+ yaxlitlik, hodisa, voqelik, oqibat yakkalik, hodisa, vaqtiylik, oqibat

---

1.AHVO 
– bu… 
+ yaxlitlik, hodisa, voqelik, oqibat 
- yakkalik, hodisa, vaqtiylik, oqibat 
-yakkalik, hodisa, voqelik, ochiqlik 
-alohidalik, hodisa, voqelik, oqibat 
2. Lisoniy birliklarni belgilang. 
+ fonema, leksema, morfonema, qolip 
- fonema, leksema, morfema, qolip 
- 
fonema, leksema, morfema, me’yor 
- fon, leksema, morfema, qolip 
3. Paradigma so‘zining ma’nosi 
+ namuna 
- 
o‘xshashlik 
- qator 
- tizim 
4. Paradigmatik munosabatda zarur belgini belgilang… 
+ o‘xshashliklar 
- 
o‘xshashlik va farqlar 
- farqlar 
- farq va tafovutlar 
5.Qaysi ziddiyatda lisoniy belgisi o‘sishi ko‘rinadi? 
+ muntazam 
- 
noto‘liq 
- darajali 
- teng qiymatli 
6. So‘zning obyektiv borliqdagi narsa va hodisalar haqidagi 
dastlabki ma‘nosiga nima deyiladi? 
+leksik ma’no 
- 
ko‘chma ma’no 
- gram
matikma‘no 
- O
ʻz ma’no 

---

7. Ziddiyat ikki a’zoli bo‘lsa, qanday a’zoli deyiladi? 
+ Binar oppozitsiya 
- terner oppozitsiya 
- 
ko‘p a’zoli oppozitsiya 
- Ekvipolent oppozitsiya 
8. Leksema ko‘chma ma’noda qo‘llanganda, uning asosan qaysi 
semasida sifat o‘zgarishi yuz beradi? 
+ atash semasida 
- ifoda semasida 
- vazifa semasida 
- barcha semasida 
9. Iyerarxik munosabatda zarur belgi: 
+ tobelik va farqlilik 
- 
“...ga kiradi, ...dan iborat” 
- 
tenglik va o‘xshashlik 
- Tobelik 
10. Sintagmatik munosabatda zarur belgi: 
+ hodisaviylik 
- Imkoniyatlilik 
- Voqelanganlik 
- Xususiylashganlik 
11. Morfologik paradigma nima? 
+ Morfologik kategoriya 
- Nokategorialshakllar 
- 
So’zning morfologik shakllari 
- 
So’z turkumlari 
12. Tovush hosil qilishda ishtirok etadigan nutq a’zolarining 
jamiga? 
+ Nutq apparati deyiladi 
- Nutq formulasi deyiladi 
- 
Faol nutq a’zolari deyiladi 

---

- Nutq artikulyatsiyasi deyiladi 
13. Undoshlarning oppozitiv belgisi: 
+ artikulyatsiya o‘rni 
- ovoz va shovqin darajasi 
- yumshoq|qattiqlik 
- 
artikulyatsiya o‘rni, ovoz va shovqin darajasi 
14. Leksema va qo‘shimchani farqlovchi belgi 
+ mustaqil shakl, nomustaqil shakl 
- paradigma tashkil etish-etmaslik 
- Barqarorli, beqarorlik 
- miqdoran cheksizlik-cheklanganlik 
15. Qaysi leksemalar leksik (lug‘aviy) ma’noga ega? 
+ Mustaqil leksemalar 
- Yordamchi leksemalar 
- Undov va taqlidlar 
- mustaqil, undov va taqlidlar 
16. So’z boyligi, asosiy lug’at tarkibi, ularning ma’no turlari, so’z 
ma’nolarining ifodalanish yo’llarini o’rganuvchi bo’lim 
tilshunoslikning qaysi bo’limi hisoblanadi? 
+ Leksikologiya 
- Leksikografiya 
- Orfografiya 
- Orfoepiya 
17. So‘z atayotgan predmet nima deb yuritiladi? 
+ denotat 
- referent 
- signifikat 
- tushuncha 
18. Polisemantik leksema ma’nolarini farqlovchi omil 
+ sinonimik va antonimik qator 
- uyadoshlik va graduonimik qator 

---

- variantdoshlik va omonimik qator 
- 
ko‘chish usuli 
19. Bir predmetdagi tashqi belgining boshqa bir predmetdagi xuddi 
shunday belgiga o‘xshashligiga ko‘ra so‘z ma‘nosining ko‘chimi 
qanday nomlanadi? 
+ metafora 
- metonimiya 
- sinekdoxa 
- vazifadoshlik 
20. Metafora yo‘li bilan ma’nosi ko‘chgan leksemani aniqlang. 
+ Samolarga usharman, yulduzlarni qucharman 
- Qahraton qish boshlandi. 
- 
Tuyog‘imiz ko‘paysa ko‘paydiki, kamaygani yo‘q. 
- 
To‘g‘riga zavol yo‘q. 
21. Soyaga qarab to‘n bichma maqolidagi to‘n bichmoq iborasining 
ma’nosi qaysi qatorda to‘g‘ri izohlangan? 
+ Baho bermoq 
- Andaza olmoq 
- 
rag‘batlantirmaslik 
- Xato ish qilmoq 
22. Nutq zanjiridagi eng yirik fonetik birlik nima? 
+ Takt 
- 
Bo‘g‘in 
- Fraza 
- Tovush 
23. Paronim leksemalarni toping 
+ otalik 
– otaliq 
- shabada 
– shabboda 
- vafo 
– jafo 
- 
ko‘ylak – ko‘ynak 

---

24. O‘zaro sinonim bo‘lmagan leksemalardan hosil bo‘lgan juft 
leksemani toping. 
+ ur
–yiqit 
- kuch
–quvvat 
- 
o‘y–xayol 
- or
–nomus 
25. Ikki yoki undan ortiq leksemaning shakliy munosabati va 
talaffuziga ko‘ra o‘zaro birlik hosil qilishi qaysi hodisalar uchun 
xos? 
+ omonimlar uchun xos 
- sinonimlar uchun xos 
- 
antonimlar va ko‘p ma’nolilik uchun xos 
- paronimlar uchun xos 
26. Ma‘lum soha guruhlari tomonidan qo‘llanib, boshqalar uchun 
sir tutiladigan so‘zlarga nima deyiladi? 
+ Argo 
- Jargon 
- Varvarizm 
- Termin 
27. Hududiy nuqtayi nazardan chegaralangan leksika birligi nima? 
+ Dialektizm 
- Arxaizm 
- Istorizm 
- Neologizm 
28.Kinoyaviy ma’noi fodalovchi leksema yozuvda qanday beriladi? 
+ so‘z qo‘shtirnoqqaolinadi 
- 
so‘z qavs ichida izohlanadi 
- 
so‘z bosh harf bilanyoziladi 
- 
so‘z ostiga chizib qo‘yiladi 
29. Ko‘p ma’noli leksemalarni toping. 
+ tomir, yoqa 
- men, sen 

---

- 
besh, o‘n 
- ota, ona 
30. Xato bilimdonlikdan bilimsizlik afzal. Ushbu gapdagi 
bilimdonlikdan so’zidagi so’z yasovchi qo’shimchalar miqdorini 
aniqlang? 
+ 3 
- 2 
- 1 
- 4 
31. Qo’shma fe’lni aniqlang. 
+ olib chiqdi 
- quvonib ketdi 
- 
o’qib chiqdi 
- chiza oldi 
32. Qaysi qatorda ot va sifat yasovchi shakldosh qo’shimchalar 
berilgan? 
+ sezgi , kunduzgi 
- boyi , qishloqi 
- 
Maqtanchoq, qo’g’irchoq 
- 
ko’chki, tepki 
33. Qaysi qatorda so’zning ma’noli qismlari odatdagi tartibda 
joylashmagan? 
+ o’chirg’ichlarni 
- uzumzorgacha 
- kitobxonlardan 
- tepaliklarda 
34. Qaysi bandd
a tub so’z berilgan? 
+ badarg’a 
- bahaybat 
- badavlat 
- batafsil 

---

35. Fe’llarning zamon, mayl va shaxs-son qo`shimchalari ..... 
shakllari deyiladi? 
+ Munosabat 
- Vazifa 
- Nisbat 
- Funksional 
36. Qaysi qatordagi fe’l birgalik nisbatdagi fe’lga mansub ekanligini 
aniqlang. 
+ tayinlashmoq 
- ommalashmoq 
- hazillashmoq 
- 
go‘zallashmoq 
37. Fe’l asosli otni toping. 
+ ochqich 
- yaxshilik 
- sharshara 
- paxtazor 
38. Qaysi qatorda “ng”tovushi ishtirok etgan so’zlar berilgan? 
+ shudring, yanga, dengiz 
- singil, meng
a, ko’ngil 
- kongress, yengil, shtanga 
- kenglik, ingramoq, tungi 
39. Qo‘shma fe’l ishtirok etgan gapni toping. 
+ Bozordan u-bu narsa sotib olibdi. 
- 
Ammam menga bir kulib qo‘ydi. 
- 
Bu kitobni allaqachon o‘qib chiqqanman. 
- 
U keyinchalik do‘sti bilan kelishib ketdi. 
40. Tub so‘zni belgilang. 
+ so‘lim 
- chiziq 
- kesim 
- 
qo‘nim 

---

41. Qaysi so‘zlar tarkibida bir tovushdan iborat so‘z yasovchilar 
mavjud? 1. kurak; 2. sanoqsiz; 3. sabotli;4. achchiq; 5. badavlat; 
6. unumli 7. bo‘yoqsiz 8. qoraymoq. 
+ 1, 2, 4, 7, 8 
- 2, 3, 4, 7, 8 
- 3, 4, 5, 6, 8 
- 3, 4, 5, 6, 8 
42. "Terimchilarga" so‘zi uchun yasovchi asos qaysi javobda to‘g‘ri 
ko‘rsatilgan? 
+ terim 
- terimchi 
- ter 
- terimchilar 
43. Qaysi qatordagi so‘zlarda shakldoshlik (omonimlik) so‘z 
yasovchi bilan shakl 
yasovchi qo‘shimchalar doirasida kuzatiladi? 
+ ekin, kiyin 
- tinchi, sen-chi 
- 
qo‘shin, bo‘yin 
- 
chiqit, ko‘chat 
44. Qaysi so‘z -oq qo‘shimchasi bilan yasalgan? 
+ qoloq 
- shildiroq 
- uzoq 
- suvoq 
45. -gach (-kach, -qach)---, ----a(-y)--- ----guncha--- ---(-kunch--- 
qo‘shimchalari vazifasiga ko‘ra qanday qo‘shimcha? 
+ lug’aviy shakl yasovchi 
- 
so‘z yasovchi 
- sintaktik shakli yasovchi 
- 
sodda qo‘shimcha 

---

46. Men uning bu uyda qiynalib yashaganligini angladim. Ushbu 
gapdagi yasama so‘zlar miqdorini aniqlang. 
+ 3 ta 
- 2 ta 
- 1 ta 
- 4 ta 
47. So‘z yasalish hodisasi qaysi so‘z turkumlariga xos? 
+ ot, sifat, fe’l, ravish turkumlariga 
- 
mustaqil so‘z turkumlariga 
- 
faqat ot va fe’l turkumlariga 
- 
barcha so‘z turkumlariga xos 
48. Qaysi so’zlar grammatik ma’noga ega emas? 
+ barcha so’zlar grammatik ma’noga ega 
- olmosh 
- 
barcha yordamchi so’zlar 
- 
modal taqlid va undov so’zlar 
49. Unli va sirg’aluvchilar ishtirok etgan so’z berilgan qatorni 
aniqlang? 
+ vazifa 
- sichqon 
- qiyosiy 
- lazgi 
50. Sodda yasama 
so’zlar berilgan qatorni aniqlang? 
+ toshloq, tinimsiz, boylik 
- tun-kun issiq-sovuq achchiq-chuchuk 
- xola-
xola, mingoyoq,tog’olcha 
- quyosh ,tosh, temir 
51. Quyidagi antonimik birikmalardan o‘zaro grammatik antonimiya 
hosil qilgan qatorni toping. 
+ Besabr 
– matonatli 
- Badavlat 
– kambag‘al 
- 
Do‘st – dushman 

---

- Achchiq 
– mazali 
52. Grammatik formaning tiplari qaysi javobda to’liq ko’rsatilgan? 
+ sintetik, analitik, juft va takroriy formalar 
- 
affikslar bilan hosil bo’luvchi sintetik forma 
- sintetik, juft va takroriy forma 
- takroriy forma 
53. Otning birlik va ko’plik formalari qanday yasaladi? 
+ Odatda nol ko’rsatkichli forma birlik, -lar affiksli so’z ko’plik 
sanaladi. 
- 
Birlik va ko’plik forma o’rtasiga angiq chegara qo’yib bo’lmaydi. 
- 
Ko’plik forma –lar affiksi orqali yasaladi, birlik formaning maxsus 
affiksi yo’q 
- 
Takroriy formalar ko’plik hosil qiladi. 
54. Egalik affikslarining ma'nosi qaysi javobda izchil yoritilgan? 
+ qarashlilik, shaxs va son 
- shaxs va son 
- taalluqlilik 
- faqat qarashlilik 
5
5. Otning sintetik funksional formalari qaysi javobda to’liq 
ifodalangan? 
+ kichraytirish, erkalash, o’rin belgisi, hurmat, qarashlilik, chegara 
o’xshatish 
- 
o’rin belgisi, chegara, o’xshatish 
- kichraytirish, erkalash, hurmat, qarashlilik 
- Egalik, kelishik, ko
ʻplik 
56. Sifatning orttirma daraja formasi qanday usullar bilan yasalishi 
qaysi javobda to’liq ko’rsatilgan? 
+ maxsus kuchaytiruvchi so’zlar, juft va takroriy so’zlar, so’z 
birikmalari va ideomatik iboralarni predmet bildiruvchi so’zlar 
oldidan keltirish orqali 
- fonetik, leksik, morfologik, leksik-semantik usul orqali 
- asosan fonetik va leksik usul orqali 

---

- fonetik usul orqali 
57. Yarqirama sifati qaysi qatorda morfemaga to‘g‘ri ajratilgan? 
+ yarq- 
o‘zak morfema, -ira, -ma- so‘z yasovchi morfema 
- yarq- 
o‘zak morfema, -ira so‘z yasovchi morfema, -ma- shakl 
yasovchi morfema 
- yarqira - 
o‘zak morfema, -ma bo‘lishsizlik shaklini hosil qiluvchi 
qo‘shimcha 
- Yarqira 
— o‘zak morfema, -ma— so‘z yasovchi morfema. 
58. -
in ma’no va vazifasiga ko‘ra qanday morfema? 
+ shakl yasovchi, ot va sifat yasovchi 
- 
o‘zlik va majhul nisbatni hosil qiluvchi 
- nisbat shaklini hosil qiluvchi va ot yasovchi 
- 
o‘zlik nisbatini hosil qiluvchi 
59. Qaysi gapda no- 
old qo‘shimchasini derivatsion morfema 
sifatida ajratib bo‘lmaydi? 
+ O‘zini bilimdon deydigan nodondan qoch. 
- 
Noto‘g‘ri narsani bo‘yab ko‘rsatishni rad etmoq darkor. 
- 
Noo‘rin savol xunuk javobga sabab bo‘ldi. 
- 
Agarda til har narsani valdirayversa, hamma o‘zini noqulay 
sezadi. 
60. Derivatsion morfemani aniqlang 
+ -dor, be-, -zor, -cha, -
xo‘r 
- -tir, -gach, -lar, -ib, -zor 
- -la, -li, -lan, -dan, -paz 
- -gay, -gina, -li, -man, -siz 
61. Fe’lnig tasniflovchi kategoriyalari 
+ nisbat, o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik 
- 
nisbat, o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik, shaxs-son 
- 
nisbat, o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik, zamon 
- 
nisbat, o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik, kesimlik 1) 
nisbat, o‘zgalovchi, harakat tarzi, bo‘lishli-bo‘lishsizlik, modallik 

---

62. G
rammatik ma’no tarkibi 
+ kategorial, yondosh, hamroh 
- kategorial, nokategorial, yondosh 
- kategorial, yondosh, tajalli 
- kategorial, oraliq, yondosh 
63. Grammatik kategoriya haqida toʻgʻri ma’lumotni aniqlang. 
+ kamida ikki shakldan iborat bo‘ladi 
- kami
da bir shakldan iborat bo‘ladi 
- 
kamida uch shakldan iborat bo‘ladi 
- 
kamida to‘rt shakldan iborat bo‘ladi 
64. Fe’lning harakat obyektiga munosabatiga ko’ra turi 
+ o‘timli, o‘timsiz 
- harakat, holat 
- faoliyat, tafakkur 
- 
lug’aviy va aloqa munosabat shakli 
65. Qaysi biri to‘g’ri? 
+ tuslanish fe’lga xos 
- tuslanish otga xos 
- tuslanish songa xos 
- tuslanish kesimga xos 
66. Kelishik umumiy grammatik ma’nosi 
+ oldingi so‘zni keyingisiga tobelash 
- 
ot turkumiga oid so‘zni turlash 
- 
keyingi so‘zni oldingisiga bog‘lash 
- 
gap bo‘laklarini shakllantirish 
67. Kesimlik umumiy grammatik ma’nosi 
+ gap markazini shakllantirish 
- 
oldingi so‘zni keyingisiga tobelash 
- 
keyingi so‘zno oldingisiga bog‘lash 
- 
fe’l turkumiga oid so‘zni tuslash 
68. Lug‘aviy shakl yasovchi: 

---

+ son, nisbat, tarz 
- kelishik, egalik, kesimlik 
- 
qarashlilik, o‘zgalovchi 
son, egalik, kesimlik 
69. Hamroh ma’no qanday xususiyatga ega? 
+ nutqiy 
- lisoniy 
- lisoniy-nutqiy 
- kategorial 
70.Egalik kategoriyasining umumiy grammatik ma’nosi: 
+ keyingi so‘zni oldingisiga bog‘lash 
- 
oldingi so‘zni keyingisiga tobelash 
- 
ot turkumiga oid so‘zni turlash 
- 
gap bo‘laklarini shakllantirish 
71. Taqliddan yasalgan sifat berilgan qatorni toping. 
+ do‘rildoq, chiyildoq, likildoq 
- jizza, qahqaha, sharshara 
- yaltiro
q, yarqiroq, so‘lqildoq 
- 
qiltiroq, shildiroq, g’ildirak 
72. Ritorik so‘roq gapni toping. 
+ Farmon bibining uylari shumi? Shunday go‘zal vatan bormi 
dunyoda? 
- Siz qaerdan, mehmon? 
- Farmon bibining uylari shumi? 
- Sen mening gapimga quloq solgin. 
73. Ga
pda sira, aslo, zinhor, birorta ham kabi so‘zlar ishtirok etgan 
bo‘lsa, kesim qanday shaklda bo‘ladi? 
+ inkor shaklida 
- tasdiq 
- tasdiq va inkor shaklida 
- 
berilgan so‘zlar egaga bog‘langanligi sababli kesimning shakliga 
aloqasi yo‘q. 

---

74. Gap bo'laklarining o'zgargan tartibi qaysi javobda qo'llangan? 
+ Nega muncha go'zal ko'rinar olam? 
- Mehnat sharafli yakun bilan fazilatlidir. 
- O'z kasbini sevmagan baxtiyor bo'lmaydi. 
- Halol mehnatimizning ulug' sharafi xalqimizga muborak bo'lsin. 
75. Suv bor yerda hayot bor - 
Mazkur gapning bosh bo‘laklari 
to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping. 
+ Hayot-ega, bor - kesim 
- Suv bor - ega, hayot bor-kesim 
- Suv, hayot - ega, bor, - kesim 
- suv bor, hayot bor - kesim, ega ifodalanmagan 
76. 1.Suvni nimaga quymoqchisan? 2. Sen nimaga kechikding? 
Ushbu gaplarda nimaga so‘zi qanday gap bo‘lagi vazifasida 
kelgan? 
+ birinchi gapda to‘ldiruvchi, ikkinchi gapda hol 
- 
har ikkala gapda ham to‘ldiruvchi 
- har ikkala gapda ham hol 
- har ikkala gapda ham aniqlovchi 
77.Ibora bilan ifoda
langan to‘ldiruvchili gapni toping. 
+ Qachon bo‘lmasin qing‘ir ishning misi chiqishini hamma biladi. 
- Yomonga yondashma, yaxshidan adashma. 
- Urgan kishidan bola nafratlanadi. 
- Kulganni kulib yengasan. 
78. To‘liqsiz gapni toping. 
+ - Familiyangiz nima? - 
A‘zamxonova 
- 
Bo‘ka tumanida istiqomat qilayotgan Ozodaxon Abdullaxonovani 
taniysizmi? 
- Sabr 
– umr xazinasi. 
- Ertaga Qorabuloqqa borar ekansizda? 
79. Fe’l kesimli gapni toping. 
+ Ertaga Qorabuloqqa borar ekansiz-da? 

---

- Familiyangiz nima? - 
A‘zamxonova. 
- 
Bo‘ka tumanida istiqomat qilayotgan Ozodaxon Abdullaxonovani 
taniysizmi? 
- Sabr 
– umr xazinasi. 
80. Daryo tiniq, osmon beg‘ubor. Ushbu gap tuzilishiga ko‘ra 
qanday gap? 
+ qo‘shma gap 
- sodda 
- uyushiq kesimli gap 
- murakkab gap 
81. Bizning zarbimizga dushman dosh berolmay qoldi. Ushbu 
gapning kesimi to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni aniqlang. 
+ dosh berolmay qoldi 
- berolmay qoldi 
- qoldi 
- zarbimizga dosh berolmay qoldi 
82. Guzar ustida yangi g‘ovur-g‘uvur ko‘tarildi. Ushbu gapdagi 
taqlid so‘z qaysi gap bo‘lagi vazifasida kelgan? 
+ ega 
- kesim 
- 
to‘ldiruvchi 
- hol 
83. Muhayyo, Surayyo, Ra‘no, Muqaddas, ko‘zimni yashnatib 
kiyibsiz atlas. Gapdagi egani toping. 
+ ega ifodalanmagan 
- 
ko‘zimni 
- atlas 
- 
Muhayyo, Surayyo, Ra‘no, Muqaddas 
84.Yurak tandir emask
i, o‘t yoqib qizdirsa. Gap haqidagi qaysi 
hukm to‘g‘ri? 
+ kesim tobe gapli qo‘shma gap 
- 
bog‘lovchisiz qo‘shma gap 

---

- murakkablashgan sodda gap 
- 
aniqlovchi tobe gapli qo‘shma gap 
85. Gapning axborot vazifasi nuqtayi nazaridan tuzilishi…deyiladi 
aktual bo’linish 
+ tema 
- rema 
- mahmul 
86. Valentlik nima? 
+ til birliklarining birikuvchanlik imkoniyatlari 
- 
kesimninng bo‘sh o‘rinlari 
- 
so‘zlarning birikish imkoniyatlari 
- 
faqat mustaqil so‘z turkumlarining birikish imkoniyatlari 
87.Sintaktik qoliplar 
+ cheklangan 
- cheklanmagan 
- 
ko‘p va xilma-xil 
- miqdori noaniq 
88. O‘zbek tilshunosligida formal-funksional yo‘nalishning 
namoyondasi kim? 
+ H.Ne’matov 
- 
A.G‘ulomov 
- M.Asqarova 
- 
G‘.Abdurahmonov 
89. Sintaktik shakl yasovchilar 
– bu… 
+ munosabat shakllaridir 
- 
so’z yasovchilardir 
- 
lug’aviy shakl yasovchilardir 
- 
qo’shimchalardir 
90.“O‘zbek tilining mazmuniy sintaksisi” kimlar tomonidan nashr 
qilingan? 
+ A.Nurmonov, N.Mahmudov 

---

- F.Abdullayev, S.Usmonov 
- 
M.Asqarova, G‘.Abduraxmonov 
- M.Mirzayev, M.Mirtojiyev 
91. Sintaksisning asosiy birligi nima? 
+ gap 
- 
so‘z 
- 
so‘z qo‘shilmasi 
- matn 
92. Qaysi bo‘laklar asosiy gap bo‘laklari hisoblanmaydi? 
+kirish so‘z,undalmalar 
- 
bosh bo‘laklar 
- 
ikkinchi darajali bo‘laklar 
- hol 
93. Gap bo‘laklarining darajalanishi qaysi javobda to‘g‘ri berilgan? 
+ bosh bo‘laklar, ikkinchi darajali bo‘laklar 
- 
ega, to‘ldiruvchi, kesim 
- aniqlovchi, kesim 
- hol, kesim 
94. Asosiy sintaktik birliklar qaysi javobda to‘la berilgan? 
+ gap, so‘z birikmasi 
- 
so‘z, sintagma 
- 
gap, so‘z 
- 
so‘z birkmasi 
95. Hukmning ifodalanish shakli qaysi javobda berilgan? 
+ gap 
- 
to‘ldiruvchi 
- aloqa 
- 
so‘z birikmasi 
96. Hajm belgisiga ko`ra matnning qanday turlari bor? 
+ makro va mikromatn 
- kichik va yirik matn 

---

- qisqa va uzun matn 
- 
Bir tarkibli va ko’p tarkibli 
97. Qaysi gapda tеma-rеmatik munosabat to’g’ri bеlgilangan? 
+ Do’stimga // tug’ilgan kunida kitob sovg’a qildim. 
- 
Do’stimga tug’ilgan kunida // kitob sovg’a qildim. 
- 
Do’stimga tug’ilgan kunida //kitob// sovg’a qildim. 
- 
Do’stimga tug’ilgan kunida kitob sovg’a // qildim. 
98. Qaysi gapda ajratilgan boʻlak qoʻllangan? 
+Uyda koʻp ish qildi – supurdi, kir yuvdi, tozaladi. 
- 
Bosh turmushim toʻri, koʻnglimning joʻri – bularning hammasi 
sensan, Vatanim. 
- Gulzorning narigi tomonida daroyi, husayni, yakdona, charos, 
kishmish 
– turli uzum ishkomlari bor edi. 
- 
Berilgan gaplarda ajratilgan boʻlak qoʻllanmagan. 
99. Toʻldiruvchi ajratilgan gapni belgilang. 
+ U kitoblar orasidan taxlanib yotgan varaqni, bir paytlar yozilgan 
qaydlarini, topib oldi. 
- Biz, yoshlar, yurtimizning qanotimiz. 
- Bolani cholning, soch-
soqoldan iborat basharaning, koʻzlari 
qoʻrqitib yubordi. 
- 
Mashina yoʻl chetida, shundoq choyxona oldida, toʻxtadi. 
100. Navbatchi, xushmuomalagina, uyqusiragan bir kampir, choy 
damlash uchun objoʻshni qayerdan olishni ham koʻrsatib qoʻydi. 
Berilgan gap haqidagi qaysi hukm toʻgʻri? 
+ ajratilgan boʻlakli gap 
- 
qismlari uyushgan murakkab qoʻshma gap 
- 
bogʻlovchisiz qoʻshma gap 
- 
kirish soʻzli gap 
101. Quyida keltirilgan gapning qaysi boʻlagi ajratilgan? 
Q
oʻllar ishlar – tez, moʻjizakor 
+ hol 
- kesim 

---

- aniqlovchi 
- 
toʻldiruvchi 
102. Quyidagi gaplardan qaysi biri shaxsi (egasi) noma’lum gap 
hisoblanadi? 
- 
Tarbiyachi va oʻqituvchi boʻlish uchun chidam bilan oʻqiladi. 
- Kiyinishda oliftalikdan qochib, yoqimto
y boʻlishga harakat qiling. 
- 
Vokzalda togʻam menga toʻgʻri kelib qoldi. 
- 
Koʻp oʻtmay tandirkabobni ochish marosimini boshlashdi. 
103. Qaysi qatorda egali gap berilgan? 
+ Murojaat matni yozildi, imzolar chekildi. 
- 
Eshik ochiq boʻlsa ham, soʻrab kir. 
- B
ugun toʻgarakka borishimiz lozim edi. 
- 
Dam olish kuni kitobxonlar yigʻiniga borish kerak. 
104. Egasi umumlashgan gap qaysi qatorda berilgan? 
+ Hurmat qilsang, hurmat koʻrasan. 
- Xonaga kirgan avval salom beradi. 
- Topshiriqni vaqtida bajarish kerak 
- Man
zilga mana shu yoʻldan boriladi. 
105. Faqat tub soʻzlardan tarkib topgan egasi noma’lum gapni 
aniqlang. 
+ Kadrlarni oʻz oʻrniga qoʻyish ishiga hanuz kirishilmadi. 
- 
Har qanday soʻzni oʻylab gapirish kerak. 
- Bilmagan ishga urinib tuzoqqa ilinma. 
- Hozirch
a shu shaharchada yashashga toʻgʻri keldi. 
106. Nisbiy soʻzlar yordamida bogʻlangan hol ergash gapli qoʻshma 
gap berilgan javobni toping. 
+ Soy qanchalik tez oqsa, u shunchalik sayoz boʻladi. 
- 
Har kim oʻz ogʻzining qorovuli boʻlsa, uning nafasi hech qachon 
boʻgʻilmaydi. 
- 
Nima roʻzgʻorga kerak boʻlsa, dadam oʻshani bozordan 
keltiraverar edi. 

---

- Odamlar ishdan qolmasin deb, marosimni soat beshga tayin 
qilganmiz. 
107. Qaysi bog
ʻlovchi “bosh gap 
←
ergash gap” qolipli qo
ʻshma gap 
turida ishtirok etmaydi? 
+ deb 
- negaki 
- toki 
- -ki 
108. Bu suvni ichgandan soʻng kim yolgʻon gapirsa, qulogʻi oʻsib 
ketarmish. 
Ushbu ergash gap turi qaysi qatorda toʻgʻri izohlangan? 
+ aniqlovchi ergash gapli qoʻshma gap 
- 
hol ergash gapli qoʻshma gap 
- 
toʻldiruvchi ergash gapli qoʻshma gap 
- 
ega ergash gapli qoʻshma gap 
109. Berilgan gapda holning qaysi tur(lar)i ishtirok etgan? 
Hammani kuldirish uchun ataylab shunday kiyindi. 
+ maqsad holi, ravish holi 
- ravish holi 
- sabab holi 
- maqsad holi 
110. Qaysi qatordagi gapda ikkita pa
yt holi va bitta oʻrin holi 
qoʻllangan? 
- 
Kecha Salimalarnikiga bordim, koʻpdan beri bormagan edim. 
- Avtobus qosh qorayganda shaharga kirib keldi. 
- 
Ertalab togʻning etagiga kelib, bir choyxona yonida toʻxtadik. 
- Tokchadagi chiroq hamon ojiz lipillar, tepamda oyim, bobom, 
Komil tabib engashib turishardi. 
111. Qaysi javobda quyida berilgan gapdagi yasama fe’llarning 
sintaktik vazifasi koʻrsatilgan? 
Gapirganda ovozi xuddi ichidan chiqqanday guldurab, jaranglab 
eshitilardi. 

---

+ payt holi, ravish holi 
- sabab holi, ravish holi 
- kesim, ravish holi 
- faqat ravish holi 
112. Qaysi gapda hol holga tobelangan? 
+ Moʻtabar eshikni sekin yopib chiqib ketdi. 
- Dadam mehribon odamlar haqida suhbatlashishdan zavqlanar 
edi. 
- 
Qoʻshni xonadan qizlarning qahqahasi eshitildi. 
- Sen bugungi ishni ertaga qoldirma. 
113. Qaysi gapda sifatdoshga bogʻlanib kelgan sof koʻmakchi 
sabab holini shakllantirgan? 
+ Yaxshi oʻqigani uchun u mukofotlandi. 
- 
Maktabga oʻqigani kelgani haqida gapirdi. 
- 
Ba’zilar ovqatlanish uchun yashaydilar 
- Uydan kelib qolgani sababini tushuntirdi. 
114. Berilgan soʻroqlarning qaysi biriga ham hol, ham aniqlovchi 
javob boʻla oladi? 
+ qanday? nechta? qancha? 
- qachon? qanday? nima uchun? 
- qayerdagi? qaysi? nechta? 
- nechta? qancha? qayerdagi? 
115. Qaysi jav
obda chiqish kelishigi shaklidagi soʻz bilan qoʻllana 
oladigan koʻmakchi berilgan? 
+ avval 
- 
boʻylab 
- qarab 
- binoan 
116.Qaysi bogʻlovchilardan oldin vergul qoʻllanmaydi? 
+ shart bogʻlovchilari 
- 
chogʻishtiruv bogʻlovchilari 

---

- 
aniqlov bogʻlovchilari 
- s
abab bogʻlovchilari 
117. Qaysi javobda keltirilgan vazifadosh bogʻlovchilardan keyin 
vergul qoʻyilishi mumkin? 
+ -u(-yu), -da
- -u(-yu), -da, -
ku, ya’ni 
- ammo, lekin, biroq, balki 
-u(-yu), -da, balki 
118. Qaysi qatorda faqat sof bogʻlovchilar berilgan? 
+ yoki, garchi, basharti 
- balki, yo, ammo 
- 
ya’ni, hamda, goʻyo 
- lekin, chunki, bilan 
119. Yuklamalar berilgan javobni belgilang. 
+ atigi, sira, faqat 
- hatto, garchi, sira 
- naq, zero, ham 
- 
goʻyoki, ya’ni, hech 
120. Paronimlarni qoʻllash bilan bogʻliq xatoga yoʻl qoʻyilgan 
javobni toping. 
+ Ayni bizbob ketmon ekan, endi hech ham qiynalmaymiz. 
- 
Sizning har bir soʻzingiz biz uchun tilladan afzal. 
- 
Mirzakarimboyni Toshkentning toʻrt dahasi biladi. 
- Ularning tub maqsadini bilib olishimiz kerak. 
12
1. Qaysi javobda “doʻppisini osmonga otmoq” iborasiga zid 
ma’noli soʻz keltirilgan? 
+ xafa 
- 
gʻazablanmoq 
- xursand 
- hayratlanmoq 

---

122. Shakldosh soʻzlar berilgan qatorni toping. 
+ yoy, yoq, yon 
- muzlar, noma, pul 
- tort, dangasa, tanho 
- 
gʻamsiz, tong, och 
123. Kamarlar odatda togʻning belida, shamoldan pana, atrof 
yaxshi koʻrinadigan yerda boʻladi. 
Ushbu gapda qanday ma’no koʻchishi kuzatiladi? 
+ metafora 
- metonimiya 
- sinekdoxa 
- vazifadoshlik 
124. Quyidagilardan qaysi soʻzlar mustaqil ma’noli soʻzlarga ishora 
qiladi? 
+ olmoshlar 
- 
koʻmakchilar 
- yuklamalar 
- 
undov soʻzlar 
125.Javoblarning qaysi birida metonimiya usulida ma’nosi 
koʻchgan soʻz mavjud? 
+ Balki, tush koʻrganday qolursiz hayron, 
Eshitib Toshkentning sabr-u toqatin. 
- Manglayi tirishar 
zinapoyaning, Panjara kuylaydi misoli chiltor… 
- 
Terlab ketganini koʻrsang oynaning… Hamma narsa seni kutar 
intizor. 
- 
Qutlugʻ joy koʻp erur ushbu dunyoda, 
Yulduzni koʻzlagan lochin ham talay. 
126. Ochilgan paxtani bir boshdan teringlar. 
Ushbu gapda qanda
y ma’no koʻchishi yuz bergan? 
+ metafora 
- metonimiya 
- sinekdoxa 

---

- vazifadoshlik 
127. Modal soʻz qatnashgan gapni toping. 
+ 
– Nachora, kuni bitganda, – dedi dadam tomogʻini boʻgʻgan koʻz 
yoshidan ovozi xirillab. 
- 
Bobomning ehtimoli toʻgʻri chiqdi. 
- 
Toʻgʻri yoʻllarda ham mashaqqat bor. 
- 
Hamida, bunday qilishga qanday jur’at etding? 
128. Qaysi javobdagi ot xato yozilgan? 
+ Sharq gullari firmasi 
- 
Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi 
- Osiyo Taraqqiyot Banki 
- 
Oliy xoʻjalik sudi 
129. Qaysi gapdagi -
lar qoʻshimchasi ma’noni kuchaytirish, 
ta’kidlash vazifasini bajargan? 
+Hissiyotlarimni ta’riflab berolmayman, - dedi Sultonali 
hayajonlanib. 
- Men borganimda Ibrohimjon Bahromlarnikiga ketgan ekan. 
- 
Soʻnggi kunlarda yuz bergan voqealar kishini hayratga soladi. 
- 
Doʻkonlarimizda sotilayotgan deyarli barcha yogʻlar oʻzimizda 
ishlab chiqarilgan. 
130. Son va ravishga mansub omonim qoʻshimchalar qatorini 
toping. 
+ -lab, -larcha 
-ov, -ovlon 
-ona, -dek, -day 
-ta, -tadan 
131. Qaysi gapda ibora bilan ifodalangan kesim ishtirok 
etgan?+Ishingiz oʻngidan kelavermayaptimi, demak, birovlarga 
qilgan baxilligingiz uchun javob beryapsiz. 
- 
Oʻynab gapirsang ham, oʻylab gapir. 
- Rejasiz ish 
– qolipsiz gʻisht. 

---

- 
Odamlarga nisbatan baxilligingni toʻxtat, shu oʻzingga sadaqa 
boʻladi. 
132. Yaxshi kishi koʻrmagay yomonlik hargiz, 
Har kimki yomon boʻlsa, jazo topqusidir. 
Ushbu baytda hosil boʻlish usuliga koʻra turli guruhlarga mansub 
undoshlardan iborat nechta yopiq boʻgʻin mavjud? 
+ 6 ta
- 4 ta
- 8 ta
- 5 
133. Quyidagi soʻzlardan nechtasining talaffuzida jarangli tovushlar 
jarangsizlashadi? 
izsiz, avtomat, mard, maktab, farq, qadriyat 
+ toʻrttasida 
- uchtasida
- beshtasida 
- oltitasida
134. Qaysi hukm notoʻgʻri? 
+ Soʻz oʻrtasida qator kelgan undoshlardan biri talaffuzda 
tushirilishi mumkin 
- 
Soʻz oxirida qator kelgan undoshlardan biri talaffuzda tushirilishi 
mumkin 
- 
Soʻz boshida qator kelgan undoshlar oʻrtasida talaffuzda qisqa “i” 
unlisi orttirilishi mumkin 
- 
Soʻz boshida qator kelgan undoshlar oldidan talaffuzda qisqa “i” 
unlisi orttirilishi mumkin 
135. Uch tomondan ham umumiy belgilarga ega tovushlar mavjud 
qatorni koʻrsating. 
+ r, gʻ
- b, y
- d, m
- j, s 

---

136. Shu chogʻ artilleriya qismlari ogʻir toʻplar bilan ota boshladi. 
(Oybek) Ushbu gapda til oldi, sirgʻaluvchi, jarangsiz undoshlar 
necha marta qoʻllangan? 
+ 3 marta
- 2 marta
- 4 marta
- 5 marta 
137. Qaysi javobdagi undoshlar faqat birlashtiruvchi belgilarga 
ega? 
+ r, l, y
- p, k, f
- 
gʻ, g, ng
- ch, sh, s 
138. Undoshlarning hosil boʻlishida qaysi nutq a’zolari muhim 
ahamiyatga ega? 
1. boʻgʻiz boʻshligʻi 2. ogʻiz boʻshligʻi 3. til 4. tish 5. lablar
+ 1, 2, 3
- 1, 2, 3, 5
- 2, 3, 5
- 1, 4, 5
139. Tong otar chogʻida juda sogʻinib Bedil oʻqir edim. Ushbu 
gapda sirgʻaluvchi, jarangsiz til undoshlari nechta? 
+ 1
-5 ta 
- 8 ta 
- 10 ta 
140. Qaysi soʻzlarda talaffuz usuliga koʻra birlashtiruvchi belgiga 
ega undoshlar qator kelgan? 
+ mehr, davr
- amr, sadr
- sehr, erk
- ishq, baxt 
141. Soʻzlarning qaysi birida urgʻu notoʻgʻri quyilgan? 

---

+ akadémik (ot)
- 
hózir (ravish)
- 
yangí (sifat) 
- 
qishlóqcha (ravish) 
142. Oʻquvchimíz soʻzi haqidagi toʻgʻri hukmlarni aniqlang. 
1. Tarkibidagi unlilar tilning gorizontal harakatiga koʻra bir guruhga 
mansub. 
2. Sirgʻaluvchi undoshlar portlovchi undoshlardan bitta koʻp. 
3. Hosil boʻlish usuliga koʻra tovushlarning barcha turi mavjud. 
4. Yopiq boʻgʻinlarda faqat jarangli undoshlar qatnashgan. 
+ 3 
- 1, 2, 5
- 2, 3, 5
- 1, 3, 4
143. Qaysi soʻzlarda ochiq boʻgʻinlar qoʻshimcha qoʻshilishi 
natijasida yopiq boʻgʻinlarga aylangan? 
+ oʻrni, boʻyni, ogʻzi 
- 
meni, magʻzi, mavzuyi
- egnim, zahri, seniki
- 
boʻgʻzi, bagʻri, seni 
144. Soʻz bilan oʻynovchilardan yuragim bezillaydi. Ushbu gapdagi 
soʻzlarda qanday tovush oʻzgarishlari roʻy bergan? 
+ 1 ta tovush tushishi, 2 ta tovush almashishi 
- 1 ta tovush tushishi, 1 ta tovush almashishi 
- 2 ta tovush tushishi, 1 ta tovush almashishi 
- 2 ta tovush almashishi 
145. 1. Buyrugʻi 2. Yigʻloqi 3. Achchigʻi 4. Sanoq 
Ushbu soʻzlarning shakllanishida jami nechta tovush oʻzgarishi yuz 
bergan? 
+ 2 ta tovush tushishi, 1 ta tovush ortishi, 5 ta tovush almashishi 
- 2 ta tovush tushishi, 1 ta tovush ortishi, 4 ta tovush almashishi 
- 1 ta tovush tushishi, 1 ta tovush ortishi, 5 ta tovush almashishi 
- 2 ta tovush tushishi, 4 ta tovush almashishi 

---

146. Assimilyatsiya tovushlarning hosil bo
ʻlish oʻrniga koʻra yuz 
beradigan soʻz mavjud javobni koʻrsating. 
+ oʻn bir
- taqsim
- soldat
- uchta 
147. Qaysi qatorda hosil boʻlish oʻrniga koʻra bir guruhga mansub 
undoshlar metatezaga uchragan soʻz berilgan? 
+ aynalmoq
- turpoq
- surpa
- avhol
148. Biz oʻshanda shahardan qaytgan kunimizning ertasigayoq 
koʻchat ekkani bogʻga borib, bunday goʻzal manzaradan hayratga 
tushgandik.
Ushbu gapda nechta tovush oʻzgarishi yuz bergan? 
+ 4 ta
- 3 ta
- 2 ta
- 5 ta 
149. Qaysi soʻzda dissimilyatsiya kuzatiladi? 
+ zarur
- qizcha 
- tanbur
- maqsad
150. Zaynabning yigʻlab gapirganini koʻrib uning bu uyda qiynalib 
yashaganini angladi.
Ushbu gap haqidagi notoʻgʻri hukmlarni aniqlang. 
1. Asosga qoʻshimcha qoʻshilishi natijasida quyi keng unlilar tushib 
qolgan.
2. Asosga qoʻshimcha qoʻshilishi natijasida orqa qator unlilar old 
qator unlilarga almashgan. 
3. To
vush oʻzgarishlari asos va qoʻshimchada yuz bergan. 
4. Tovush oʻzgarish hodisalarining faqat ikki turi mavjud. 
+ 1, 3

---

- faqat 2 
- 1, 4
- 2, 4
151. Stol soʻzi ustol shaklida xato yozilganda qanday yozuv 
tamoyilining me’yorlari buzilgan hisoblanadi? 
+ Shakliy
- Fonetik
- Morfologik 
- Tarixiy-
an’anaviy 
152. Notoʻgʻri yozilgan soʻzni toping. 
+ shovillamoq
- kaptar
-
bogʻga
- asir 
153. Quyidagi hukmlar va ularga mos keluvchi soʻzlar toʻgʻri 
tartibda joylashtirilgan javobni aniqlang. 
1. Narsani boshqa biror narsaga nisbatlash, oʻxshatish yoʻli bilan 
bildiruvchi qoʻshma ot va qoʻshma sifatlar qoʻshib yoziladi. 
2. Narsani uning rangi
, mazasi, oʻzidagi biror narsasi va shu kabi 
belgilari asosida bildiruvchi qoʻshma otlar qoʻshib yoziladi. 
3. Narsalarning biror maqsad, ish uchun moʻljallanganligini 
bildiruvchi qoʻshma otlar qoʻshib yoziladi. 
a) qiymataxta b) olaqargʻa d) oshrayhon e) qoʻziqorin f) oybolta 
+ 1 
– e, f; 2 – b; 3 – a, d
- 1 
– d, e; 2 – b; 3 – a, f
- 1 
– d, f; 2 – e; 3 – a, b
- 1 
– e, a; 2 – d; 3 – f, b
154. Notoʻgʻri hukmni aniqlang. 
+ Xatboshiga gapning sanaluvchi qismlari chiqarilganda ular bosh 
harf bilan yoziladi. 
- 
Koʻchirma gapdan keyin kelgan muallif gapining birinchi soʻzi 
kichik harf bilan yoziladi. 
- 
Gapning qismlari qavsli raqam yoki qavsli harf qoʻyib sanalsa, 
bunday qismlar kichik harf bilan yoziladi. 

---

- 
Hurmat ma’nosida ishlatilgan Siz va Oʻzingiz olmoshlari bosh harf
bilan yoziladi. 
155. Tilning tish va tanglayga tegishidan hosil bo’lgan undoshlar 
qatorini belgilang. 
+ ch, q, gʻ, ng, y
- v, f, b, p, m 
- h,l,d,z,s 
- m, ng, n, l, r 
156. U yigʻlamsirab turardimi yoki ko‘rinishi shundaymi, hech kim 
bilolmadi.
Fonetik hodisaga uchragan so‘z(lar)da nechta lab tovush(lar)i
ishtirok etgan?
+ 6 
- 5
- 4
- 7 
157. Bu mansab toj-u taxt, bu saltanat, insonlar ustidan hokimlik 
qilmoq istagi shunday shirin ekanki, uning niyati pokligiga kim 
ishonadi… Gapdagi fonetik hodisaga uchragan so‘z(lar)dan 
nechtasining tarkibida birgina jarangsiz tovush uchraydi? 
+ 1
- 2
- 3
- mavjud emas 
158. Quyidagi so‘zlardan qaysi biriga qo‘shimcha qo‘shilganda 
birdaniga ikki xil fonetik hodisa sodir bo‘ladi?
+ sariq
- 
yigʻla
- qayna
- dala 
159. Quyidagi berilgan javoblarning qaysida fonetik hodisalar soni 
birdan ortiq? 

---

+ Hovlining yarmigacha ariq tortib ekkan qulupnay pushtalari 
orasida suv yaltiraydi. 
- 
Bola xuddi shuni kutib turganday, battar yigʻlay boshladi 
- 
Shoikrom uxladimi, yo‘qmi, bilolmadi. 
- barchasida 1 tadan fonetik hodisa mavjud 
160. Ba’zan dovon oshishingga koʻzing yetmay, yuraging orqaga 
tortib ketadi. 
Mazkur gapda hosil 
boʻlish usuliga koʻra birlashtiruvchi belgilarga 
ega undoshlardan tarkib topgan nechta bogʻin mavjud? 
+ 2 ta
- 3 ta
- 4 ta
- 7 ta 
161. Voy, qulogʻingizga tanbur chertyapmanmi? Uzukni-da. 
Qarang, shunaqasi menga juda yarashar ekan. 
Mazkur parchadagi 
fonetik oʻzgarishga uchragan soʻz(lar)ning 
tovush tarkibi haqidagi notoʻgʻri mulohazani toping. 
+ undoshlarning hosil boʻlish oʻrniga koʻra faqat bir turi mavjud 
- til undoshlarining uch turi mavjud 
- 
til oldi undoshlarining barchasi sirgʻaluvchi 
- sonor undoshlarning ikki turi ishtirok etgan 
162. Quyidagi soʻzlarning qaysi birida undoshlarning hosil boʻlish 
oʻrniga koʻra assimilyatsiya kuzatiladi? 
+ manmanlik 
- izsiz
- avtomat
- maqsad 
163. Qaysi soʻzlar tarkibida “i” unlisi bilinar-bilinmas talaffuz 
qilinadi? 
+ biroq, bilan, sira 
- qiziq, qiliq, bino 
- bilim, balki, sigir 
- imkon, kitob, kifoya 

---

164. Qaysi soʻzlar tarkibida “o” tovushi “a” kabi talaffuz qilinadi? 
1. okean 2. obroʻ 3. roman 4. kovak 5. kombayn 6. konsert 
+ 1, 2, 3, 4, 5, 6 
- 1, 3, 5 
- 2, 3, 4, 6 
- 3, 4, 5, 6 
165. S…mon, t…mosha, m…bodo, mu…mala, h…mon 
Mazkur soʻzlardan nechtasida nuqtalar oʻrniga “a” unlisi qoʻyiladi? 
+ 2 ta
- 1 ta
- 3 ta
- 4 ta
166. Oʻ unlisi torroq talaffuz qilinadigan soʻzlarni aniqlang. 
+ choʻl, joʻra 
- 
xoʻroz, roʻmol
- 
boʻri, moʻtabar
- 
moʻtabar, qoʻri 
167. Qaysi soʻzning talaffuzida e unlisi i ga monand aytiladi? 
+ okean 
- 
ne’mat 
- kecha 
- ekran 
168. Jarangli undoshning jarangsiz juftiga almashtirilishi soʻz 
ma’nosini farqlaydigan soʻzlar qatorini toping. 
1. izsiz 2. tuzsiz 3. abzal 4. adib 5. dala 6. gard 
+ 1, 2, 4, 5 
- 1, 3, 4, 5
- 2, 4, 6 
- 1, 2, 3 
169. Quyidagi soʻz juftliklaridan qaysi biridagi “j” undoshining har 
ikkalasi ham hosil boʻlish usuliga koʻra bir guruhga mansub? 
+ vijdon-ajdar
- gijda-jajji

---

- jemper-
joʻra 
- jurnal-
joʻja 
170. Taraf, avtomobil, nafas, harf, afzal, shafqat, insof.
Mazkur soʻzlardan nechtasida sirgʻaluvchi undosh oʻrnida 
portlovchi undosh talaffuz qilinadi? 
+ 4 ta
- 3 ta
- 5 ta
- 2 ta 
171. Qaysi qatordagi soʻzlarda qoʻsh undoshlar aniq talaffuz 
qilinadi? 
+ ikki, chaqqon
- katta, million 
- artilleriya, hassa 
- metall, tizza 
172. Qaysi qatordagi soʻzlarda qoʻsh undoshlar bir undoshdek 
talaffuz qilinadi? 
+ million, artilleriya 
- tonna, qattiq 
- jajji, gramm 
- 
milliard, doʻppi 
173. Quyidagi soʻzlarning qaysilarida tutuq belgisining tushirib 
qoldirilishi soʻz ma’nosini farqlaydi? 
1. sur’at 2. a’lam 3. ta’na 4. shu’la 5. qit’a 6. qal’a 7. jur’at 8. 
san’at 
+ 1, 2, 3, 6, 8 
- 2, 3, 4, 6
- 1, 2, 5, 6, 8 
- 1, 2, 7, 8 
174. Kitobni qadrlamoq kerak, bu tafakkur qasriga izzat-ehtirom 
bilan qadam qoʻymoq lozim. 
Mazkur gapdagi qator undoshli soʻzlar uchun umumiy jihatni 
toping. 

---

- 
ochiq boʻgʻinlarida lablarning ishtirokiga koʻra unlilarning bir turi 
qatnashgan 
- faqat til oldi va chuqur til orqa undoshlari mavjud 
- faqat quyi keng unlilar ishtirok etgan 
- 
hosil boʻlish usuliga koʻra bir guruhga mansub undoshlar qator 
kelgan 
175. Qaysi soʻzning yopiq boʻgʻinidagi undoshlar hosil boʻlish 
oʻrniga koʻra ham, usuliga koʻra ham birlashtiruvchi belgilarga ega? 
+ istak 
- tilak
- insof
- jinoyat 
176. Urgʻu oxirgi boʻgʻiniga tushmaydigan soʻzlarni aniqlang. 
1. tugma (ot) 2. maktabga 3. koʻzlar (fe’l) 4. keldimi 5. balki 6. 
bolalar 
+ 3, 4, 5 
- 1, 3, 5 
- 2, 3, 4 
- 5, 6 
177. Qaysi gapda soʻzlovchining e’tibori qayerga borilganligiga 
qaratilyapti? 
+ Kecha akalarim bilan mashinada Samarqandga bordik.
- Kecha Samarqandga akalarim bilan mashinada bordik 
- Samarqandga akalarim bilan mashinada kecha bordik. 
- Samarqandga akalarim bilan mashinada kecha bordik. 
178. Qaysi soʻzlardagi tovush oʻzgarishi adabiy me’yor 
hisoblanadi? 
+ oʻrni, undan 
- 
gʻisht, farzand
- 
tabiat, koʻngli 
- pasay, doim 

---

179. Quyidagi soʻzlardan nechtasining ma’nosi urgʻu orqali 
farqlanadi? 
hozir, yangi, tugma, etik, qiliq, qala, olma 
+ beshtasi 
- uchtasi 
- 
toʻrttasi
- oltitasi 
180. Jahonda ikki dilbarning biri sensan, biri Laylo,
Jahonda ikki oshiqning biri menman, biri Majnun. 
Urgʻu tushmaydigan qoʻshimchani olgan soʻz(lar) tarkibidagi 
tovushlar haqida notoʻgʻri hukmni toping. 
+quyi keng, lablangan unli mavjud 
-
sirgʻaluvchi til oldi undoshi mavjud 
- portlovchi til oldi undoshi mavjud 
- 
oʻrta keng, lablanmagan unli mavjud 
181. Yashash uchun foydali mehnat qilish kerakligini anglab yetish 
insonlikning birinchi shartidir. 
Mazkur gapda qanday tovush oʻzgarishlari yuz bergan? 
+ uchta tovush almashishi 
- bitta tovush tushishi, ikkita tovush almashishi 
- ikkita tovush almashishi 
- bitta tovush ortishi, bitta tovush almashishi 
182. bajarmoq, qoʻllamoq, bildirmoq, koʻrilmoq, turlamoq, 
belgilamoq. 
Mazkur soʻzlardan nechtasida unlilarning ogʻiz ochilish darajasiga 
koʻra barcha turi bor? 
+ 2 ta
- 1 ta
- 4 ta
- 3 ta 
183. Qaysi gap
da unlilarning oʻrni almashinishi bilan bogʻliq 
xatoga yoʻl qoʻyilgan? 

---

+ Bu boradagi bilimlarim uch-
toʻrt ma’lumot bilan chegaralanadi, 
xalos. 
- 
Oʻzbekistonning hayvonot va oʻsimliklar dunyosi juda boy. 
- Qisqa muddat ichida sanoati rivojlangan mamlakatga aylandi. 
- 
Qozi oʻz hukmini ommaga havola etdi. 
184. Qaysi qatorda quyi keng unlilardan soʻng talaffuzda tovush 
orttirilishi kuzatiladigan soʻzlar koʻrsatilgan? 
1. radio; 2. said; 3. okean; 4. saodat; 5. mushoira; 6. taajjub; 7. 
maosh 
+2, 5 
- 1, 2, 3, 5
- 2, 5, 7 
- 1, 3, 5 
185. Qaysi soʻzda yuqori tor unlidan soʻng shovqinli jarangli 
undosh kelgan? 
+qizlar 
- zarur 
- ozoda 
- qiliq 
186. Tovush paychalarining ishtirokiga koʻra “y” va “s” 
undoshlariga toʻgʻri tavsif berilgan qatorni toping. 
+ “y” jarangli, “s” jarangsiz 
- 
“y” til undoshi, til oʻrta; “s” til undoshi, til oldi 
- 
“y” hamda “j” sirgʻaluvchi 
- 
“y” va “s” jarangsiz shovqinli undoshlar 
187. Quyidagi javoblarning qaysi birida ch undoshining jarangli jufti 
qoʻllangan? 
+ kajava, ajrim 
- janr, ajdar 
- jemper, jurnal
- ajdod, garaj 
188. Qaysi soʻzda qoʻsh undosh imlo qoidalariga koʻra notoʻgʻri 
qoʻllangan? 

---

+ hiqqichoq 
- shallaqi
- uddaburon 
- xirilloq 
189. Avliyolar, daholarning beshigisan, 
Naqshbandlar topgan jannat eshigisan. 
Tiriklikning navosi ham qoʻshigʻisan, 
Sen azizsan, muqaddassan, ey sajdagoh. 
Ushbu parchadagi qoʻshimcha qoʻshilishi natijasida asosida bir 
chuqur til orqa undoshi boshqa chuqur til orqa undoshiga 
almashgan soʻzda qanday undosh mavjud emas? 
+ til orqa, portlovchi undosh 
- sonor undosh 
- 
sirgʻaluvchi, jarangsiz undosh 
- portlovchi, jarangli undosh 
190. Oʻzbek tilidagi sof oʻzbekcha soʻzlar oxirida quyidagi qoʻsh 
undoshlardan qaysi birining kelishi kuzatiladi? 
1. rg; 2. st; 3. lt; 4. xt; 5. rt; 6. sht
+ 2, 3, 5 
- 2, 4, 6 
- 1, 3, 6 
- 1, 2, 4 
191. Bu holatni Amir Temur saltanatida ham koʻrishimiz mumkin. 
Ushbu gapda yopiq boʻgʻin bilan tugagan soʻzlarda shovqinlilarga 
kiruvchi nechta sirgʻaluvchi jarangli undosh ishtirok etgan? 
+ 1 ta
- 4 ta
- 3 ta
- 2 ta 
192. Inson dunyoni qanchalik bilsa, oʻzligini ham shunchalik 
anglaydi. 
Berilgan gapda fonetik oʻzgarishga uchragan soʻzlardagi jarangli 
undoshlar haqidagi toʻgʻri hukmni aniqlang. 

---

+ yettitasi til oldi undoshi hisoblanadi 
-
oltitasi sirgʻaluvchi undosh hisoblanadi 
- uchtasi til orqa undoshi hisoblanadi 
- oltitasi portlovchi undosh hisoblanadi 
193. Adolatparvarlik soʻzidagi undosh tovushlar haqida toʻgʻri fikrni 
aniqlang. 
+ Hosil boʻlish oʻrniga koʻra bir umumiy guruhga mansub boʻlgan 
jarangli undoshlar 5 oʻrinda qatnashgan. 
-
Hosil boʻlish usuliga koʻra bir umumiy guruhga mansub 
undoshlar 3 oʻrinda qatnashgan. 
-
Jarangli juftiga ega boʻlgan 2 ta undosh qatnashgan. 
- 
Til oldi jarangli undoshlar 6 oʻrinda qatnashgan. 
194. nozanin, semiz, dengiz soʻzlarining boʻgʻin tarkibidagi umumiy 
jihatni toping. 
+ yopiq boʻgʻinlari faqat jarangli undoshlardan iborat 
-
ochiq boʻgʻinlari tarkibida jarangli undoshlar ishtirok etgan 
- 
yopiq boʻgʻinlari tarkibidagi undoshlar hosil boʻlish usuliga koʻra 
bir guruhga mansub 
-
yopiq boʻgʻinlarida sonor va shovqinli undosh mavjud 
195. Hammamiz soʻzida urgʻu qaysi boʻgʻinga tushadi? 
+ 1
- 3 
- 
bu soʻz urgʻu olmaydi
- 2 
196. Qaysi soʻzda urgʻu ikkinchi boʻgʻinga tushadi? 
+ sakkizta
- 
oʻquvchimiz (bizning oʻquvchimiz) 
- allakim 
- ulama (ulama soch) 
197. Yashil boʻyoq bilan boʻyalgan, ust tomoni qayrilgan oʻymakor 
panjarali, katta va ogʻir darvozaga yetganda, yigitning yuragi biroz 
oʻynab ketdi. 
Gapda fonetik yozuv qoidasi a
sosida yozilgan soʻzlar soni nechta? 

---

+ 4 ta
- 3 ta
- 5 ta
-2 ta
198. Qaysi gapdagi fonetik hodisa asosi faqat til oldi 
undosh(lar)idan iborat soʻzda kuzatiladi? 
+ Aslo odamzodga achchiq soʻz qilmang. 
- 
Xazon yaprogʻi yangligʻ gul yuzing hajrida sargʻaydim. 
- 
Koʻnglima orzular solgan qishlogʻim, olis-olislarda qolgan 
qishlogʻim. 
- 
Mehnat hayot chirogʻiga yogʻ quyadi. 
199. Qaysi qatordagi soʻzlar toʻgʻri yozilgan? 
+ Xalq ta’limi vazirligi, Respublika Oliy Kengashi 
- 
“Gʻafur Gʻulom” nomidagi nashriyot, Oʻzbekiston Respublikasi 
Vazirlar mahkamasi 
- Toshkent viloyati hokimligi, Guliston Davlat Universiteti 
- Quvasoy sement zavodi, Temuriylar tarixi Davlat muzeyi
200. Ajratib yozish qoidasiga muvofiq kelmaydigan javobni toping. 
+ tark
ibida boʻyi, orti, oldi soʻzlari boʻlgan joy nomlari ajratib 
yoziladi. 
- 
birinchi qismi sifat, ikkinchi qismi atoqli ot boʻlgan geografik 
nomlar ajratib yoziladi. 
-
qoʻshma fe’l qismlari ajratib yoziladi. 
- 
oʻzaro -dan qoʻshimchasi bilan bogʻlangan takror soʻzli birikmalar 
orasiga chiziqcha qoʻyilmaydi va ajratib yoziladi. 
201. Qo‘shimcha qo‘shish orqali yangi so‘z yasash qanday usul 
hisoblanadi? 
+ morfologik usul (affiksatsiya usuli) 
– sintaktik usul 
– sеmantik usul 
– sodda usul 

---

202. Qo‘shimcha qo‘shish orqali yangi so‘z yasalgan qatorni 
toping. 
+ gul+zor=gulzor, to‘qi+ma=to‘qima, tara+q=taroq. 
– to‘qi+ma=to‘qima, osh+qozon=oshqozon,
– gul+zor=gulzor, sim+to‘r+xalta= simto‘rxalta. 
– хоlaхоla(o‘yin), yo‘lyo‘l(rang), eses(zo‘rg`a), 
203. So‘zlarni bir-biriga qo‘shish orqali so‘z yasash qanday usul 
hisoblanadi? 
+ sintaktik usul 
– morfologik usul (affiksatsiya usuli) 
– sеmantik usul 
– sodda usul 
204. Sintaktik usul orqali yangi so‘z yasalgan qatorni toping. 
+ osh+qozon=oshqozon, sim+to‘r+xalta= simto‘rxalta. 
– to‘qi+ma=to‘qima, osh+qozon=oshqozon,
– gul+zor=gulzor, sim+to‘r+xalta= simto‘rxalta. 
– хоlaхоla(o‘yin), yo‘lyo‘l(rang), eses(zo‘rg`a), 
205.So‘zlarni juftlash orqali yangi so‘z yasalgan qatorni toping. 
+ qozon-
tovoq, qo‘l-oyoq, qovun-tarvuz 
– osh+qozon=oshqozon, sim+to‘r+xalta= simto‘rxalta. 
– to‘qi+ma=to‘qima, osh+qozon=oshqozon,
– gul+zor=gulzor, sim+to‘r+xalta= simto‘rxalta. 
206.So‘zlarni takrorlash orqali yangi so‘z yasalgan qatorni toping. 
+ Paqpaq(o‘yin), turtur(turish), bipbip(avtоbus), patpat(mоtоtsikl), 
– osh+qozon=oshqozon, sim+to‘r+xalta= simto‘rxalta. 
– to‘qi+ma=to‘qima, osh+qozon=oshqozon,
– gul+zor=gulzor, sim+to‘r+xalta= simto‘rxalta. 
207. So‘zlarni bir turkumdan boshqa turkumga ko‘chirishi nima deb 
ataladi?
+ sеmantik usul 
– sintaktik usul 
– morfologik usul (affiksatsiya usuli) 
– sodda usul 
208. So‘zlar tuzilishi jihatdan