O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti o’zbekiston tarixi kafedrasi

O‘zbekiston
«Fidokorlar» milliy-demokratik partiyasi 
(1998-yil 28-dekabrda tuzilgan; 2008- 
yil 20-iyunda «Milliy tiklanish» demokratik partiyasi bilan birlashgan) ham 
faoliyat ko‘rsatdi. 
Ushbu siyosiy partiyalar oʻz faoliyatini Oʻzbekiston Respublikasining 
Konstitutsiyasi, Oʻzbekiston Respublikasining «Siyosiy partiyalar toʻgʻrisida»gi 
Qonuni va boshqa qonun hujjatlari, shuningdek, oʻz Ustavi asosida amalga 
oshiradi. 
3. O‘zbekistonda nodavlat notijorat tashkilotlar va ularning siyosiy, 
ijtimoiy hamda iqtisodiy jarayonlardagi ishtiroki. Ijtimoiy-sherikchilik. 
Mustaqillik yillarida O‘zbеkistonda fuqarolik jamiyati institutlari sifatida faoliyat 
ko‘rsatayotgan nodavlat notijorat tashkilotlarini rivojlantirish sohasida ham muhim 
ishlar qilindi. Shuni aytish lozimki, nodavlat notijorat tashkilotlari – «3-sektor» 

---

21 
deb ham yuritiladi. «1-sektor» davlatga qarashli bo‘lgan muassasalar (masalan, 
umumta’lim maktablari, akademik litsey, kasb-hunar kollejlari, oliy ta’lim 
muassasalari kabilar shular jumlasidandir), «2-sektor» esa turli ijtimoiy-iqtisodiy 
yo‘nalishlarda faoliyat ko‘rsatuvchi davlat va nodavlat tashkilotlari (masalan, 
birlashmalar, kichik va o‘rta biznes, hususiy korxonalar shular jumlasidandir) 
hisoblanadi. 
O‘zbekistonda nodavlat notijorat tashkilotlarining faoliyatini tartibga 
solishda 1999-yil 14-aprelda qabul qilinga O‘zbekiston Respublikasining 
«Nodavlat notijorat tashkilotlari to‘g‘risida»
gi 763-I-sonli Qonuni muhim 
ahamiyat kasb etmoqda. 
2005 yilda 150 ta rеspublika va viloyatlar miqyosida faoliyat yurituvchi 
еtakchi fuqarolik institutlari tashabbusi bilan 
«O‘zbekiston
nodavlat-notijorat tashkilotlari Milliy assotsiatsiyasi»
tashkil topgan. 2017-yilning o‘zida bu assosiasiya 
mamlakatimizdagi yirik jamoat tashkilotlardan biri sifatida 575 nodavlat notijorat 
tashkilot say-harakatlarini birlashtirgan edi. Veb manzili: 
 http://ngo.uz
 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 4-maydagi 
«Mamlakatni 
demokratik yangilash jarayonida fuqarolik jamiyati institutlarining rolini tubdan 
oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida» 
PF -5430-sonli Farmoni nodavlat notijorat 
tashkilotlar faoliyatini yanada jonlantirishda dasturilamal bo‘lib xizmat qildi. 
Mazkur farmonda quyidagilar ta’kidlab o‘tildi: «… Nodavlat notijorat 
tashkilotlari faoliyatining samaradorligini oshirishga qaratilgan 200 dan ortiq 
normativ-huquqiy hujjat qabul qilindi, ularni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash 
uchun zarur institutsional baza yaratildi. 
Bugungi kunda faoliyat ko‘rsatayotgan 9 200 dan ziyod nodavlat notijorat 
tashkiloti jismoniy va yuridik shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini, 
demokratik qadriyatlarni himoya qilishda, ijtimoiy, madaniy va ma’rifiy 
maqsadlarga erishishda muhim rol o‘ynamoqda». Hujjat bilan O‘zbekiston 
Respublikasi prezidenti huzurida Fuqarolik jamiyatini rivojlantirish bo‘yicha 
maslahat kengashi tashkil etildi. 
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2018-yilda berilgan 
ma’lumotlariga ko‘ra, davlat ro‘yxatiga olingan nodavlat notijorat tashkilotlarning 
(NNT) umumiy ro‘yxati 462 tani tashkil etgan bo‘lsa, 2019-yilga kelib, ularning 
soni 520 taga yetgan. 2020-yilning 1-yanvar holati bo‘yicha davlat ro‘yxatiga 
olingan 
nodavlat 
notijorat 
tashkilotlarning 
soni 
556 
taga 
yetdi 
(
https://www.minjust.uz/uz/interactive/reestr-nocommerce/
) 
№