Mavzu: yangi alifboning joriy qilinishi



Download 25,29 Kb.
bet1/7
Sana17.04.2022
Hajmi25,29 Kb.
#558231
  1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Mavzu. Yangi alifboning joriy qilinishi


MAVZU: YANGI ALIFBONING JORIY QILINISHI
Darsning maqsadi: Talabalarga yangi alifboning joriy qilinishi, ish qog‘ozlari turlari, imlo qoidalari haqida ma’lumot berish.
Tayanch so‘z va iboralar:
Nutq, alifbo, harf, alfavit, lotin yozuvi, harfiy birikma, tepa belgisi, sintagma, olinma so‘zlar, sheva, faol so‘zlar, kasbiy atamalar, eskirib qolgan so‘zlar,tarixiy so‘zlar, arxaik so‘zlar
Kerakli jihoz va materiallar: videoproyektor, mavzu yuzasidan taqdimotlar, doska, internet ma’lumotlari.
Reja:
1. Yangi alifboning joriy qilinishi.
2. So‘z va atama
3. Atamalarning boyish imkoniyatlari va turlari.


1-savol bayoni:
Nutq tovushlari nutqning eng kichik, bo‘linmas qismidir. Nutq tovushlarining yozuvdagi shakli harf deb ataladi. Nutq tovushlarini talaffuz qilamiz va eshitamiz. Harflarni esa ko‘ramiz, yozamiz va o‘qiymiz.
Ma’lum tartibda joylashgan harflar qatori alifbo (yoki alfavit) deyiladi. Alifbo so‘zi arab alfavitidagi birinchi (alif) va ikkinchi (bo yoki be) harflari nomlarining qo‘shilishidan hosil bo‘lgan.
Lug‘atlarda, turli ro‘yxatlarda so‘zlar alfavit tartibida joylashtiriladi. Masalan, barcha lug‘atdagi so‘zlar, saylovchilar ro‘yxati, kutubxona kartotekasida mualliflarning familiyalari, kitoblarning nomlari alfavit tartibida joylashtirilgan bo‘ladi. Shu sababli alfavitni yoddan bilishimiz zarur.
Bizning davrimizda jahondagi xalqlar 220 xil yozuvdan foydalanadilar. Shu yozuvlardan juda keng tarqalgani lotin yozuvi bo‘lib, jahon xalqlarining 30% dan ziyodi shu yozuvni qo‘llaydilar. 1993- yil 2-3- sentyabrda bo‘lib o‘tgan Oliy Kengashning 13-sessiyada o‘zbek yozuvini lotin yozuviga o‘tkazish to‘g‘risida qonun qabul qilindi. 1995-yil 6-maydagi Oliy Majlis sessiyasida bu alifboga ayrim o‘zgarishlar kiritildi va bu yozuvga to‘liq o‘tish muddati 2005-yil sentyabr oyi deb belgilandi. 2004-yilda chiqarilgan Qonunga ko‘ra, lotin yozuviga to‘liq o‘tish muddati 2010- yil sentyabriga qadar cho‘zildi.

Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosida 29 harf bo‘lib, shulardan 6 tasi unli harf, qolgan 23 tasi undosh harf va bitta tutuq belgisi(’) dan iborat. Bu belgi, asosan, arab tilidan kirib kelgan so‘zlarda ko‘p uchraydi(ma’rifat, ma’naviyat, ma’no kabilar). Undosh harflardan 3 tasi harfiy birikma hisoblanadi: sh, ch, ng. 2 tasida tepa belgisi mavjud: o‘g‘.


1

2

3

4

5

6

7

8


Download 25,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish