Xotiraning ierarxik strukturasi

CD va DVD disklar: CD-ROM (Compact Disc-Read Only Memory, rus tilida - постоянная память на компакт-диске) – kompakt diskda joylashgan doimiy xotira.

• 
  CD-R (CD-Recordable, rus tilida - записываемый компакт-диск) – yozish mumkin bo‘lgan kompakt disk. rasmda kompakt diska yozish sxemasi keltirilgan.
  
• 
  CD-RW (CD-ReWritable, rus tilida - перезаписываемый компакт-диск) – ma’lumotlarni o‘chirib qayta yozish mumkin bo‘lgan disk.
  
• 
  DVD (Digital Video Disk, rus tilida - цифровой видеодиск) – raqamli video disk, yoki Digital Versatile Disk (rus tilida - цифровой многоцелевой диск) – raqamli ko‘p maqsadli disk. Ushbu disklarga yozishda qizil rangli lazer qo‘llaniladi va ularning quyidagi xillari mavjud:
  

Kompakt diskka yozish sxemasi.

1. 
   Bir tomonli bir qavatli disklar – 4,7 Gbayt. 2.Bir tomonli ikki qavatli disklar – 8,5 Gbayt. 3.Ikki tomonli bir qavatli disklar – 9,4 Gbayt. 4.Ikki tomonli ikki qavatli disklar – 17 Gbayt.
   

Parallel kompyuter arxitekturalari

buyruqlar sathidagi parallellik asosida qurilgan – konveyerli va superskalyar arxitekturali protsessorlar kompyuterlarning ishlash tezliklarini, ya’ni kompyuterning ish unumini yoki unumdorligini odatda 5-10 barobar oshirish imkonini berar ekan. Kompyuterlar unumdorligini 50, 100 barobar va undan ko‘proq oshirish uchun – bir nechta protsessorlardan iborat kompyuterlarni yoki bir nechta kompyuterlardan iborat kompyuter tizimlarini yaratish kerak ekan. Ushbu sohaga oid adabiyotlarda - tizim iborasi, bir nechta kompyuterlardan iborat kompyuterlar jamlanmasiga nisbatangina emas, balki bir nechta protsessorlardan iborat kompyuterga nisbatan ham ishlatiladi. Hozirda bunday kompyuterlarni – ko‘p yadroli protsessorga ega kompyuterlar yoki tizimlar deb atalmoqda.

Matritsali kompyuterlar
Fizika va texnika fanlarida yechilishi kerak bo‘lgan masalalarda – matritsalar shaklidagi massivlar yoki turli xil tartiblangan strukturalar ustida amallar bajarish talab etiladi. Ko‘p hollarda ana shu xildagi to‘plamlar tarkibiga kirgan turli ma’lumotlar to‘plamlari ustida - bir vaqtda bir xil hisoblashlarni bajarish kerak bo‘ladi. Bunday hisoblashlarni bajarish uchun yaratilgan dasturlarning tartiblanganligi va strukturalanganligi, ularning alohida-alohida bo‘laklarini parallel tarzda bajarish bilan hisoblashlarni anchagina tezlashtirish mumkin ekan. Katta-katta ilmiy dasturlarni bajarilishini tezlashtirishning ikki xil sxemasi mavjud:
1. Bitta protsessorni kengaytirish.
2.Hisoblashlarni bajaruvchi ko‘p protsessorlardan foydalanish.
Birinchi sxema asosida qurilgan protsessorlar matritsali va vektorli protsessorlar deb ataladi. Bunday protsessorlar asosida qurilgan kompyuterlar esa matritsali kompyuterlar deb ataladi.