1-Laboratoriya ishi Mavzu: Chiziqli jarayonlar. Tarmoqlanuvchi jarayonlar. Takrorlanuvchi jarayonlar. Nazariy qism

Guruh	650-18
Bajardi:	Sobirov Qosimjon

1-Laboratoriya ishi

Mavzu: Chiziqli jarayonlar. Tarmoqlanuvchi jarayonlar. Takrorlanuvchi jarayonlar.

Nazariy qism:

Masalalarining berilishi usullariga qarab ularni 3 turga ajratish mumkin bular chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi algoritmlar. Algoritm atamasiga kelsak bu qaralayotgan masalani yechish uchun bajarilishi lozim bo‘lgan amallar ketma-ketligini haqidagi aniq qoidalardir. Demak, biror masalani yechish uchun kerak bo‘ladigan aniq ko‘rsatmalar, buyruqlar, amallar ketma-ketligi uning alogritmini ifodalaydi.

Chiziqli algoritm esa asosan hech qanday shart tekshirilmaydi va jarayonlar tartib bilan ketma -ket bajariladi. Demak, chiziqli algoritmlar sodda hisoblashlar yoki amallar ketma –ketligini ifodalaydi.

Tarmoqlanuvchi algoritmlar esa u o‘zida kamida bitta shartni saqlaydi va kompyuter uni tekshirish natijasida ikkita mumkin bo‘lgan shartlardan birini bajarishni ta’minlaydigan algoritmdir.

Takrorlanuvchi algoritmlar yoki siklik algoritmlar esa bitta shartning yangi boshlang‘ich ma’lumotlar asosida ko‘p marotaba takrorlanadigan harakatlarini bajarilishini ta’minlovchi algoritmdir.Demak, siklik (takrorlanuvchi) tuzulmali dastur bir paytda bir yoki bir nechta parametrlar o‘zgarishida, bir guruh operatorlar hisoblashni ko‘p marotaba takrorlash imkoniyatini beradi.

Amaliyotda: chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi tarkibga ega bo‘lgan; sonli to‘plamlarning eng katta va eng kichik elementlarini aniqlovchi; yig‘indi va ko‘paytmani hisoblovchi; ko‘phad qiymatini hisoblovchi; qator yig‘indisini oldindan berilgan aniqlikda hisoblovchi; jadval kattaliklari bilan ishlash algoritmlarini tuzish mumkin.Masalaning qo’yilishiga qarab takrorlanishlar soni oldindan ma’lum bo‘lgan va oldindan ma’lum bo‘lmagan siklga bo‘linadi. Shunga qarab for yoki while opertorlaridan biri tanlanadi.

Amaliy qism:

1. Berilgan topshiriq. Chiziqli jarayonlar.

1. Ikkita haqiqiy a va b sonlari berilgan bo`lsin. Ularning yig`indisi, ayirmasi, ko’paytmasi, o’rta arifmetigi, o’rta geometrigi, 1-sonni 2-songa bo’lgandagi qoldig`ini topish dasturini tuzing.

Dastur ko’di:

a = float(input("a = "))

b = float(input("b = "))

print(f"Yig'indisi: {a} + {b} = {a+b}")

print(f"Ayirmasi: {a} - {b} = {a-b}")

print(f"Ko'paytmasi: {a} * {b} = {a*b}")

print(f"O'rta arifmetigi: ({a} + {b})/2 = {(a+b)/2}")

print(f"O'rta geometrigi: sqrt({a} * {b}) = {(a*b)**(1/2)}")

print(f"Qoldiq: {a} / {b} = {a%b}")

Natija:

2-Amaliy topshiriq. Tarmoqlanuvchi jarayonlar.

Dastur ko’di:

z = float(input("z = "))

x = float(input("x = "))

if z >= 6:

if x > 4:

y = z * x**2 + 9 * x**3 + 4 * x

else:

t = float(input("t = "))

y = z * x + 6**x - 3**t

else:

if x < 4:

y = z * x - 7*x + z

else:

d = float(input("d = "))

y = z + d * x + z**x

print("y = {}".format(y))

Natija:

3-Amaliy topshiriq . Таkrorlanuvchi jarayonlar.

1. k va n butun sonlar berilgan n>0. K sonini n marta chiqaruvchi dastur tuzing.

Dastur ko’di:

k = int(input("k = "))

n = int(input("n = "))

print("For operatori uchun jarayon boshlandi...")

for i in range(n):

print(k)

print("Jarayon tugadi!")

print("While operatorida chiqarish boshlandi!")

while(n>0):

print(k)

n = n-1

print("Jarayon tugadi!")

Natija:

X ulosa:

Men ushbu masalalarni bajarishda python dasturlash tilining boshqa dasturlaar bilan sintaksis jihatdan umumiy tomonlari borligini va bu dasturlash tili boshqa dasturlash tillaridan ko“ra foydalanishga ancha qulay va sodda tilligi tushunib yetdim.