Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта


[146].  Lizing  munosabatlariga  kiruvchi  har  bir  vositachi  o„zining  funksiyasiga ega (32-jadval)



Download 4,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet213/511
Sana13.07.2021
Hajmi4,68 Mb.
#117751
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   511
Bog'liq
bank ishi

[146].  Lizing  munosabatlariga  kiruvchi  har  bir  vositachi  o„zining 

funksiyasiga ega (32-jadval). 



 

32-jadval. 

Lizing munosabatiga kiruvchi vositachilar tasnifi 

 

№ 

Vositachilar 

Izoh 



Distribyuter 



(ulgurji vositachi) 

 bu o„z jamg„armasiga ega bo„lgan, o„zi sotib olish 



bilan  shug„ullanuvchi  mustaqil  firma;  yirik  firma-

ning xorijiy davlatdagi yagona vakili. 

 U  lizing  munosabatlarida  to„liq  harakat  qiladi. 

Ammo  mulk  egasi  bo„la  olmaydi.  Narxni  belgilaydi, 

bozorni o„rganadi, servis xizmatlarni bajaradi. 

Diler 



  bu  ishbilarmon  savdogar  (firma,  bank)  o„z 

hisobiga va o„z nomidan qimmatli qog„ozlar, tovarlar, 

valutani  avval  xarid  qilib,  so„ngra  xizmatiga  sotish 

maqsadida tijorat ishlari bilan shug„ullanadi. 

 Bu  mustaqil  tadbirkor.  O„z  hisobidan  uskunalarni 

sotib oladi va iste‟molchilarga sotadi. 



 

236 


 Diler  daromadi  sotib  olinadigan  va  sotiladigan 

tovarlar  o„rtasidagi  farqdan  keladigan  tushumdan 

iborat bo„ladi. 

Broker 



 bu  fond,  tovar,  valuta  birjalarida  oldi-sotdi 

bitimlarini  tuzishda  vositachi  (dallol)  lik  qiladigan 

ayrim  shaxs  yoki  firma.  Brokerlar  odatda  mijoz 

topshirig„iga  ko„ra  va  uning  hisobiga  ish  yuritadi, 

kafolat beruvchi hisobiga o„z nomidan savdo bitimlari 

tuzishi  mumkin.  Yirik  brokerlik  idoralari  xaridorga 

qarz  berishda  banklar  bilan  hamkorlik  qiladi,  ayrim 

hollarda 

o„zlari  kreditor  bo„ladilar,  bitimlarni 

bajarilishiga kafillikni ham o„z zimmasiga oladilar.  

 Ular 


o„z  mijozlarining  nomidan,  ularning 

topshiriqlariga  binoan  harakat  qiladilar.  Tomonlar 

manfaatlarini  muvofiqlashtirishga  harakat  qiladilar. 

Ammo riskni o„z zimmasiga olmaydi.  

Komissionerlar 



  bu  pulli  xizmat  ko„rsatish,  biror  ish  bajarish 

bo„yicha shartnomada ko„rsatilgan bir tomon bo„lib, u: 

→  dallol  sifatida  muayyan  tovarlarni  komissiyaga 

qabul qiladi. Bu tovarlar sotilgandan keyingina uning 

haqini egasiga to„laydilar; 

→ 

o„z  nomidan  oldi-sotdi  qiladi,  ammo  mijoz 



hisobidan; 

→  agar o„z vakolatini suiiste‟mol qilib zarar ko„rsa, 

unga javob berishni o„z zimmasiga oladi.  

Makler 



  vositachi,  ammo  bitim  tuzmaydi,  balki  bitim 

tuzish  uchun  xaridorni  jalb  etadi.  Buning  uchun 

vositachilik haqi oladi.  

U  manfaatdor tomonlarni  uchrashtiradi. Ammo  o„zi 

bitim tuzishda qatnashmaydi. 

Konsignator 



 sotiladigan  tovarlar  qo„lida  bo„lgan,  lekin  uning 

egasi  bo„lmagan  vositachi.  U  ishlab  chiqaruvchilar-

dan  uskunalarni  komission  narxda  sotib  oladi  va 

sotuvchi  narxidan  past  bo„lmagan  narxda  sotishni 

ta‟minlaydi.  Mulkka  bo„lgan  egalik  huquqi  mulkni 

yetkazib beruvchi tomonida saqlanib qoladi. 

Ishonchli vakil 



 oldi-berdi  munosabatlarini  o„z  nomidan,  shuning-

dek, firma topshirig„i bilan amalga oshiradi. Topshiriq-

shartnomada  o„rnatilgan  vakolat  doirasida  faoliyat  olib 

boradi. 

Ishlab chiqaruvchi 



(yoki iste‟molchi) 

agenti 


 yuridik  yoki  jismoniy  shaxs  bo„lib,  firmaning 

hisobidan  yoki  uning  nomidan,  uning  xizmatchisi 

bo„lmay  turib,  boshqa  shaxsning  topshirig„i  bo„yicha 




 

237 


operatsiyalarni  amalga  oshiruvchi  shaxs.  U  muayyan 

bir obyekt emas, balki bir necha obyekt oldi-sotdisini 

amalga oshirish vakolatiga ega.  

Kommivoyajer 



 bular  yirik  savdo  firmalarining  xaridorlarga 

namunalar,  kataloglar,  ko„rgazma  varaqalar  asosida 

tovarlar  taklif  etadigan  sayyor  vakillar,  savdo  bo„yi-

cha vositachilardir. 

  Ular nafaqat mulkni sotadilar, shu bilan bir qator-



da lizing obyektini iste‟molchiga yetkazib beradilar.  

10 


Maslahatchilar 

 oldi-sotdi  shartnomasida  kelishilgan  summaga 



qarab  foiz  olish  evaziga  ishbilarmonlar  doirasida 

lizing  xizmatlari  bozorini  tadqiq  qiladi.  Ammo  ular 

daromadlar  taqsimotida  qatnashishmaydi  va  buyurt-

machilarga kafillik bermaydi. 

 

 

[147]. 



O„zbekiston  Respublikasining  «Lizing  to„g„risida»gi 

qonunining 3-moddasida lizing obyektiga quyidagicha ta‟rif berilgan: 

«Tadbirkorlik 

faoliyati 

uchun 

foydalaniladigan 



iste‟mol 

qilinmaydigan  har  qanday  ashyolar,  shu  jumladan,  korxonalar,  mulkiy 

komplekslar,  binolar,  inshootlar,  uskunalar  transport  vositalari  hamda 

boshqa ko„char va ko„chmas mulk lizing obyektlari bo„lishi mumkin». 

Lizing  obyektlarini  quyidagi  belgilar  bo„yicha  tasniflash  mumkin 

(33-jadval). 




Download 4,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   209   210   211   212   213   214   215   216   ...   511




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish