1 – laboratoriya ishi

Topshiriq:
1. Maxsus dasturlarni rostlash.
2. Masofadan turib boshqarish shartlari.
Nazorat savollari:

1. 
   Tarmoqdagi Kompyuterlarni masofadan turib boshqarish nima uchun zarur?
   
2. 
   Tarmoqdagi Kompyuterlarni masofadan turib boshqarish bizdan nimalarni talab qiladi?
   
3. 
   Tarmoqdan turib boshqarishni amalga oshirish uchun avval operatsion tizimni qanday sozlash kerak?
   
4. 
   Tarmoqdagi Kompyuterni qaysi dastur orqali boshqariladi?
   

5– LABORATORIYA ISHI.

Mavzu: Bufer zonalar bilan ishlash.


Мақсад: ArcGISda buferli zonalarni qurishni va bufer zonalarga tushuvchi obyektlarni tanlashni o’rganish.


Nazariy qism.

Ba’zan Kompyuterlar o’rtasida COM yoki LRT portlar orqali aloqa qilish zaruriyati tug’iladi. Buning qulaylik tomonlari shulardan iboratki, katta hajmli ma’lumotlarni olishda Kompyuterni qattiq diskini chiqarish, ularni Master-Slave qilib ulash, Kompyuterni o’chirish va yoqish kabi ortiqcha ishlarga zarurat tug’ilmaydi. Yana ba’zan shunday holatlar ham yuzaga kelishi mumkin. Masalan juda katta hajmdagi ma’lumotni biror-bir boshqa Kompyuterdan ikkinchisiga ko’chirmoqchi bo’lasiz, lekin sizning Kompyuterningizda na tarmoq kartasi bor va na uning qattiq diskini olish imkoniyati bor. Qattiq diskni olish uchun Kompyuterni case ini bo’shatish kerak. Lekin bu vaqtda sizning Kompyuteringizga berilgan kafolat muddati tugamagan bo’lishi mumkin. Agar siz Kompyuterni ochsangiz u holda kafolat muddati bekor qilinishi turgan gap. Xullas COM yoki LRT portlar orqali Kompyuterlarni bir-birlariga ulashning bir necha qulaylik tomonlari bor.

Ikkita Kompyuterlarni LRT yoki COM portlar orqali ulash uchun bizdan talab qilinadigan narsa kabel va Windows ga ba’zi bir dasturlarni o’rnatish. COM yoki LRT portlar orqali Kompyuterlarni bir-birlariga ulash uchun maxsus ishlab chiqarilgan kabellar mavjud bo’lib siz ularni Kompyuter do’konlaridan topishingiz mumkin. Yana shuni ham ta’kidlab o’tish kerakki biror-bir Kompyuterni COM port orqali ulashda agar sizning kabelingizning birinchi uchi Kompyuterning COM portiga ulandimi, demak uning ikkinchi uchini ham aloqa o’rnatilayotgan Kompyuterning COM portiga ulash kerak. Agar LRT bilan ulanayotgan bo’lsa, u holda kabelning ikkala uchi ham Kompyuterlarning LRT portiga ulangan bo’lishi kerak.
Kabel ulanib bo’lingandan keyin Start All Rrogramms Accessrries Communications New Connection Wizard ga kiriladi va hosil bo’lgan oynada Next tugmasi bosiladi, keyingi hosil bo’lgan oynadan Set ur an advanced Connection tanlanadi va Next tugmachasi bosiladi (4.1 - rasm). Keyingi hosil bo’lgan oynadan esa Connect directly to another comruter tanlanadi. Keyingi hosil bo’lgan oynada tanlash quyidagicha amalga oshiriladi.
Agar siz biror-bir Kompyuterga ma’lumot berish maqsadida bu aloqani o’rnatayotgan bo’lsangiz, u holda siz Guest ni talaysiz aks holda esa H’st ni tanlashingiz kerak. Agar siz H’st ni tanlab so’ngra Next ni bosgan bo’lsangiz, u holda 4.2-rasmdagi kabi oyna hosil bo’ladi. Ushbu oynadan esa aloqa o’rnatilayotgan port tanlanadi (LRT yoki COM) so’ngra esa Next tugmasi bosiladi. Keyingi hosil bo’lgan oynadan ushbu Kompyuterga kirishga ruxsat etilgan foydalanuvchilar nomi keltirilishi kerak so’ngra esa yana Next bosiladi. Keyingi hosil bo’lgan oynadan esa Finish tugmasi bosilib ulanish jarayonining dasturiy qismi yakunlanadi.
Agar siz biror-bir Kompyuterdan ma’lumot olish maqsadida aloqa o’rnatmoqchi bo’lsangi. U holda siz Guest ni tanlab Next ni bosishingiz kerak. Hamda keyingi hosil bo’lgan oynadaga maxsus joyga siz o’zingiz ma’lumot olmoqchi bo’lgan Kompyuterning nomini yozib so’ngra Next tugmasini bosasiz. Keyingi oynada esa avvalgisidagi kabi port tanlanadi (LRT yoki COM). Keyingi hosil bo’lgan oynadan esa Finish tugmasi bosilib ulanish jarayonining dasturiy qismi yakunlanadi



4.1-rasm. O’rnatilayotgan aloqa tipini tanlash.



4.2-rasm. Ulanish qurilmasi.