1 мавзу Кириш. Физик кимёвий тахлилнинг асосий тушунчалари


Мустақил компонентлар сонига қараб система бир-, икки-, уч- , тўрткомпонентли ва хоказо бўлиши мумкин



Download 1,4 Mb.
bet2/30
Sana20.07.2022
Hajmi1,4 Mb.
#831246
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30
Bog'liq
1 мавзу Кириш Физик кимёвий тахлилнинг асосий тушунчалари

Мустақил компонентлар сонига қараб система бир-, икки-, уч- , тўрткомпонентли ва хоказо бўлиши мумкин.


Бир компонентли системага мисол: сув ёки туз.
Икки компонентлига- туз ва сув (масалан Н2О-Na2SiF6, Н2О-NaCl, H2O-KNO3 ва ҳ).
Учкомпонентлига – сув ва бир хил ионли икки туз (Масалан, Н2О-NaCl-KCl; H2O-NaCl-Na2SO4; H2O-MgSO4-MgCO3).

Тўрт компонентли – сув ва бир хил ионга эга бўлган уч хил туз(NaCl+KCl+MgCl2+H2O).


Сув ва умумий ионга эга бўлмаган икки туздан иборат система ҳам тўрт компонентли бўлиб, бундай система ўзаро алмашинувчи система дейилади. (масалан, NaCl+KNO3 = NaNO3 + KCl).
Бу системаларда мустақил компонентлар сув ва тенгламадаги хоҳлаган учта туз.
Ҳоҳлаган системадаги бир-бирига боғлиқ бўлмаган компонентлар сони, системани ташкил этувчи компонентлар сонидан, улар ўртасида бориши мумкин бўлган кимёвий раекциялар сонини айирмасига тенг. Узаро таъсир этувчи сувли NaCl+KNO3 = KCl + NaNO3 системасида моддалар сониниг бешта (H2O,NaCl,KNO3,KCl,NaNO3), бориши мумкин бўлган реакциялар сони битта. Шунинг учун система тўрткомпонентли дейилади.


1.2. Тузлар системаси ва уларнинг таркибини ифодалаш усуллари.

Тузларнинг системалари турлича ифодаланади:


Бир хил ионли системалар;
NaCl – KCl – MgCl2 – H2O ёки Na+,K+, Mg2+, // Cl-, H2O
Ўзаро таъсир этувчи системалар;
NaCl + KNO3 = KCl + NaNO3 (H2O)
NaCl – KNO3- H2O ёки KCl – NaNO3 – H2O
Na+, K+, // Cl-, NO3- (H2O).

Эрувчанлик диаграммасини тузишда, система таркиби бутунлигича ёки уни айрим фазалари компонентлар концентрациясини қуйидаги усулларда ифодалаш мумкин.


Уч компонентли системаларда:
1.100г эритмада эриган моддани грамм миқдори оғирлик фоизи.
2. 100г (ёки 1000г) сувда эриган моддаларни грамм миқдори: г/100гН2О ёки г/1000г.Н2О
3. 100 ёки 1000моль сувда эриган моддалар моль сони: моль/100мольН2О; моль/1000моль Н2О.
Икки компонентли системалар таркиби фақат оғирлик ёки моляр фоизларда ифодаланади.
Икки ва кўп компонентли системалар, эритмаларда сувни бир хил хароратда бўғлатиш ёки сувда (ёки кислоталарда) қаттиқ компонентларни эритиш, шунингдек системани совитиш ва иситишда системадаги ҳолат узгариши билан боғлиқ бўлган сифат ва миқдорий масалаларни ечишга имкон берди.
Уч ва ундан ортиқ компонентли системалар эрувчанлик диаграммаси, компонентлардан бири иккинчисини эрувчанлигини камайтириши ёки купайтириши мумкин бўлган жараёнларини ҳам қарайди.
Барча компонентлари ўзаро таъсирда бўлган системалар мувозанат ҳолатга интилади. Мувозанат ҳолатда системани ташкил этувчи компонент ва фазаларнинг ҳарорати, босими ва кимёвий потенциали тенг бўлади. Система мувозанат ҳолатдан қанча узоқ бўлса жараён шунча тезлик билан кетади. Шунинг учун технологик муоммоларни ечишда системани мувозанат шароитларини билиш муҳим.



Download 1,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish