Xx asming 60-70 yillarida «Transport vositalarini loyihalash va hisoblash» fan sifatida ta’limga kirib keldi

Texnik loyiha

Texnik loyihada avtomobil va uning agregat va uzellarini kompanovkasini to‘liq aks ettiradigan so‘nggi texnik qarov qabul qilinadi va loyihalanayotgan avtomobilning texnik topshiriqqa muvo- fiqligi tahlil qilinadi.
Texnik loyihaga talablar GOST 2.120-73 da ko‘rsatilgan. Texnik loyihada quyidagi masalalar yechiladi:

1. 
   avtomobilning hamma agregat va uzellarining konstruksiyalari ishlab chiqiladi, ulaming texnik tasniflari, o‘lchamlari va massalari aniqlashtiriladi;
   
2. 
   avtomobilda agregat va uzellarni joylashtirish imkoniyatlari tekshiriladi;
   
3. 
   avtomobil agregat va uzellari yuritmalarining konstruksiyalari ishlab chiqiladi;
   
4. 
   haydovchining o‘mi, o‘rindiqlar, pedallar, boshqarish richaglari va asboblarni joylashtirish aniqlashtiriladi;
   
5. 
   avtomobil tizimlari (tormoz, elektr jihozlari, gidravlik qurilma va boshqalar) ning printsipial sxemalari ishlab chiqiladi va ulami avtomobilda eng maqbul joylashtirish aniqlanadi;
   
6. 
   avtomobil massasi va uning o‘qlarga taqsimlanishi aniqlash­tiriladi.
   

Agar texnik loyihada agregat, uzel va yuritmalaming eng maqbul konstruktiv yechimi topilmasa, so‘nggi qaror har xil variantlaming taqqosiy sinovlarda qabul qilinadi.Texnik loyihada avtomobilning ko‘rsatkichlari texnik topshiriqning hamma boMimlari bo‘yicha tahlil qilinadi va baholanadi, ya’ni avtomobilning sifati baxolanadi.
Texnik loyihada avtomobilning umumiy ko‘rinish chizmalari, asosiy agregat va uzellaming umumiy ko‘rinish chizmalari va izoh- nomadan iborat.
Texnik loyihada agregat va uzellarning о‘zaro joylashuvi, ulaming ko‘rsatkich va o‘lchamlarining о‘zaro joylashuvi bo‘yicha so‘nggi qaror qabul qilindi. Buning uchun avtomobil shassisi, kuzovi bo‘yicha va ulami bir-biriga bog‘lovchi sxemalar bo‘yicha plaz chizmalari chiziladi. Ular 1:1 masshtabda shassi, kuzov yoki kabina uchun alohida chiziladi. Plaz chizmalari yordamida hamma agregatlaming joylashishi, ular orasidagi masofalar, hisob-kitoblarning to‘g‘riligi tekshiriladi.

Texnik loyihaning izohnomasida eskiz loyihaning izohnomasida ko‘rsatilgan hamma ma’lumotlar ko‘rsatiladi. Undan tashqari bu yerda texnik topshiriqning bajarilmagan talablari va ulaming sabablari, texnik topshiriqni va eskiz loyihani aniqlashtirish bo‘yicha takliflar, avtomo- bilni boshqa va chet el analoglari bilan solishtirish va tahlil qilish kabi ma’lumotlar keltiriladi.

2.