Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги денов тадбиркорлик ва педагогика институти


-Мавзу: Таълим тизимининг турли жабхаларида психологик хизмат



Download 134,86 Kb.
bet14/39
Sana25.04.2022
Hajmi134,86 Kb.
#581505
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   39
Bog'liq
Umk.Psixologik xizmat. 3 kurs.

1-Мавзу: Таълим тизимининг турли жабхаларида психологик хизмат
Психологик хизматнинг ривожланиш тарихи
Психологик хизмат АҚШ да 1800 йиллардан бошлаб ривожлана бошлади. АҚШ нинг биринчи амалиётчи психологлари уз-узини тарбиялаш муаммосини урганган экспериментал психологлар эдилар. Америка мактабларида ақлий тараққиёт коэффицентини аниқлаш кенг тарқалиб, кейинчалик «Гайденс» хизматининг ривожланишига олиб келди.
Француз мактаб психологиясининг отаси Альфред Бине б¢либ, у бу сохада 1894 йилдан бошлаб иш бошлаган. 1905 йилда Франция таълим вазирлиги Бинега умумий дастур б¢йича ¢қий олмайдиган болаларни текшириш муаммоси билан мурожаат қилади ва шу тариқа ақлий тараққиётда орқада қолган болаларни ажратадиган Бине-Симон тести яратилди.
1990 йилда Францияда мактаб психологик хизмати ташкил этилади. 1970 йилда Францияда психологик-педагогик ёрдам гурухлари психологик хизматнинг асосий турини ташкил этади. Бундай гурухлар мактаб психологияси б¢йича бир мутахассис, таълим психологияси буйича бир мутахассис, психомотор ривожланиш б¢йича бир мутахассисни уз ичига олади. Бундай бригада 800-1000 ¢қувчига хизмат қилади, бир мактабда жойлашиб, бир неча мактабда хизмат қилиши мумкин.
1985 йилда Франция педагогик психологларининг функциялари аниқлаб берилди. Педагогик психолог шахснинг хар тамонлама ривожланиши учун қулидан келган барча ишларни қилиши керак, бунда у бу ишларга уқитувчиларни ва ота-оналарни хам жалб этиши мумкин. Педагогик психолог уз ишида лозим топса, мактаб ва оила тарбиясига қарши чиқиши мумкин, деб махсус таъкидланган.
Купчилик Шарқий Европа мамлакатларида мактаб психологик хизмати туман ёки вилоят психологик-педагогик марказлари шаклида ташкил этилган. Масалан, 1980 йилда Чехославакияда тарбия масалалари буйича модда мактаб туғрисидаги қонунга киритилди. Психологик хизматнинг асосий мазмуни - соглом шахснинг ¢сишини таъминлаш, шахс ривожланишидаги турли қийинчиликларни коррекция қилиш, касб танлаш муаммоларидир.
Чехославакиядаги психолог маслахатчининг асосий функцияси психодиагностик фаолиятдан иборатдир.
Собиқ совет психологиясида болалар тарбияси ва таълимида психологиядан фойдаланиш борасида уринишлар педология доирасида вужудга келди. Педология ривожланаётган ва усаётган шахснинг барча биологик ва ижтимоий хусусиятларини қамраб олувчи фандир. 1936 йилда педологик қарашларини т¢хтатиш хақида қарор қабул қилинди, шу билан бирга совет психологлари амалга ошираётган бола психологиясидаги ижобий изланишлар хам тухтаб қолди. Фақат 60 йилларнинг охирига келиб, психологларнинг мактаб ишида амалий иштирок этиши қайта тикланди.
Эстон психологалари «тарбияси қийин» ¢смирлар учун махсус мактабларда иш олиб бордилар. 1984 йилда Москвада СССР ФА психология институтида «СССР да психологик хизмат муаммолари б¢йича I умумиттифоқ анжумани б¢либ ¢тади. Анжуманда мактабда психологик хизмат секцияси хам иш олиб боради.
Собиқ совет Иттифоқида биринчи б¢либ Эстонияда 1975 йилда мактабда психологик хизмат ташкил этилди / рахбари Х.И. Х.Лийметс, Ю.Л. Сэрд б¢либ, тарбияси қийин ¢смирлар учун махсус мактабларда иш олиб борадилар/. Россияда 1982 йилда мактабларда психолог штати очилди.
1989 йилда ўзбекистонда амалиётчи психологларнинг етишмаслиги сабабли Низомий номли ТДПУда амалиётчи психологлар тайёрлаш факультети очилди.
Психологик хизматни 3 нуқтаи назардан қараб чиқиш мумкин:

  1. Илмий нуқтаи назар,

  2. ташвиқот нуқтаи назар,

  3. амалий нуқтаи назар.

Фақат мана шу нуқтаи назарларнинг бирлигигина психологик хизмат предметини ташкил этади.
Илмий нуқтаи назар психологик хизматнинг методологик муаммоларини ишлаб чиқишни назарда тутади. Бу й¢налиш ижрочиларининг асосий функцияси мактаб спихологик хизматида ишнинг психодиагностик, психокоррекцион ва ривожлантирувчи методларини ишлаб чиқиш ва назарий асослашга баҚишланган илмий тадқиқотларни утказишдан иборат.
Ташвиқот нуқтаи назари халқ таълими ходимларини психологик билимлардан фойдаланишни назарда тутади. Бу й¢налишда асосий харакатлантирувчи шахслар б¢либ, педагоглар, методистлар, дидактлар, майдонга чиқади.
Хизсатнинг амалий нуқтаи назарини мактаб психологлари амалга оширадилар, уларнинг вазифаси - у ёки бу аниқ вазифани хал қилиш учун ота-оналар, ¢қитувчилар, синф жамоаси, болалар билан иш олиб боришдан иборат.
Хозирги босқичда психологик хизмат фаолиятининг 2 й¢налиши: долзарб ва келажак й¢налишлари мавжуд. Долзарб й¢налиш ¢қ¢вчилар таълим тарбиясидаги қийинчиликлар, улар хулқ-атворидаги, мулоқатдаги ва шахси шаклланишидаги бузилишлар билан боҚлиқ муаммоларни хал қилишга қаратилган.
Келажак йуналиши хар бир бола индивидуаллгини ривожлантиришга, жамиятда яратувчанлик хаётига психологик тайёрликни шакллантиришга қаратилган. Психолог педагогик жамоа фаолиятига хар бир уқувчи шахси гармоник ривожланиш имкониятлари хақида асосий психологик гояни олиб киради. Икки йуналиш хам бир-бири билан боглиқ.

Download 134,86 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish