Reja: Ikkinchi jaxon urushining yakunlari

 
Parij tinchlik konferensiyasi
1919-jil yanvar
oyida Parijdagi Versal saroyida Antanta ittifoqiga kirgan g`olib mamlakatlar
vakillari urushga xulosa yasash va tinchlik shartnomasini imzolash uchun to`plandilar.
Tinchlik konferensiyasi ishida 27 mamlakatdan mingdan ortiq delegat ishtirok etdi. Ammo
amalda barcha asosiy masalalar besh davlat tomonidan hal qilindi: AQSh (Prezident 
Vudro
Vilson), 
Angliya (Bosh vazir 
David Lloyd-Jorj), 
Fransiya (Bosh vazir 
Jorj Klemanso), 
Italiya
(Bosh vazir 
Vittorio Oriando), 
Yaponiya (baron 
Makino).
Parij tinchlik konferensiyasi bir yil davom etdi 
(1919-yiI 18-yanvardan 1920-yil 21-
yanvargacha). 
Asosiy davlatlarning tutgan mavqelari bir-biriga zid, ko`pincha tamomila
qarama-qarshi edi. Eng muhimi, Antanta ittifoqi asosan maxfiy shartnomalar, yashirin
bitimlar asosiga qurilgan bo`lib, yangi vaziyatda bu kelishuvlarni amalga oshirib bo`lmasdi.
Ana shu shartnomalarga ko`ra, Rossiya Stambulni olishi va Dardanell bo`g`ozi ustidan
nazorat o`rnatishi, buning evaziga Fransiyaning ElzasLotaringiyaga egalik qilish huquqini
hamda Angliyaning Misr ustidan nazoratini e'tirof etishi zarur edi. Ruminiyaga
Transilvaniyani berish va'da qilingan, ammo bu Vengriya manfaatlariga mos kelmasdi.
Angliya arab xalqlariga Usmonli imperiyasidan chiqish va arab davlatlari tuzishni taklif etdi.
Ayni paytda bu taklif Anghya va Fransiyaning Yaqin Sharqni bo`lib olish haqidagi
kelishuvlariga zid edi.
Jorj Klemanso (1841—1929) — fransuz davlat arbobi, ma'lumoti bo`yicha vrach. 1906-
yildan— Fransiya Vazirlar kengashi raisi, 1917-yildan — Fransiya Bosh vaziri va ayni
paytda harbiy vazir. Mamlakatda diktatoriik tuzumi o`rnatishga urindi. 1920-yildagi
saylovlarda mag`lubiyatga uchradi.