2.3 Biologik ta‘limida individuallash texnologiyasidan darsdan va sinfdan tashqari ishlarda foydalanish usullari
Biologiyani o'qitishda individuallash texnologiyasidan dars, darsdan va sinfdan tashqari ishlar, ekskursiyalarda foydalanish tavsiya etiladi.
O'qitish samaradorligi o'quvchilarning darsdan tashqari ishlarini talab darajasida tashkil etilishiga bog'liq. O'quvchilarning darsdan tashqari ishlari mavzular bo'yicha uy vazifalarini bajarish, muayyan mavzular bo'yicha kuzatish va tajriba o'tkazish, qo'shimcha o'quv adabiyotlari ustida mustaqil ishlash kabilarni o'z ichiga oladi.
O'quvchilarning fan asoslarini chuqur va mustahkam o'zlashtirishlariga erishish, qo'shimcha o'quv adabiyotlari, ko'rgazmali vositalar yordamida mustaqil ishlarini tashkil etish, va ilmiy dunyoqarashini kengaytirish, kasbga yo'llash,o'qishni unumli jismoniy va aqliy mehnat bilan uzviy bog'lash maqsadida umumiy biologiyadan sinfdan tashqari mashg'ulotlar o'tkaziladi.
Biologiyani o‘qitish samaradorligi darslar bilan bir qatorda laboratoriya mashg‘ulotlari va ekskursiyalarni talablar darajasida o‘tkazilishiga bog‘liq bo‘ladi. O‘quv dasturida «Turning morfologik mezonlari bilan tanishish», «O‘simliklarda idioadaptatsiyani o‘rganish» mavzulari bo‘yicha laboratoriya mashg‘ulotlarini o‘tkazish ko‘zda tutilgan. Ushbu laboratoriya mashg‘ulotlarining didaktik maqsadi o‘quvchilarning tegishli mavzulari bo‘yicha o‘zlashtirgan nazariy bilimlarini mustahkamlash, ularni amaliyotga qo‘llashga o‘rgatish orqali samaradorlikka erishish sanaladi.
Laboratoriya mashg‘ulotlari quyidagi bosqichlar asosida tashkil etildi.
I. O‘quvchilarni laboratoriya mashg‘ulotining maqsadi, borishi va bajariladigan topshiriqlar bilan tanishtirish.
II. O‘quvchilarni kichik guruhlarga ajratish va ularga o‘quv topshiriq-larini tavsiya etish.
III. O‘quvchilarning kichik guruhlarda mustaqil ishini tashkil etish.
IV. Kichik guruhlarning o‘quv topshiriqlari yuzasidan axborotini tinglash.
V. Laboratoriya mashg‘ulotini yakunlash.
O‘quv dasturidan o‘rin olgan sun’iy tanlash natijalarini o‘rganish maqsadida «Tabiatda yashash uchun kurash bilan tanishish» maqsadida o‘tkaziladigan ekskursiyalarda o‘quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish va ishlab chiqildi. Mazkur ekskursiyalar quyidagi tartibda tashkil etildi:
Ekskursiyaning borishi:
I. O‘quvchilarni ekskursiyaning maqsadi, borishi, kuzatiladigan va bajariladigan topshiriqlar bilan tanishtirish.
II. O‘quvchilarni kichik guruhlarga ajratish va ularga o‘quv topshiriqlarini bajarish yuzasidan tavsiyalar berish.
III. O‘quvchilarning kichik guruhlarda mustaqil ishini tashkil etish.
IV. Kichik guruhlarning topshiriqlar yuzasidan axborotini tinglash.
V. Ekskursiya mobaynida kuzatilgan o‘simlik va hayvonlardagi yashash uchun kurash xillari, ularning o‘ziga xos belgilari bo‘yicha hisobot tayyorlash.
VI. Ekskursiyani yakunlash.
VII. O‘quvchilarga ekskursiyada o‘rganilgan materiallarga oid gerbariylar, kolleksiyalar va axborot tayyorlash haqida topshiriq berish.
O‘qitish samaradorligi o‘quvchilarning darsdan tashqari ishlarini talab darajasida tashkil etilishiga bog‘liq. O‘quvchilarning darsdan tashqari ishlari mavzular bo‘yicha uy vazifalarini bajarish, muayyan mavzular bo‘yicha kuzatish va tajriba o‘tkazish, qo‘shimcha o‘quv adabiyotlari ustida mustaqil ishlash kabilarni o‘z ichiga oladi. Shunday qilib, o‘rta maxsus, kasb ta’limi muassasalarida biologiya o‘quv fanini o‘qitishning samaradorligini oshirishning muhim sharti ta’ lim-tarbiya jarayoniga tizimli yondoshuv sanaladi va o‘qituvchilarga quyidagi dars turlari tavsiya etiladi:
1. Ma’ruza (kirish ma’ruzasi, mavzuli ma’ruza, umumlashtiruvchi ma’ruza) darslari.
2. Seminar (bilimlarni mustahkamlovchi, yangi bilimlarni mustaqil egallashga mo‘ljallangan) darslari.
3. Modulli dars.
4. Muammoli (aqliy hujum) darslar.
5. Didaktik-o‘yinli (syujetli-rolli, ijodiy, ishbilarmonlar, konferensiyalar, o‘yin mashqlar) darslar.
6. Sinov (didaktik kartochkalar, test topshiriqlari, o‘zaro nazorat varag‘i yordamida, EHM nazorat dasturlari vositasida o‘tkaziladigan) darslar.
7. Amaliy mashg‘ulotlar.
8. Laboratoriya mashg‘uloti.
9. Ekskursiya.
10. Umumlashtiruvchi darslar
Dars ishlanmasi
O’quv fani nomi: ODAM VA UNING SALOMATLIGI
Mavzuning nomi: QON AYLANISH SISTEMASI
Darsning ta’limiy maqsadi:. O’quvchilarda yurakning tuzilishi, yurakning ishi, yurakning minutlik va sistolik hajmi, yurak avtomatiyasi, yurak biotoklari,qon tomirlarning tuzilishi, katta va kichik qon aylanish sistemasi, limfa sistemasi va taloqni o’rganish orqali ular bilan tanishish.
Darsning tarbiyaviy maqsadi:. O’quvchilarda qon aylanish sistemasining ahamiyatini va vazifasini tushuntirish orqali o’quvchilarda ilmiy dunyoqarashini kengaytirish, ekalogik mehnat, iqtisodiy tarbiya berish, axloqiy tarbiya berish, kasbga yo’naltirishdan iborat. .
Darsning rivojlantiruvchi maqsadi: O’quvchilarda qon aylanish sistemasi haqidagi bilimlari, kuzatish, darslik, o’quv qo’llanmalar, qo’shimcha adabiyotlar va internet ma’lumotlarning foydalanishni orqali o’quvchilar o’z ustida mustaqil izlash ko’nikmalarini rivojlantiradi.
Dars turi: Noan’anaviy
Ta’lim metodlari: “Piza” metodi, “Tushunchalar tahlili”, “Osma tomchi”, “Taqqoslash”, “Alifbo”, “Tezkor savol-javob“ metodilari.
DARS JIHOZLARI: Darslik, tarqatma materiallar, yurak rasmlari, slaydlar, mikroskop, proyektor, komyuter.
I.Tashkiliy qism:
Salomlashish. Davomatni aniqlash. Tozalikga e’tibor berish. Sinf xonasi va o’quvchilarning darsga tayyorgarligini tekshirish ko’rishdan iborat.
II. O’tgan mavzuni so’rash va xulosalash.
2-topshiriq: “Tushunchalar tahlili”Bu metod orqali talabalar tushunchalarni yakka tarzda va keyin jamoada muhokama qilishadi.O’qituvchi jamoaning fikrini yo’naltirib turadi va oxirda ekranga atamalar izohini chiqaradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |