Музейшунослик indd

Gliptoteka  – Myunxendagi qadimiy muzeylardan biri va Yev-
ropada omma uchun ochilgan birinchi muzey. U yerda antik davr-
ning Lyudovik I Bavarskiy kolleksiyasidan ajoyib asarlar saqlangan. 
haykaltaroshlik to‘plamlari er.av. VI asr va er.ning IV asriga tegishli 
bo‘lgan yunon san’atini o‘z ichiga oladi. kallik uslubdagi ichki hov-
lida Myunxenning eng maftunkor kafesi ham joy olgan
61
. 
kopengagenda karlsberg yangi gliptotekasi – Myunxen gliptotekasi 
deb nom olgan. Gliptoteka binosi kyonigsplats maydonining shimoliy 
qismida Lyudvig kronprins buyryg‘i bilan qurilgan. Gliptotekada 13 
ta to‘rtburchak, kvadrat va aylana shakldagi zallari ichki hovlini o‘rab 
turibdi, binoning markaziy qismi zal tepasidan joy olgan. kirish oldida 
12 ta ioniy ustunlar joy olgan. kirish qismida Iogann Martin fon Vag-
nerning guruhli frontoni ishlangan bo‘lib, unda plastik san’at homiysi 
Afina xudosiga bag‘ishlangan. Tashqi devorlari haykallar bilan bezatil-
gan, binoning derazalari ichki hovliga qaragan. haykallarda san’atning 
mifologik va tarixiy namoyandalari tasvirlangan. Fasad qismida Dedal, 
Prometey, Adrian, Perikl, Fidiy va Gefest haykallari o‘rin olgan. Bi-
noning sharqiy va g‘arbiy qismida Uyg‘onish davri me’morlari va 
Gliptotekani yaratgan haykaltarosh-zamondoshlarning (jumladan, Tor-
valdsen va kanova) haykal portretlari o‘rin olgan. yangi san’at zalida 
mavjud bo‘lgan asarlar keyinchalik “Yangi pinakoteka” ga o‘tkaziladi. 
Ikkinchi Jahon urushi davrida gliptoteka binosi buzilgan va 1972-yil-
61
  The  first  treatise  on  museums.  Samuel  Quiccheberg”s  inscriptiones 
1565,25 p.

---

124
da tomoshabinlar uchun yangidan ochildi. Peter kornelius tomonidan 
1820 — 1830-yillarda qadimgi yunon xudolarining tasviri tushirilgan 
mashhur freskalar yo‘qotilgan edi. Faqat alohida fragmentlar saqlanib 
qolgan. Berlindagi Milliy galereyada eskizlari saqlanadi
62
.