O`lchashlar

O`lchashlar.

0`lchash vositalari va ularning metrologik xususiyati

Obyektlar haqida va butun yer yuzidan miqdoriy ma’lumotlarni olish faqat o‘lchash y o ii bilan, ya’ni maxsus texnik vositalar yordamida aniqlanadi. Shunday qilib, oichash natijasida aniqlangan kattalikni oMchashda birlik qiymati orqali olinadi. Oclchash yoii bilan olingan qiymatlami to‘g‘riligi uchun «haqiqiy qiymati» olinadi. Amaliyotda oichash ishlari turlicha farqlanadi: vaqtning oicham qiymatlariga bogiiqlik xarakteri, sonli qiymatning olinish usuli, oichashning aniq natijalarini aniqlash, oichash vositalarini qoilash bo‘yicha olingan natijalarni qayta ishlash, ishning murakkabligi va o‘lcham qiymatlarining xatoligi. Hozirgi vaqtda metrologiyada fizik oichovlarra aniq oichash uchun maxsus oichash turlari yaratilgan. Ular quyidagilardan iboratdir: statik o‘lchash-vaqt davomida o‘lchanayotgan qiymat doimiy qoladi; dinamik o'lchash-vaqt davomida o‘lchanayotgan qiymat o‘zgarib boradi. Masalan, statik o‘lchash bir xil bosimda, dinamik oichash esa o‘zgaruvchan bosimda o‘lchaydi. Oichash ishlari belgilangan tartibda attestatsiyalangan o‘lchash ishlarini bajarish uslublari yordamida amalga oshiriladi [3]. Oichash ishlari asosan oichash vositalari yordamida amalga oshiriladi. Oichash vositalari qoilanilishi bo‘yicha oichashlar, qayta o‘zgaruvchan oichashlar, oichash asboblari, oichash qurilmalari va oichash tizimlariga boiinadi. Oichanayotgan kattalik «Q»ning son miqdori «А» quyidagi formula bilan aniqlanadi: ,