Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги



Download 3,44 Mb.
bet3/51
Sana24.02.2022
Hajmi3,44 Mb.
#191896
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51
Bog'liq
Шаҳар қурилиш асослари маъруза (1)

Минерал хом-ашё ресурслари саноат ишлаб чиқариш ёки курорт хўжалигини ривожлантириш базаси сифатида тавсифланади. Уларнинг тарқалиш майдонлари эса тарҳий чекланиш сифатида хизмат қилади, ишлаб бўлинган майдонлар рекультивация ва хўжалик мақсадлари учун кейинчалик фойдаланиладиган ҳудудлар сифатида қаралади.
Минерал хом-ашё ресурслари тавсифланганда қуйидаги кўрсаткичлар: жойлашиши, тури, очилган йили, заҳира бўйича катталиги (энг катта, катта, ўрта, кичик), ўзлаштириш даражаси бўйича (ишлатилаётган, ишлатишга тайёрланаётган, разведка қилинаётган, келажак майдони), ҳозирги ва лойиҳавий қазиб олиш, қазиб олишдаги йўқотишлар; ишлаб чиқиш усуллари (ер ости, очиқ, ишқорлаш орқали), йиллар бўйича заҳира билан таъминланганли; заҳираларнинг кўпайиш келажаги (майдони ва чуқурлик бўйича); қазиб олинаётган хом ашёнинг стандартларга мослиги, қазилманинг рентабеллиги, хом-ашёнинг истеъмолчилари, қазилма бойлигининг баланс заҳираси кабилар ҳисобга олинади. Бундан ташқари қазилма бойликларининг айрим турлари бўйича прогноз заҳиралари келтирилади.
Маълумот манбаи бўлиб геология бошқармалари материаллари хизмат қилади.
Инженер-геологик шароитларнинг таҳлили геоморфологик, геологолитологик, гидрогеологик, гидрологик, инженер-геологик омилларнинг батафсил тавсифномасини ва уларнинг саноат ва граждан қурилишига таъсирини баҳолашни ўз ичига олади. Бунда қатор табиий омилларнинг ўзаро таъсирининг йиғиндиси бўлган ноқулай физик-геологик жараёнларни ўрганиш алоҳида ўрин тутади. Бунинг натижасида турли даражада сел, емирилиш, карст пайдо бўладиган, кўчкили чўкиш, сейсмик жараёнлар тарқалган туманлар ажратилади. Бунда иншоотлар асослари тупроқларига бўлган, йўл қўйиладиган юкланишлар, ер ости сувларининг чуқурлиги, сув босиш эҳтимоли, тепалар қиялиги, текисликнинг горизонтал бўлиниши, карст жараёнлари, кўчки жараёнларининг тури ва интенсивлиги, жарлар тармоғи ҳисобга олиниши керак. Юқоридагилардан ташқари антропоген омиллар: сунъий сув ҳавзаларининг мавжудлиги, (уларнинг режими ва ер ости сувларига таъсири),минерал хом-ашё ресурсларини ишлаб чиқиш характери ҳамда уларнинг ноқулай физик-геологик жараёнлар ривожланиш тезлигига таъсири ҳам ҳисобга олиниши лозим. Комплекс геологик-гидрогеологик экспедициялар, геологик фонд материаллари асос бўлиб хизмат қилади.

Ўзбекистон Республикаси турли хил фойдали қазилмаларга бой, унда минерал ресурсларнинг 750 тури мавжуд. Ўзбекистоннинг табиий - иқлимий шароитлари 1-расмда акс эттирилган.


Шаҳарсозлик, лойиҳавий-тарихий ишлар табиий-иқлимий туманлаштириш материаллари асосида амалга оширилади, жумладан:


- Ўзбекистоннинг умумий туманлаштириш;
- чангли бўронлар давомийлиги бўйича Ўзбекистон худудини туманлаштириш;
- шамол режими бўйича туманлаштириш;
- заррачалар ёйилиш шароитлари бўйича туманлаштириш;
- сел хавфли туманлар жойлашув чизмаси;
- сейсмик туманлаштириш;
- сув режими чизмаси;
- шаҳар қурилиши максадлари учун туманлаштириш;
- агроиқлимий туманлаштириш;
- оммавий дам олишни ташкил этиш шароитлари бўйича туманлаштириш.


Download 3,44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish