1-dars. Sintaksis haqida umumiy tushuncha

Undalmalar quyidagi so‘z turkumlari bilan ifodalanadi

• 1. Ot bilan: Yurak, sensan mening sozim. (U. Nosir)
• 2. Olmosh bilan: Hoy sen, aytganimni bajardingmi?
• 3. So‘z birikmasi bilan: She’r aytgim kelyapti, aziz do‘stlarim, she’r aytgim kelyapti, go‘zal Farg‘ona! (G‘. G‘ulom)
• 4. Ibora bilan: Hoy qizi tushmagur, nima deb aljirayapsan? (A. Qahhor)
• 5. Sifat bilan: Azizim, dunyoga bevaqt kelibmiz.
• 6. Son bilan: Birinchi, birinchi, javob ber!
• 7. Sifatdosh bilan: Ey zulm ko‘rganlar, bizga qo‘shiling!
• 8. Undov so‘z bilan: Hoy, kel bu yoqqa.

@uzbek_tilim

178-mashq. Berilgan gaplarga turli o‘rinlarda undalmalar qo‘yib ko‘chiring. Tinish belgilarini qo‘ying.

@uzbek_tilim
1. Tenglik hukm surgan joyda sotqin, aldamchi ehtiroslar, g‘am-g‘ussa bo‘lmaydi. (Beruniy)
2. Yo‘qolgan narsangga ko‘p achinma, achinish ila qayta kelmas, netarsan. (Koshg‘ariy)
3. Ishda oshiqqan ko‘p toyilur, ko‘p toyilgan ko‘p yiqilur.(A.Navoiy)
4. Garchi tavakkalsiz erur azmi sust, mashvaratsiz qilma tavakkul durust. (A.Navoiy)
5. Sabr qilsang, g‘o‘radin halvo bitar, besabrlar o‘z ayog‘idin yitar. (Gulxaniy)
6. Tahammul aylakim, besabrlig‘ achchiq etti komingni, bo‘lur, sabr etsang achchiq g‘o‘radin shirin-u shakar paydo. (Nodira)

Savol va topshiriqlar

@uzbek_tilim
SAVOLLAR
1. Undalma deb nimaga aytiladi?
2. Gapda undalma qo‘llanganda qaysi bo‘lak tushib qolishi mumkin?
3. Undalmaning ega bilan o‘xshash va farqli tomonlari nimada?

191-topshiriq. Uyga vazifa

@uzbek_tilim
Hurmat va ehtirom bilan qilinadigan murojaatda qo‘llanadigan «Chiroyli murojaat so‘zlari» lug‘atini tuzing. Kichraytirish, erkalash, hurmat shakllaridan unumli foydalaning.

180-mashq. Uyga vazifa

@uzbek_tilim
«Til ofati» mavzusida og‘zaki telenutq tayyorlang va sinfda uni namoyish etishga tayyorlaning.

Foydalanilgan adabiyot:

@uzbek_tilim

Muhammadjon Qodirov, Hamid Ne’matov, Muhabbat Abduraimova, Ra’no Sayfullayeva, Baxtiyor Mengliyev Ona tili. Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik. Toshkent. Cho‘lpon nomidagi NMIU, 2019