1 Laboratoriya mashg’ulot Arduino kontroller to’plamining tarkibini va imkoniyatlarini o’rganish. Kompyuterga Arduino ide ni o’rnatish. Ishdan maqsad

---

1-
 
Laboratoriya mashg’ulot 
Arduino kontroller to’plamining tarkibini va imkoniyatlarini o’rganish. 
Kompyuterga Arduino IDE ni o’rnatish. 
Ishdan maqsad
: Arduino IDE va Virtual Bread Board (VBB) dasturlarini 
o’rnatish, imkoniyatlarini bilan tanishish. 
1.
 
Laboratoriya ishini bajarishga tayyorgarlik ko‘rish: 
Arduino - bu professional bo'lmagan foydalanuvchilarga mo'ljallangan oddiy 
avtomatlashtirish va robototexnika tizimlarini qurish uchun mo'ljallangan apparat va 
dasturiy ta'minot hisoblaniladi. Dasturiy ta'minot qismi dasturlarni yozish, 
kompilyatsiya qilish va dasturiy ta'minot uchun bepul dasturiy qobiqdan (IDE) 
iborat. 
Arduino platformasi - o'rnatilgan bosma elektron platalar to'plamidir. Arduino 
avtonom avtomatlashtirish ob'ektlarini yaratish uchun ham, standart simli va simsiz
interfeyslar orqali kompyuterdagi dasturlarga ulanish uchun ham ishlatilishi
mumkin. 
Arduino platalariga dastur o’rnatishda asosiy dasturlar- Arduino IDE, Virtual 
Bread Board (VBB), mBlock, FLProg dasturlari hisoblanadi. Bu dasturlar ichida 
Arduino IDE dasurida kodni o’zingiz hohlagan ko’rinishda yozishingiz mumkin. 
Boshqa dasturlar Virtual ko’rinishda dastur strukturasini va virtual apparat 
ta’minotini o’z ichiga oladi. Misol tariqasida quyidagi dasturni ko’rib chiqamiz. 
Arduino IDE dasturi 
Dasturni o’rnatish uchun uni maxsus saytdan yuklab olishimiz zarur: 
https://biblprog.org.ua/ru/arduino_ide/download/
 
Yuqorida ko’rsatilgan saytdan
foydalanib, dasturlash muhiti uchun 
o'rnatuvchini yuklab oling dasturni o'rnating va ishga tushiring. 
Virtual Bread Board dasturi. 
Ushbu dasturning imkoniyatlari juda kattadir.Chunki bu dastur apparat 
ta’minotidan tashqari dasturni virtual yig’ilgan sxema(plata)ga o’rnatish va 
simulyatsiya jarayonini vitual tarzda amalga oshirish imkoniyatini o’z ichiga oladi. 
Dasturni o’rnatish uchun uni maxsus saytdan yuklab olishimiz zarur: 

---

https://soft.mydiv.net/win/files-VirtualBreadboard.html
 
Dastur faylini saytdan yuklab olgandan keyin quyidagi tartibda o’rnatamiz: 
VBB.exe faylini ikki marta bosasiz. 
1.1-rasm. Dasturni o’rnatish bosqichi 
1.2-rasm. Dasturni o’rnatish bosqichi 

---

Dasturni o’rnatin bo’lganingizdan keyin dastur oynasi ochiladi. 
1.3-rasm. Dastur ishchi oynasi (Kirish) 
NEW
-bo’limini tanlab 
OPEN 
tugmasi bosiladi va quyidagi ko’rinishda 
ishchi oynamiz hosil bo’ladi: 
1.4-rasm.Dastur bosh ishchi oynasi 
Menyular paneli quyidagilarni o’z ichiga oladi: 
File; 
Edit; 

---

Tools; 
Help.
Ishchi oynamizda elementlar paneli mavjud: 
1.5-rasm.Elementlar paneli 
Bu yerda bizga kerakli elementlar mavjud. Bundan tashqari elementlar paneli 
bo’limi ham mavjud bo’lib, kerakli bo’lim ustiga bossangiz turi, markasi, rangi kabi 
elementlar paneli mavjud: 
1.6-rasm.Elementlar paneli (umumiy) 
Biz kerakli plata yoki elementlarniu shbu panellardan foydalanib ishlatishimiz 
va simulyatsiyani amalga oshirishimiz mumkin. 
Bundan tashqari ishchi oynada quyidagi qo’shimcha funksiyalar mavjud: 
1.7-rasm.yordamchi elementlar paneli 

---

2. Laboratoriya ishini bajarish uchun topshiriq: 
LED diod lampasini yonib o’chishamalini bajarish. Buning uchun bizga: 
Arduino UNO platasi; 
Maket platasi; 
220 Om qarshilik; 
Va ulash uchun similar kerak bo’ladi.
VBB dasturi ishchi oynasini ochamiz va Arduino UNO platasini va maketp 
latani ishchi oynaga joylashtiramiz: 
LED diod lampaning oyog’I uzun tarafi «musbat», oyog’I kalta tarafi esa 
«manfiy» oyoqlari hisoblanadi. Biz «musbat» oyog’ini 3 portga, «manfiy» tarafiga 
resistor orqali GROUND portiga quyidagi tartibda ulaymiz: 
1.8-rasm.VBB dasturida eng sodda yig’ilgan sxema ko’rinishi 
3. Tajribada olingan natijalarni ishlash. 
Virtual Bread Board dasturi yordamida sxemalarni yig’ish: 
1.1 ta yonib o’chuvchi LED diodlampasining sxemasini yig’ing. 
2. 2 ta yonib o’chuvchi LED diodlampasining sxemasini yig’ing. 
3. 3 ta yonib o’chuvchi LED diodlampasining sxemasini yig’ing. 
4. 4 ta yonib o’chuvchi LED diodlampasining sxemasini yig’ing. 
5. 5 ta yonib o’chuvchi LED diodlampasining sxemasini yig’ing. 

---

6. 6 ta yonib o’chuvchi LED diodlampasinings xemasini yig’ing. 
4. Hisobot mazmuni. 
Laboratoriya ishining hisobotida quyidagilar kеltirilishi shart: 
1. Ishning maqsadi. 
2. O‘rganilayotgan laboratoriya ishidan tushuncha. 
3. Sxemalar ko’rinishlarini word dasturida electron shaklda tayyorlash. 
4. Berilgan topshiriqlar bo’yicha yig’ilgan sxemalar. 
5. Nazorat savollari. 
1. Arduino IDE dasturi imkoniyatlari haqida nimalarni bilasiz? 
2. VBB dasturi imkoniyatlari haqida nimalarni bilasiz? 
3.Arduino UNO platasi haqida nimalarni bilasiz?