1 «Asosiy texnologik jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

Kimyoviy texnologiyaning asosiy qonun – qoidalari.

Massa saqlanish qonuni,Energiya saqlanish qonuni, muvozanat, Le-Shatelye, Gibbs, faza, komponent, kinetik tenglama, ish unumi, samaradorlik, usullar, talablar, tayyorlash, markalar, birliklar.
Kimyoviy reaksiya mobaynida Gibbs energiyasini o’zgarishini reaksiyaning issiqlik effekti va entropiyasini o’zgarishini aniqlash orqali ham topsa bo’ladi. Undan muvozanat konstatasi xisoblab topiladi. Kimyoviy termodinimika tajribalar o’tkazmasdan turib kimyoviy reaksiyalar muvozanat konstantalarini aniqlash imkonini beradi. Bu termodinamikaning katta yutuqlaridandir. Muvozanat konstantalarini absolyut entropiyalardan foydalanib xisolash Tajriba o’tkazmasdan turib, kimyoviy reaksiyalarning xar xil haroratlardagi muvozanat konstantalarini xisoblash - kimyoviy termodinamikaning amaliyotga tadbiqining muhim ko’rinishlaridandir. Bu xisoblar absolyut entropiyalar yordamida amalga oshiriladi. Bu xisoblar asosida standart Gibbs energiyasi tenglamasi yotadi. G0 T=-RTlnK0 Boshqa tomondan G0 T=H0 T – T S 0 T bu erda H0 T – T haroratdagi reaksiyaning standart issiqlik effekti; S 0 T – T haroratdagi reaksiyaning standart entropiyasi. Tenglamaga qo’ysak lnK=-H0 T/RT+S 0 T/R Bundagi H0 T ni quyidagi tenglamadan topish mumkin H0 T=H0 298+SpdT Bu erda H0 298 ni standart xosil bo’lish issiqliklari orqali topiladi (ma’lumotnomalardan olinadi). T haroratdagi entropiya o’zgarishi S 0 T ni quyidagi tenglamadan topamiz: S 0 T=S 0 298+Sp/T * dT bu erda S 0 298 ni moddalar standart absolyut entropiyalardan (ma’lumotnomalardagi) foydalanib topiladi. Bularni yuqoridagi tenglamaga qo’ysak. LnK0=-H0 298/RT+S 0 298/R+J/R bu erda         T P T J T CPdT C T dT 298 298 1/ / Oxirgi tenglamaga Cp=a+bt+st+s 1 /T 2 ni qo’yib quyidagi ifodani keltirib chiqaramiz JaM0+bM1+sM2+s 1M-2 bu erda M0., M1, M2, M-2 lar haroratga bog’liq funksiyalar. Bu funksiyalarni quyidagi tenglamalardan foydalanib topish mumkin: M0=298/T-1+ln T/298 Mn=298n1 / (n+1)T298n /n+Tn /n(n+1)