Suvni tozalash va zararsizlantirish usullari. Darsning maqsadi

Suvdagi qoldiq xlorni aniqlash - kolbaga 200 ml xlorlangan suvdan olinadi. Ustiga 200 ml xlorid kislota, 1 ml kaliy yod va 0,5 ml kraxmal eritmasi qo‘shiladi. Suv kuk rangga kiradi. So‘ngra Shu rang yo‘qolguncha giposulfit eritmasi bilan titrlanadi. Suvdagi qoldiq xlor miqdori quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:
X = A x 5 x 0,355 = 10 x 5 x 0,355 = 17,75 mg
Suvni dexlorlash ya’ni xlorsizlantirish - agar suv tarkibida qoldiq xlor miqdori 0,5 mg dan ko‘p bo‘lsa, suv xlorsizlantiriladi. Suvni dixlorlash uchun quruq giposulfitdan yoki margansovkadan foydalaniladi. Suv tarkibidagi qoldiq xlorni yuqotish uchun suv dixlorlanadi ya’ni xlorsizlantiraladi. Suvni xlorsizlantirish uchun sarflangan giposulfit miqdori titrlash asosida quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi:
X = (A x 5 x 0,355) - 0,5 / 0,355 x 2,48
X = suvni dixlorlash uchun zarur bo‘lgan giposulfit miqdori, mg
0,5 = suvdagi qoldiq xlor normasi, mg
2,48 = 1 ml 0,01 n giposulfit eritmasidagi quruq modda miqdori, mg
X = (10 x 5 x 0,355 ) - 0,5 / 0,355 x 2,48 = 17,75 – 0,5 / 0,355 = 123,6
Topshiriq № 1 – Turli suv nmunalarining sifatini baholash.

№	Ko‘rsatkichlar	Kran	daryo	quduq	ariq
1	Harorat, ^oC
2	Rangi, ^0
3	Ta’mi, ball
4	Hidi, ball
5	Tiniqligi, sm
6	Ammiak, mg/l
7	Nitrit, mg/l
8	Nitrat, mg/l
9	Sulfat, mg/l
10	Xlorid, mg/l
11	Temir, mg/l
12	Qattiqligi, mg/ekv
13	Suvning pH
14	Oksidlanuvchanligi, mg/l

Nazorat savollari

1. 
   Suvni tozalash usullarini ayting.
   
2. 
   Suvni zararsizlantirish usullarini ayting.
   
3. 
   Suvdagi qoldiqlar qanday aniqlanadi?
   
4. 
   Suvni xlorlash usulini tushuntiring.
   
5. 
   Qanday xlorlash usullarini bilasiz?
   
6. 
   Suv qachon dixlorlanadi?