%збекстан республикасы халы№ Т

Tema: Pedagogikalıq konfliktologiya pa’n sıpatında
Joba:

1. «Pedagogikalıq konfliktologiya» haqqinda tu`sinik;

2. «Pedagogikalıq konfliktologiya»nın` ilim sıpatında qa`lıplesıwi;

3. «Pedagogikalıq konfliktologiya» pa`n sıpatında.

Tayanısh tu`sinikler:

Konfliktologiya, konflikt, qarama-qarsiliq, situatsiya, paydali konflikt, ziyanlı konflikt, jeke adamlar arasındag`i konfliktler, toparli konfliktlar, jamaa formasındag`i konfliktler.

O`zbekstan Respublikası o`zinın` g`a`rezsizligin qolg`a alg`annan son` ta``lim-ta`rbiya sistemasına dıqqatın qaratdi. Ta``lim-ta`rbiya sistemasının` barlıq tarawları jan`alanıp, rawajlanıp ha`zirgi da`wir talabina say kelmekte.

Joqarı oqıw orinlarining, solar qatarında pedagogik institutlardin` oqıw pa`nleri qayta ko`rip shıg`ılıp bir qansha jan`a pa`nler oqıw jobasınan orın alıwg`a erisildi. Sol pa`nlerdin` ishinde «Pedagogikalıq konfliktologiya pa`ni de bar.

Ja`miyetimizdin` barlıq tarawları siyaqlı bilimlendiriw sistemasındag`ı talaplardi jıldan-jılg`a ku`sheytip, olarg`a degen juwapkershilik artıp barmaqta. Ta``lim-ta`rbiya berıwde sonday-aq turmısta ha`r qanday kelispewshilikler, qarama-qarsiliqlar, tusınbewshilikler ju`z beredi, olardi sheshiw ha`r qanday konfliktli situatsiyalardın` aldın alıw mashqalalar menen pedagogikalıq konfliktologiya ilimi shug`illanadi. Pedagogikalıq protsesslerde payda bolg`an konfliktlerdi sheshe biliwimiz, onday konfliktli situatsiyanin` aldın ala biliwimiz za`ru`r. Bul, a`sirese pedagoglar ushın za`ru`r bolıp esaplanadi. Pedagogikalıq protsesslerde ha`r qıylı situatsiyalar ushrasıwı mu`mkin. Olar oqıtıwshı ha`m oqıwshı, oqıtıwshılar menen oqıwshilar arasındag`i konfliktler bolıp esaplanadı.

Mekteplerdegi ha`r qanday pedagogikalıq konfliktler tınısh jol menen pedagogtın` basshılıg`ında sheshilıwi ha`m konfliktlerdı boldırmawdın` aldın alıw kerek boladı.

Mekteplerde oqıwshilar arasında ju`z berip atırg`an ju`z beretug`in konfliktlar mazmuni boyınsha ha`r qıylı bolıwi mu`mkin. Mekteplerde oqıtıwshilar oqıwshilar menen bolg`an qarım-qatnaslarda soylesıw ta`rtibin buzip, na`tijede kelispewshilik, bir-birin tu`sinbeslik situatsiyalarinan konfliktler kelip shıg`adı. Mekteplerde oqıwshilar barqulla pedagoglar teksirıwinde boladı ha`m payda bolg`an konfliktler pedagoglar basshılıg`ında o`z sheshimin tabadi. Ayrım waqıtları konfliktler oqitıwshilar arasinda da boladi bul bir-birin tusinbeslik, biri ekinshisinın` psixik jag`dayın esapqa almastan qatnasta bolıwinan kelıp shig`ıwi bolip tabiladi.

Konfliktler o`zlerinin` o`zgesheliklerine iye bolıp shan`araq ag``zalari arasinda da ushraydı. Shan`araq ag`zalari arasindag`i konfliktlerdın` kelip shıg`ıwının` ha`r qıylı sebebleri bolıwi mu`mkin. Birinchi sebebi erli-zayıplar shan`araq qurıwg`a tayar bolmaslig`i mu`mkin, olar bir-birlerinın` jeke o`zgesheliklerin esapqa almag`an bolıwı mu`mkin. Shan`araqtag`ı payda bolg`an konfliktlerdın` bala ta``lim-ta`rbiyasına keri ta`siri bar. Sonın` ushın ata-analar o`z perzentleri arasinda konfliktlerdi boldırmasliqqa ha`reket qılıwlari za`ru`r. Jigit, qizlar turmıs qurmastan aldin bir-birinın` jeke psixik o`zgesheliklerin bilip o`zlestirip bolıp turmıs qurg`ani maqul. Ata-babalarimiz «U`ylenıw an`sat, u`y bolıw qıyın»  dep biykarg`a aytpag`an.

Ayırım jag`daylarda ata-analar menen balalar arasinda da konfliktler bolıp qalıwı mu`mkin, bunday situatsiyalarda ata-analar konfliktlerdi tinısh jol menen sheshiwge ha`reket qilıwi kerek.

Konfliktlerdın` tu`rlerine, mazmunina qaray ayırıp oni sheshiw metodlari, usılları, a`melleride ha`r turli boladi.

Pedagogikalıq konfliktologiya iliminın` keleshegin ozlestiriw, biliw, ha`r bir bolajaq pedagog ushın u`lken a`hmietke iye.