O‚zr konst o‚rganish 3826. qxd

Mahalliy davlat hoki -
miyati organlari faoliya-
tining tashkiliy shakllari

---

200
tsiya ga, qonunlarga, respublika Prezidentining far-
monlari, farmo 
yishlari va qarorlariga zid keladigan
qarorlari O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomo -
nidan bekor qilinadi. Quyi pog‘onadagi Ken 
gash -
larning qarorlari yuqori pog‘onadagi Kengashlar
tomonidan bekor qilinishi mumkin.
Hokimlarning Konstitutsiya va qonunlarga, Pre 
-
zident farmonlari, farmoyishlari va qarorlariga,
Vazirlar Mah 
kamasi hujjatlariga zid keladigan, shu 
-
ningdek, hokimlar 
ning respublika manfaatlariga zid
keladigan hujjatlari O‘zbekiston Prezidenti tomonidan
yoki Vazirlar Mah kamasi tomonidan to‘xtatib qo‘yila-
di yoki bekor qilinadi.
Hokimlarning qarorlarini xalq deputatlari Ken 
-
gash lari ham, quyi hokimlarning qarorlarini yuqori
turuvchi hokimlar ham bekor qila oladi. Bularning
hammasi Mahalliy Kengashlar va hokimlarning
faoliyatida qonuniylik prinsipi ning amalga oshirilishi-
ni kafolatlaydi.
Ularning o‘z faoliyatlarini qonuniylik asosida olib
bo rishlarining yana bir kafolati hokimlar chiqargan
hujjatlar (qaror va farmoyishlar) yuzasidan sudga
shikoyat qilish mumkinligidir. Ushbu qonunning 28-
moddasida ko‘rsati lishicha, fuqarolar, jamoat birlash-
malari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlar hokim-
lar chiqargan huquqiy hujjatlar yuzasidan sudga
shikoyat qilishlari mumkin.
Shikoyat bo‘yicha sud qabul qilgan hujjatlar barcha
davlat organlari, jamoat birlashmalari, korxonalar,
muassasalar, mansabdor shaxslar va fuqarolar uchun,
shu jumladan, hokimlar uchun ham majburiydir.
Mahalliy hokimiyat organlari faoliyatida qonuniy-
likni ta’minlashda prokuratura organlarining o‘rni
katta. O‘zbe kiston Respublikasi «Prokuratura to‘g‘risi-
da»gi qonunning 1-moddasida O‘zbekiston Respub 
-
likasi Bosh prokurori va unga bo‘ysunuvchi prokuror-
lar barcha davlat idoralari kabi hokimlarning qonun-

---

201
larni aniq va bir xilda ijro etishini nazorat qilishi bel-
gilab qo‘yilgan. Prokuratura to‘g‘risidagi qonunning
22-moddasiga binoan, prokuror hokimlarning qaror-
lariga nisbatan protest bildirish huquqiga ega. Shuning
uchun ham hokimning O‘zbekiston Respublikasining
Konstitutsiyasi va qonunlariga, Prezident va huku-
matning hujjatlariga zid bo‘lgan va prokuror protest
bildirgan qarorlarini shu hokimning o‘zi yoki yuqori
turuvchi hokim yoinki O‘zbekiston Respublikasi
Vazirlar Mahkamasi, zaruratga qarab esa, O‘zbekiston
Respublikasi Prezidenti qayta ko‘rib chiqadi.
Prokurorning protestini ko‘rib chiqish natijasi darhol
prokurorga ma’lum qilinadi.
O‘zbekiston Respublikasi Kon -
s titutsiyasining 105-modda 
sida
va O‘zbekiston Res 
pub lika si -
ning 1999-yil 14-aprelida qa 
-
bul qilingan «Fu 
qa rolarning
o‘zini o‘zi boshqarish organlari to‘g‘risida»gi Qonun-
ning yangi tahririda shahar, qishloq va ovullarda,
shuningdek, ular tarkibidagi mahallalarda hamda sha-
harlardagi mahallalarda tuziladigan fuqarolarning
o‘zini o‘zi boshqarish organlari tuzilishi va ularning
huquqiy holati belgilab berilgan.
«Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish to‘g‘risida»gi
Qonunning 1-moddasiga asosan, fuqarolarning o‘zini
o‘zi boshqarishi — fuqarolarning O‘zbekiston Respub -
likasi Konstitutsiyasi va qonunlari bilan kafolatlangan,
ularning o‘z manfaatlaridan, rivojlanishning tarixiy
xususiyatlaridan, shuningdek milliy va ma’naviy
qadriyatlaridan, mahalliy urf-odatlar va an’ana lardan
kelib chiqqan holda mahalliy ahamiyatga molik
masalalarni hal qilish borasidagi mustaqil faoliyatidir.
O‘zini o‘zi boshqarishga bo‘lgan huquq 
ning ikki
muhim tomoni mavjuddir. Birinchidan, o‘zini o‘zi
boshqarish huquqining ta’minlanishi bu insonlarning
siyosiy huquqlarining amalga oshishi, xalq hokimi 
-