1-мавзу: электр машиналари фанига кириш, фаннинг предмети ва услублари

Трансформаторлар ва автотрансформаторларнинг ҳимоялари.

Трансформаторлар ва автотрансформаторларнинг ҳимояларини бажаришда қуйидаги режимлар ҳисобга олиниши керак:

-Чулғамлари ва чиқишларида, кўп фазали қисқа туташишдан.
-Чулғамлари ва чиқишларида, бир фазали қисқа туташишдан.
-Чулғамларида ўрамлараро қисқа туташишда.
-Ташқи қисқа туташишдан.
-Бузилиш бўлмаган фазаларда кучланишни ошиб кетишидан (Кучланиш 110 кВ ва нейтрали изоляция қилинган трансформаторлар учун).
-Кучланиши 500 кВ ва ундан юқори бўлганда кам учрайдиган изоляцияни тешиб ўтишдан.
-Трансформаторларни ортиқча юкланишидан.
-Мойни камайиб кетиши ёки мажбурий совитиш тизимининг ўчиб қолишидан.
-Магнит ўзагидаги ёнғиндан.
Трансформатор ва автотрансформаторларнинг ҳимояланиш функцияси қуйидагилар.
-Трансформаторни бузилишида, уни ҳамма таъминлаш манбаларидан узиш.
-Ташки қисқа туташишларда ҳимояларни ишламай қолиши ёки аралаш боғламлардаги ўчиргичларни ўчмай қолишида ўчириш.
-Ортиқча юкланиш ҳақида навбатчи персоналга хабар бериш ёки уларни олдини олиш учун чора тадбирларни бажариш.
Ҳимоя турларини танлаш.
Трансформаторларни бузилишдан ва нормал бўлмаган режимлардан ҳимоя қилиш учун қуйидаги реле ҳимоя турлари назарда тутилган.
1. Киришида ва ички бузилишларидан–токли кесим ёки бўйлама дифференциал ҳимоя.
Буйлама дифференциал ҳимоя қуввати 6300 ва ундан юқори бўлган трансформаторларда қўлланилади. Кичик қувватли трансформаторлар- да эса токли ҳимояси кесим қўлланилади.
2. Трансформаторнинг баки ичидаги бузилишларда яъни газ ажралиши ёки мойни камайишида – газли ҳимоя сигналга ёки ўчиришга буйруқ бериши.
Бу ҳимоя қуввати 6300 ва ундан юқори бўлган трансформаторларда;
Цех трансформаторларида қуввати 6300 кВА ва ундан юқори бўлса;
+уввати (1000 - 4000) кВА бўлган трансформаторлар учун, агар уларда тез ишлайдиган ҳимоялар бўлмаса.
3. Ташқи қисқа туташишлардан ҳимоя қилувчи ва ўчиришга буйруқ берувчи ҳимоялар.
+уввати 1000 кВА гача бўлган трансформаторлар учун максимал токли ҳимоя;
+уввати 1000 кВА ва ундан юқори бўлган трансформаторлар учун максимал токли ҳимоя ёки кучланиш билан комбинацияланган ишга тушириладиган максимал токли ҳимоя ёки тескари кетма-кетлик токидан ишлайдиган ҳимоя.
Кучланиши 220 кВ ва ундан юқори бўлган пасайтирувчи авто трансформаторларда узоқ захиралашни ҳам ҳисобга олиб дистанцион ҳимоя.
4. куввати 400 кВА ва ундан юқори бўлган тарнсформаторларда ортиқча юкланишдан сигналга, юксизлантиришга ёки учиришга буйруқ берадиган максимал токли ҳимоя.
5. куввати 1000 кВА ва ундан юқори нейтрали ерга уланган трансформаторларда ташқи ерга қисқа туташишидан максимал токли ноль кетма–кетликдан ҳимоя. Бу узоқдан захираловчи ҳимоя турига киради.