1 – Laboratoriya har XIL tizimdagi o‘lchash asboblarini tekshirish, xatoliklarini aniqlash

Laboratoriya ishini bajarish uchun topshiriqlar 
1.
Vol’tmetr va ampermetrni zanjirga ulash va namunaviy asboblar yordamida ularning xatoligini 
aniqlash. 
2.
Tekshirilayotgan vol’tmetr va ampermetrlarning texnikaviy ma’lumotlari bilan tanishish va ularni 
jadvalga yozish. 
3.
Tajribadan olingan qiymatlar asosida ikkinchi punkt bo‘yicha vol’tmetr va ampermetrlarning 
mutlaq, nisbiy va keltirilgan xatoliklarini aniqlash. 
4.
Vol’tmetr va ampermetr usuliga asoslanib vol’tmetrning qarshiligini aniqlash va ish vaqtida asbob 
iste’mol qilgan quvvatni hisoblash. 
3-ilova 
Hisobot tayyorlashda tekshirilgan vol’tmetr va ampermetrlarni xatoliklarini, qarshiligini, istemol 
qiladigan quvvatini aniqlashlashda kerakli hisoblash formulalari. 
1.
Vol’tmetr yoki ampermetrning mutlaq xatoligi 

 
,
 

bu yerda 
A
x
- tekshiriladigan vol’tmetr yoki ampermetrning ko‘rsatishi, 
A
0
'
 
va
A
0
"
lar 
na’munaviy asbobning ko‘rsatishi oshirilib va kamaytirilib borilgandagi ko‘rsatishi.

---

2. Voltmetrning yoki ampermetrning nisbiy xatoligi.

 
 
3. Eng yuqori nisbiy keltirilgan xatolik. 
 
4. Vol’tmetr ko‘rsatishning variasiyasi. 
,
 
bu yerda 
A
xn
– vol’tmetr yoki ampermetrning yuqori o‘lchash chegarasi. 
5. Tuzatma.
 
6. Vol’tmetrning qarshiligi.
R
v
=U
0
 / I
v
 
4-ilova 
Laboratoruya ishi bo‘yicha bilimlarni sinash savollari. 
1)
Elektromexanik turidagi asboblarning ish prinsipini tushuntiring. 
2)
Mutlaq xatolik, tuzatma nima? 
3)
Nisbiy va keltirilgan xatolik nima? 
4)
Ampermetr va vol’tmetrlarning qarshiligi qanday qiymatlarga ega? 
5)
Aniqlik darajasiga qarab asboblar qanday sinflarga bo‘linadi? 

---