1-Ma'ruza: Kurash tarixi, istiqbollari va mutaxassislarni tayyorlash istiqbollari. Reja

b) Kurashchining umumiy va maxsus tayyorgarligi
birligi tamoyili

Kurashchilar trenirovkasiga nisbatan umumiy va maxsus tayyorgarlik birligi tamoyili umumiy xamda maxsus tayyorgarlikning o'zaro boglikligini nazarda tutadi. Bunda ko'p yillik sport trenirovkasining birinchi boskichlarida umumiy tayyorgarlik yetakchi o'rin egallaydi. Umumiy tayyorgarlik organizm funktsional imkoniyatlarining ma'lum bir poydevorini xamda xarakat malakalari va ko'nikmalari zaxirasini yaratadi. Masalan, trenirovkaning boshlangich boskichlarida akrobatika mashklarini yaxshi o'zlashtirgan kurashchilar kelgusida kurashning murakkab texnik-taktik xarakatlarini muvaffakiyatli egallaydilar.

Etarli darajada xar tomonlama jismoniy tayyorgarlikka erishish ko'p jixatdan trenirovka vositalari va uslublarining okilona tanlanishi, ko'p yillik mashgulotlar jarayonida umumiy va maxsus tayyorgarlikning optimal nisbatlariga boglik (3-jadval).


3-jadval
Sportchining ko'p yillik trenirovkasi jarayonida
umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlik vositalari
xajmining taxminiy nisbatlari (%)
(V.P.Filin bo'yicha)

Tayyorgarlik turlari	Mashg`ulotlar yillari
	1-chi	2- chi	3- chi	4- chi	5- chi	6- chi	7- chi	8- chi
UJT	70	70	60	60	50	50	40	40
MJT	30	30	40	40	50	50	60	60

Sportchi yoshi, tayyorgarlik darajasi, shuningdek aloxida xususiyatlariga karab, bu nisbat boshkacha bo'lishi mumkin. Sportchining umumiy va maxsus tayyorgarligi nisbatlari o'lchamini aniklashda, nafakat uning tayyorgarlik darajsini, balki aloxida xususiyatlari: bellashuvni olib borish usuli, xarakat malakalarini o'zlashtirishi, trenirovka nagruzkalariga bardosh bera olishi va boshkalarni xisobga olish lozim.

Shunday kilib, maxsus tayyorgarlik umumiy tayyorgarlik-ning mustaxkam poydevoriga tayanadi va mashklanlikning ijobiy ko'chish samarasini yuzaga keltiradi.