Музейшунослик indd

Pragadagi Amaliy san’at muzeyi
ko‘pgina sayyohlar Pragaga kelib, uni tashqi ko‘rinishidan zavq 
oladilar. Tor yo‘lakchalar, naqshinkor uylar, qadimiy maydonlar inson-
larga o‘zgacha zavq ulashadi. Praga muzeylari u joylashgan binolardan 
ko‘ra qiziqarliroqdir.
Amaliy san’at muzeyining tashqi ko‘rinishi ham huddi boshqa bino-
78
 Bulding National Museums in Europe 1750-2010, 208 p.

---

161
lar singari o‘ziga e’tiborni jalb qilmay qo‘ymaydi. Muzey binosi XIX 
asrda barpo etilgan bo‘lib, ko‘cha tomondan o‘zining Renessans uslu-
bidagi fasadlari bilan ajralib turadi. Bino ichiga kirganimizda, uning 
katta zallari, baland poydevorlari va o‘zida milliylikni aks ettirib turgan 
naqshinkor shiftlari insonga zavq bag‘ishlaydi. Bu muzey o‘zining tak-
rorlanmas ko‘rinishda yaratilgan turli xil hunarmandchilik va amaliy 
san’at ekspozitsiyalari bilan boshqa muzeylardan ajralib turadi. Muzey 
turli xil mavzularga bag‘ishlangan bir qator bo‘limlarni o‘z chiga oladi.
Muzeyning birinchi bo‘limi “Gulxanda” (ya’ni “olovda 
tug‘ilganlar”) deb nomlanadi. Bu yerda shisha, chinni va sopoldan 
tayyorlangan turli xil buyumlarni ko‘rish mumkin. Bu bo‘limda max-
sus shisha pufakchalari ko‘rgazmalari ham tashkil etib turiladi. Bundan 
tashqari,  yana  amaliy,  grafik  va  fotogalereyani  ham  uchratish  mum-
kin. Muzeydagi shisha buyumlari kolleksiyasi dunyodagi eng noyob 
kolleksiyalardan biridir.
Ikkinchi bo‘lim – “Tola tarixi” deb nomlangan. Bu bo‘lim boshqa-
laridan batamom farq qiladi. “Tola tarixi” bo‘limida qadimgi massiv 
konstruksiyalar va qo‘lda to‘qilgan krujeva to‘rlarini ko‘rish mumkin. 
Bu bo‘limda, bundan tashqari, liboslar va kashtachilik namunalari va 
zamonaviy dizaynerlarning yaratgan ishlari bilan ham yaqindan ta-
nishish imkoniyati mavjud.
keyingi bo‘lim o‘zining ajoyib nomi bilan ajralib turadi. Bun-
ga asosiy sabab, uning  “Vaqt mashinasi” nomi bilan atalishidir. Bu 
galereyada haqiqiy vaqt mashinalari sifatida soatlar kolleksiyasi o‘rin 
olgan. Muzeydan joy olgan  turfa xil mexanizmlarni ko‘rib, bevosita 
hayratga tushish hech gap emas. Qo‘l va devoriy, katta va kichik, klas-
sik va takrorlanmas uslubdagi bunday soatlarni boshqa hech qa-yerda 
uchratmaysiz.
oxirgi bo‘lim “Bosma va g‘aznachilik” deb nomlanadi. U metallar 
va materiallar galereyasini o‘z ichiga oladi. Umumiy qilib aytganda, 
bu muzeydagi har bir bo‘lim uning tarixida alohida bir vosita sifatida 
namoyon bo‘libgina qolmay, uni yanada yuksalishiga o‘zining ulkan 
hissasini qo‘shgan
79
.
79
 Bulding National Museums in Europe 1750-2010, 212 б.

---

162