3- Mavzu:. NATURAL SONLAR USTIDA TO'RT AMALGA
DOIR MASHQLAR
18) Natural sonlar ustida ishlatiladigan amallar qaysilar?
qo`shish ; ayirish; ko'paytirish va bo'lish
19) Birinchi bosqich va ikkinchi bosqich amallarini ayting
Qo'shish va ayirish—birinchi bosqich amallari, ko'paytirish va bo'lish esa ikkinchi bosqich amallari deyiladi
Bir necha amallar ishtirok etgan mashqlarni yechishda . amallarni bajarish tartibiga rioya qilish zarur.
Amallarni bajarish tartibi quyidagi qoidalar asosida bo'ladi:
20) Amallarni bajarish tartibining 1.1 Qoidasini ayting ?
1.1 Qoida Agar ifoda faqat birinchi bosqich amallaridan iborat bo'lib, qavslar ishtirok etmasa, ular yozilish tartibida—chapdan o'ngga ketma-ket bajariladi:
1 2 3
Misol 8 – 3 + 5 + 10= 20;
21) Amallarni bajarish tartibining 1.2 Qoidasini ayting ?
1.2 Qoida Agar ifoda faqat ikkinchi bosqich amallaridan iborat bo'lib, qavslar ishtirok etmasa, ular yozilish tartibida—chapdan o'ngga ketma-ket bajariladi
1 2 3 4
Misol 7 • 8 ׃2 ׃ 4 • 5=35
22) Amallarni bajarish tartibining 2 Qoidasini ayting ?
2 Qoida Agar ifodada ham birinchi, ham ikkinchi bosqich amallari ishtirok etib, qavslar bo'lmasa, u holda oldin ikkinchi bosqich amallari bajariladi . So`ngra birinchi bosqich amallari bajariladi:
3 1 4 2 5
1- Misol: 15 + 48 ׃ 6 – 52 ׃ 26 + 3 =
= 15 + 8 – 2 + 3 = 20
1 4 2 5 3
2- Misol 7 • 9 – 12 ׃ 3 + 12 ׃ 12 =
= 63 – 4 + 1 = 60
23) Amallarni bajarish tartibining 3. Qoidasini ayting ?
3. Qoida Agar ifodada qavslar mavjud bo'lsa, avval qavslar ichidagi amallar birinchi va ikkinchi qoidalarga asoslanib bajariladi. So'ngra shu qoidalarga ko'ra boshqa amallar bajariladi:
1- Misol:
5 3 6 4 1 2
12 15 + 48 ׃ 6 — 3 • (52׃26 + 3) =
5 3 6 4 2
= 12 15 + 48 ׃ 6 — 3 • ( 2 + 3) =
5 3 6 4
= 1215 + 48 : 6 — 3 • 5 =
5 6
= 1215 + 8 — 15 = 1208
2 1 3 5 4
2-Mi sol. (790 —17472׃84) • 64 + 54 • 903 =
2 3 5 4
= (790 — 208 ) • 64 + 54 • 903 =
3 5 4
= 582 • 64 + 54 • 903 =
5
= 37248 + 48762 = 86010.
№ 1. Amallarni bajaring:
12 • 2 + 48 ׃ 4; 4) 81 ׃ 9 + 15 • 4;
70 • 10 – 10 • 55; 5) ((144 ׃ 4) ׃ 9) ׃ 2 + 5;
100 + 99 • 100; 6) (48 ׃ 12 + 64 ׃ 4) ׃ 5.
№ 2. Amallarni bajaring:
1) 19 • 43 – 118; 2) 7048 + 207 • 6; 5) 728 – 27 • 15;
3) 299320׃28 – 8432; 4) 318 • 27 + 29138 ׃ 34. 6) 486 + 26 • 63;
№ 3. Amallarni bajaring:
1) 16 – 8 ׃ 4 + 2 • 4 2) 30 – 18 ׃ 6 + 8 • 4 3) 54 + 36 ׃ 6 – 5 • 9
4) 12 – 6 ׃ 3 – 16 : 8 5) 18 – 9 ׃ 3 + 2• 4 6) 18 + 12׃ 2 – 5 • 3
№ 4. Amallarni bajaring:
1) 42 – (6 • 4 + 32 ׃ 4) 2) (42 – 6) • (4 + 32) ׃ 4
3) (42 – 6) • 4 + 32 ׃ 4 4) (42 – 6) • (4 + 32 ׃ 4)
№ 5 Amallar tartibini belgilang va ularni bajaring:
1) 3080 - (9658 + 2027): 615; 3) (45 • 284 - 203 • 45 - 405) ׃ 405 - 6;
2) 30200 - (34 • (296 – 2850 ׃ 475) + 140) •3; 4) ((312 ׃ 13 + 27 • 8) ׃ 10 + 97) ׃ 11;
5) 9959 + (18•27 + 906 ׃ (3983 – 3832)) ׃ 12; 6) (17·92 + 34·4) : 85 + (48·18 - 48·9) : 24
Do'stlaringiz bilan baham: |