  –  yili  kompozitorlik  fakultetining  professori  Baris  Zeydman  sinfida  tehsil 

olib, 1966 –yilda o‟qishni ikkinchi marotaba bitirdi. 

         To‟lqin Toshmatov mexnat faoliyatini talabalik davridan boshladi. U 1957 – 

1958  yillarda  “Baxor”  raqs  ansanbilida,  1958  –  1978  yillarda  O‟zTeleRadio 

qo‟mitasida o‟zbek xalq cholg‟ulari orkestrida g‟ijjakchi, 1976 – 1982 yillarda A. 

Qodiriy  nomidagi  Toshkent  Davlat  madaniyat  institutining  cholg‟uari  kafedrasida 

katta  o‟qituvchi,  datsent  lavozimida  va  R.  Glier  nomidagi  maxsus  maktab 

internatida o‟qituvchi bo‟lib ishladi. 

          To‟lqin  Toshmatov  turli  janr  va  shakllarda  rang  –  barang  asarlar  yaratdi. 

Ular qatoridan: ikkita simfoniya, simfonik uvertura, to‟rt qisimli vokal – simfonik 

turkum,  o‟zbek  xalq  cholg‟ulari  orketri  uchun  :  “  Bayramona  uvertura  “  ,  “ 

Assalom  O‟zbekiston  “  ,  “  Yangi  Toshkent  “  kantatasi  ,  “  Samarqand  “  suitasi, 

rubob va orkestr  uchun  suita,  “Qo‟shiq va  raqs  “  ,  nay  va orkestr  uchun  jismli  “ 

Nay yallasi “ , chang va orkestr uchun “ Rondo “ , orkestr uchun “ Shoximardon 

marshi “ . “ Oltin diyor “ uverturasi , to‟rtta prelumidiya , o‟nta variatsiya, bolalar 

uchun “ Pyesa “ , “ O‟yna, Dilbar “ asarlari va boshqalar o‟rin olgan. Kompozitor 

ijodida qo‟shiq janri muhim o‟rin tutadi. “To‟y yallasi” , “ Ona vatanga “ , “ Ishon 

“ , “ Gullar sochay yo‟lingga “ , “ Quyosh o‟lkasi “ , “ Toshkentim “ , “ Chaman 

aylab  kel  “  bolalar  uchun  “  Ayiq  polvonlar  bog‟chasi  “  ,  “  Baxti  erkatoy  “  ,  “ 

Mashinam “ , “ Quloqsiz “ , “ Tut “ , “ alochi o‟quvchi “ , “ Bir chigitdan ming 

chigit  “  ,  “  Gullola  “  ,  “  Gulshan  diyor  “  ,  “  Mening  Vatanim  “  shular 

jumlasidandir.  

       Sahna asarlari : “ Inbuzarlar “ musiqa drammasi, “ Ur, to‟qmoq “, “ Muzaffar 

quyosh  farzandi  “,  G‟oyibdan  paydo  bo‟lgan  shaxar  “  spektakillariga  musiqa 

bastaladi. 

---

       To‟lqin  Toshmatov  O‟zbekistonda  xizmat  ko‟rsatgan  artist  unvoni  va  faxriy 

yorliqlar bilan taqdirlangan. 

 

 

 

Nadim Norxo‟jayev