“ mashinasozlik texnologiyasi” mutaxasisligining

“ MASHINASOZLIK TEXNOLOGIYASI” mutaxasisligining

MT-1/20 guruh o`quvchisi

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKЕNT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI HUZURIDAGI  TOSHKENT POLITEXNIKA TEXNIKUMI

Rajabov Sardor
BITIRUV MALAKAVIY ISHI
TOSHKENT-2022

Mashina detallarini loyihalash asoslari

1. Mashina qismlarini loyihalash asoslari.

2. Tishli uzatmalar

3. Reduktorlar.

Kursning maqsadi mashinalarning ish rejimi va xizmat muddatini hisobga olgan holda umumiy maqsadli qismlar va yig'malarni hisoblash va loyihalash asoslarini o'rganishdir.
Shu bilan birga, materialni tanlash va uni issiqlik bilan ishlov berish, qismlarning oqilona shakllari, ularni ishlab chiqarish va ishlab chiqarishning aniqligi hisobga olinadi. Mashina qismlari ko'pincha murakkab konfiguratsiyaga ega, turli sharoitlarda ishlaydi va ularni hisoblash uchun aniq formulani olish har doim ham mumkin emas. Mashina qismlarini hisoblashda turli xil taxminiy va empirik formulalar keng qo'llaniladi, ularga tuzatish omillari kiritiladi, ular empirik tarzda o'rnatiladi va mashinalarni loyihalash va ishlatish amaliyoti bilan tasdiqlanadi.
Umumiy ma'lumot
Mexanizm - bu bir yoki bir nechta jismlarning harakatini boshqa jismlarning zarur harakatlariga aylantirish uchun mo'ljallangan jismlar tizimi.
Mashina - bu insonning jismoniy yoki aqliy mehnatini engillashtirish yoki almashtirish va uning mahsuldorligini oshirish uchun xizmat qiluvchi mexanizm yoki mexanizmlar birikmasi:
har qanday turdagi energiyani mexanik energiyaga aylantiruvchi mashinalar (elektr dvigatellari, ichki yonuv dvigatellari va boshqalar);
mexanik energiyani boshqa turdagi energiyaga aylantiruvchi generator mashinalari (kompressorlar, dinamolar va boshqalar);
tashish yoki jismlarning shakli va hajmini o'zgartirish bilan bog'liq ishlarni bajaradigan dastgohlar (robotlar, konveyerlar, kranlar, turli xil dastgohlar, presslar va boshqalar); axborotni aylantirish uchun mo'ljallangan axborot mashinalari (kompyuterlar, Internet, televizorlar, radiolar, telefonlar, magnitafonlar, televizorlar, foto va video kameralar).
Barcha mashinalar tugunlarga birlashtirilgan qismlardan iborat.
Qism - yig'ish operatsiyalari (kalit, murvat, tishli va boshqalar) ishlatilmasdan qilingan mashinaning bir qismi.
Yig'ish - mahsulotning ajralmas qismi (qo'zg'atuvchi, mashina) bo'lgan katta yig'ish birligi (vites qutisi, debriyaj, reduktor va boshqalar).
Mashinasozlikda umumiy va maxsus maqsadlardagi qismlar va yig'ilishlar ajralib turadi.
Umumiy maqsadli qismlar va agregatlar deyarli barcha mashinalarda mavjud bo'lgan qismlardir (murvatlar, vallar, tishli g'ildiraklar, podshipniklar, muftalar va boshqalar). Ular katta ko'pchilikni tashkil qiladi va "Mashina qismlari" kursida o'rganiladi.
Maxsus maqsadli qismlarga va yig'ilishlarga faqat bitta yoki bir nechta turdagi mashinalarda (stanoklar shpindellari, pistonlar, biriktiruvchi rodlar, krank vallar va boshqalar) mavjud bo'lgan qismlar kiradi.
Barcha umumiy maqsadli qismlar va agregatlar uchta asosiy guruhga bo'linadi: bir qismli (perchinlangan, payvandlangan va hokazo) va ajraladigan (kalit, tishli va boshqalar) bo'lishi mumkin bo'lgan birlashtiruvchi qismlar va ulanishlar;
aylanma harakatli uzatmalar (tishli, chuvalchang, kamar va boshqalar);
transmissiyalarga xizmat ko'rsatadigan qismlar va agregatlar (vallar, podshipniklar, muftalar va boshqalar).